 |
| Cán bộ NHCSXH kiểm tra đồng vốn đầu tư phát triển cao su tiểu điền tại huyện Sa Thầy. |
Kon Tum là tỉnh miền núi nằm ở phía bắc Tây Nguyên, có biên giới giáp với 2 nước bạn Lào và Campuchia. Toàn tỉnh hiện có hơn 540 nghìn người, với 28 dân tộc, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 53%. Trong những năm qua, công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội luôn được cấp ủy, chính quyền các cấp của tỉnh quan tâm, đặc biệt là từ khi thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội ”.
Khi cả hệ thống chính trị vào cuộc
Theo ông Lê Danh Thứ, Bí thư Chi bộ, Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Kon Tum, từ khi thực hiện Chỉ thị 40 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, các cấp ủy, chính quyền trong tỉnh đã nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí của hoạt động tín dụng chính sách trong thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững. Ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum cho biết, tỉnh bố trí 100% Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tham gia Ban đại diện Hội đồng quản trị NHCSXH cấp huyện; hiện có 102 điểm giao dịch xã, trên 1600 tổ tiết kiệm và vay vốn thường xuyên được hỗ trợ phương tiện, trang thiết bị, trụ sở làm việc; chỉ đạo thường xuyên bám sát các tiêu chí hộ nghèo, hộ cận nghèo và hướng dẫn của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Tại Kon Tum, tính đến cuối năm 2019, tổng nguồn vốn đạt trên 2538 tỷ đồng, tăng 1093 tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị số 40-CT/TW. Trong đó, nguồn vốn ủy thác địa phương đã tăng thêm 58,404 tỷ đồng, tăng 691%, nâng tổng nguồn vốn ủy thác của địa phương đến nay đạt 66,848 tỷ đồng. Nguồn vốn ngân sách địa phương đã giúp cho 820 lượt hộ nghèo được vay vốn, 42 hộ tại vùng khó khăn vay vốn để sản xuất, kinh doanh, 24 lượt lao động vay vốn đi xuất khẩu lao động ở nước ngoài, tạo việc làm mới cho 345 lao động. Vốn tín dụng chính sách còn tham gia các Dự án trồng cao su tiểu điền cho hộ nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện Đắk Hà, Sa Thầy và thành phố Kon Tum; mô hình trồng cây cà phê, rau, hoa, quả xứ lạnh tại huyện Kon Plông, Tu Mơ Rông, Đăk Glei; mô hình nhóm hộ chăn nuôi bò sinh sản tại xã Văn Lem, huyện Đăk Tô; mô hình nhóm hộ trồng sâm dây tại huyện Tu Mơ Rông; dự án phát triển đàn trâu, bò để hỗ trợ giảm nghèo bền vững tại huyện Kon Rẫy, Sa Thầy, Đăk Hà.
Tính đến cuối năm 2019, trên địa bàn tỉnh đã và đang triển khai thực hiện 16 chương trình tín dụng chính sách, tăng 6 chương trình so với trước khi có Chỉ thị số 40-CT/TW, với tổng dư nợ đạt trên 2.530 tỷ đồng, tăng trên 1000 tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị, tỷ lệ tăng trưởng tín dụng bình quân hàng năm đạt 11,38%; với trên 64 ngàn hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác còn dư nợ, tăng 4,205 hộ so với trước khi có Chỉ thị. Cùng với việc tăng trưởng tín dụng, chất lượng tín dụng chính sách cũng không ngừng được nâng lên. Theo đó, tỷ lệ nợ quá hạn đã giảm từ 0,65% xuống còn 0,28% hiện nay.
Giám đốc Lê Danh Thứ cho biết thêm, từ khi có Chỉ thị số 40 -CT/TW đến nay, đã có trên 135000 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn từ NHCSXH. Vốn tín dụng chính sách đã giúp cho hơn 23 ngàn hộ thoát nghèo vươn lên làm giàu, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm từ 26,11% xuống còn 17, 29% theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016-2020; 18/86 xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Đổi đời nhờ tín dụng chính sách xã hội
Những ngày cuối năm 2019, chúng tôi đến thăm gia đình ông A Đéc, người dân tộc Xơ Đăng ở làng Bring, xã Đăk Long, huyện Kon Plông. Ông hồ hởi khoe rằng, gia đình ông được vay 20 triệu đồng từ nguồn vốn của NHCSXH huyện mua được 2 con trâu, đến nay đàn trâu đã phát triển được 10 con. Không chỉ vượt qua nghèo đói mà nay ông đã xây được ngôi nhà cấp 4 kiên cố, khang trang, mua được ti vi, xe máy, cho con đi học, tái đầu tư và mở rộng trồng thêm 0,5 hec ta lúa nước, trồng 2 hec ta sắn. Ông nói: “Mình cảm ơn Nhà nước nhiều lắm đã cho vay vốn ưu đãi, gia đình mình đang gắng thoát nghèo rồi”.
Còn ông Nguyễn Minh Thuận, Chủ tịch UBND xã Sa Bình, huyện Sa Thầy thì cho biết, là một trong những xã nằm trong vùng lòng hồ thủy điện Ya Ly và Plei Krông. Những năm qua, nhờ đồng vốn của NHCSXH, rất nhiều hộ nghèo ở Sa Bình đã chuyển đổi cây trồng, phát triển chăn nuôi, nhất là nuôi bò đã vươn lên thoát nghèo bền vững, trong đó có nhiều hộ là người dân tộc thiểu số.
Tu Mơ Rông là huyện thuộc diện 30a, nơi vùng sâu của tỉnh Kon Tum với trên 96% là người dân tộc thiểu số. Phó Bí thư Thường trực huyện ủy Võ Trung Mạnh cho biết, bà con sinh sống dưới chân núi Ngọc Linh có độ cao khoảng 2.600m, người dân nơi đây chủ yếu tập trung vào phát triển trồng cây dược liệu và nhờ vào nguồn vốn của NHCSXH là chủ yếu. Theo báo cáo, tổng dư nợ cho vay của NHCSXH huyện Tu Mơ Rông đến nay đạt trên 330 tỷ đồng, tăng 308 tỷ đồng so khi mới thành lập huyện năm 2003. Đến nay, NHCSXH huyện đã và đang triển khai thực hiện 15 chương trình tín dụng chính sách rất hiệu quả.
Dẫn chúng tôi đến thăm gia đình ông A Điện Trung cùng nhiều hộ bà con khác đang nuôi chí làm giàu từ cây sâm Ngọc Linh - một loại cây quý mà thiên nhiên đã ưu đãi ban tặng trên vùng đất này. A Điện Trung hiện là người dân tộc Xơ Đăng, được giao quản lý một khu vực trồng sâm trên dãy núi Ngọc Linh. Ông kể, gia đình tính trồng sâm từ cách đây 5 năm. Ban đầu, ông vay vốn 50 triệu đồng của NHCSXH để đầu tư cây sâm giống. “Việc đầu tư trồng sâm Ngọc Linh rất tốn kém cho nên từ hai năm nay, cả gia đình phải gom từ nhiều nguồn khác để đầu tư vào vườn sâm như chăn nuôi, bán bò, thu cây dược liệu,… Nhưng tôi vẫn luôn biết ơn những đồng vốn ưu đãi đầu tiên mà NHCSXH đã cho vay” - ông Trung nói. Hiện vườn sâm của gia đình ông Trung đang tạo việc làm cho 12 lao động, đều là bà con dân tộc Xơ Đăng ở xã Ngọc Lây.
Cùng với sâm Ngọc Linh, trồng sâm dây cũng đang là một mô hình phát triển kinh tế mới mà nhiều hộ dân tại xã Ngọc Lây đang đầu tư trong mấy năm qua. Chị Y Bờ Lúc ở thôn Măng Rương 1 cũng khởi nghiệp từ vốn đầu tư ban đầu là 40 triệu đồng vay của NHCSXH để làm kinh tế từ năm 2017. Đến nay, vườn sâm dây đã cho thu hoạch và bán được trên 10 triệu đồng. Gom góp từ các nguồn chăn nuôi khác, chị cũng đã trả ngân hàng được 15 triệu đồng. Năm nay, chị Y Bờ Lúc dự tính sẽ đầu tư toàn bộ số tiền thu được từ bán sâm dây để trồng tiếp. “Đất trong rừng có sẵn, gia đình tôi có mấy anh chị em cùng làm. Nhưng giờ bí nhất là tiền để đầu tư nông cụ sản xuất, như máy bơm và ống để dẫn nước lên tưới cây. Cho nên gia đình vẫn rất cần được vay thêm vốn ưu đãi của NHCSXH để mở rộng sản xuất.
Tại xã Ngọc Lây, hiện dự nợ là 10 tỷ đồng với 335 hộ vay. Phó Chủ tịch UBND xã Nguyễn Minh Bình cho biết, khi biết thông tin NHCSXH nâng mức cho vay tối đa 100 triệu đồng, bà con rất phấn khởi và mong chờ nguồn vốn. “Nếu được vay thêm, hộ nghèo sẽ phát triển chăn nuôi, trồng cây dược liệu. Xã đã cử cán bộ đi gặp các hộ đang phát triển sâm Ngọc Linh và trồng sâm dây. Các hộ bây giờ cũng đang học hỏi nhau để triển khai bài bản”, ông Bình cho biết thêm.
Theo bà Thảo Thị Ngọc Lan, Trưởng phòng Kế hoạch nghiệp vụ - tín dụng NHCSXH tỉnh Kon Tum, vốn tín dụng chính sách đã giúp cho hầu hết người nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn với thủ tục đơn giản. Thông qua nguồn vốn ưu đãi này đã giúp cho đồng bào các dân tộc trong tỉnh bám đất, bám làng, thay đổi nhận thức từ sản xuất tự cấp, tự túc để phát triển các sản phẩm hàng hóa, vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng trên đồng đất của mình.
Trên đường trở về thành phố Kon Tum, chúng tôi lại ghé vào thăm gia đình ông A Măn, người dân tộc Xơ Đăng ở làng Đăk Kan, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô. Năm 2015, gia đình ông vay 30 triệu đồng từ chương trình tín dụng đối với đồng bào dân tộc thiểu số nghèo. Dùng tiền vay để trồng 2 hec ta cà phê. Nay đã trả hết gốc, ông vay thêm 50 triệu đồng mua 4 con bò giống lai. Ông A Măn phấn khởi: “ Trước kia nhà tôi nghèo quá. May mà nhờ đồng vốn của NHCSXH nên nay kinh tế đã khá hơn nhiều. Tôi đã trả hết nợ, còn lãi mấy con bò, trồng thêm 7 sào cà phê đang phát triển rất tốt…” Ánh mắt ông như ánh lên niềm vui về cuộc đổi đời đã đến với gia đình ông như một niềm tin không bao giờ tắt.
Không ít gia đình ở Kon Tum đã thoát nghèo, làm giàu nhờ nguồn vốn chính sách, có của ăn, của để, xây cất nhà của khang trang, giờ đây còn dư vốn lại gửi vào NHCSXH. Điển hình như bà Y Bi, dân tộc Ba Na ở làng Ko Hra Chót, phường Thống Nhất, thành phố Kon Tum. Vài năm trước, bà vay 30 triệu đồng từ chương trình hộ nghèo. Số tiền đó bà mua 2 con bò về nuôi, đến nay đàn bò đã lên tới 16 con. “Trước đây, gia đình tôi khó khăn, vất vả, được NHCSXH cho vay tiền để nuôi bò. Nhờ chịu khó chăm sóc đàn bò mau ăn chóng lớn, lại sinh sản nhanh. Gia đình tôi không những đã trả hết nợ mà còn có của ăn của để, mỗi tháng còn gửi tiết kiệm vào NHCSXH cả triệu đồng ” - Bà Y Bi phấn khởi tâm sự.
Đến Kon Tum hôm nay, cho dù ở nơi tít tắp vùng sâu, người dân không còn chỉ lo cho “cái bụng” như trước mà đã hướng đến của ăn, của để, một phần cũng là do từ đồng vốn nhân văn mang lại cho người dân. Ví như gia đình ông A Thi, người dân tộc Xơ Đăng ở làng Kon Tu Rốp 2, xã Pô Kô, huyện Đăk Tô. Cũng là nhờ vốn ban đầu của NHCSXH. Mới ở tuổi 36, A Thi đã có trong tay 24 hec ta cây công nghiệp và hồ nuôi cá; mỗi năm thu nhập khoảng 2 tỷ đồng và vừa đựợc vinh danh là “Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2019”.
Chia tay A Thi giữa trang trại cao su đang vào mùa thay lá. Trời Tây Nguyên trong xanh, nắng vàng rực rỡ, tôi ôm lấy anh vì quá đỗi cảm phục bản lĩnh, trí tuệ và lòng quả cảm ở con người này. Xiết chặt tay tôi, trong ánh mắt của người nông dân chất phác này như chứa đựng một tình yêu sâu thẳm với đất và người nơi đây; ánh lên niềm tin về cuộc đổi đời sẽ nhanh đến với bà con đồng bào các dân tộc thiểu số trên vùng đất Bắc Tây Nguyên.