Đây là sự kiện đặc biệt kỷ niệm 110 năm ngày sinh của danh họa Nguyễn Gia Trí (1908 – 2018), nhằm tri ân những đóng góp của danh họa đối với sự phát triển mỹ thuật nước nhà. Đây cũng là một hoạt động có ý nghĩa được tổ chức nhân kỷ niệm 52 năm Ngày thành lập Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam (24/6/1966-24/6/2018), đánh dấu bước phát triển mới trong hợp tác giữa Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh.
Nguyễn Gia Trí (1908 - 1993), là một hoạ sĩ, nhà đồ hoạ, biếm hoạ Việt Nam. Ông từng học Khoa Hội họa, Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương Khóa IV (1928 - 1933). Vì lý do riêng ông nghỉ học giữa chừng, rồi lại tiếp tục theo học Khóa VII (1931 - 1936) cùng với các Họa sĩ Trần Văn Cẩn, Lưu Văn Sìn, Nguyễn Văn Tại, Nguyễn Thuỵ Nhân, Vũ Đức Nhuận, Nguyễn Trung Bang...
Phác thảo thiếu nữ xõa tóc (ảnh: Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam)
Tên tuổi, sự nghiệp sáng tác của họa sĩ Nguyễn Gia Trí luôn gắn liền với sự phát triển của nghệ thuật tạo hình hiện đại, đặc biệt là nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam. Với sự say mê tìm tòi, sáng tạo trong chất liệu, họa sĩ đã tạo nên những tác phẩm đỉnh cao của nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Cả cuộc đời ông luôn là một tấm gương sáng về tài năng, đạo đức nghề nghiệp cho các thế hệ nghệ sĩ sau này. Ông được ghi nhận là một trong 10 họa sĩ đương đại có công trong việc xây dựng nền nghệ thuật tạo hình Việt Nam hiện đại; được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật năm 2012 cho 5 tác phẩm sơn mài: “Vườn xuân Trung Nam Bắc”, “Thiếu nữ bên hoa phù dung”, “Bên đầm sen”, “Trong vườn” và “Cảnh nông thôn”.
Những tác phẩm được trưng bày tại triển lãm lần này nằm trong bộ sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, là những tư liệu quan trọng trong quá trình sáng tác của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, thể hiện nhãn quan của tác giả khi ghi chép, chọn lọc vẻ đẹp của thế giới xung quanh. 40 tư liệu phác thảo tranh của họa sĩ Nguyễn Gia Trí được giới thiệu trưng bày tại triển lãm có kích thước khác nhau; nhỏ nhất từ 15x11cm, lớn nhất 67x106 cm; được thể hiện bằng chất liệu trên giấy như: Bút bi, bút dạ, sơn dầu, màu nước, chì than, màu sáp…
Những bức phác thảo của họa sĩ Nguyễn Gia Trí có những bức rất giản đơn nhưng cũng có phác thảo được thể hiện tỉ mỉ, cẩn trọng. Dù là phác thảo ở dạng nào cũng thể hiện tài năng, kỹ thuật điêu luyện, sự lao động sáng tạo miệt mài, cần mẫn, dạt dào cảm xúc, đầy bí ẩn của hình và sắc qua bàn tay, khối óc của người họa sĩ tài năng Nguyễn Gia Trí.
Triển lãm diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, (số 66 Nguyễn Thái Học, Hà Nội) từ ngày 26/6-10/7/2018./.