 |
| Các đồng chí chủ trì Hội thảo. |
Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; Thái Thanh Quý, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An; Nguyễn Hồng Sơn, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương.
Tham dự Hội thảo có đồng chí Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Nghệ An; đại diện Tỉnh ủy, UBND, HĐND tỉnh Nghệ An; các đồng chí trong Ban chỉ đạo và Tổ biên tập Đề án tổng kết thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW; các chuyên gia, nhà khoa học.
Tạo nền tảng cho những bước phát triển tiếp theo
Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý cho biết, sau gần 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, tỉnh Nghệ An đã đạt được những thành tựu khá toàn diện trên các mặt. Quy mô nền kinh tế hiện đứng thứ 12 cả nước, đóng góp 12,43% quy mô kinh tế Vùng và 1,85% cả nước. Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng khá, riêng năm 2022, đạt 9,05%; thu ngân sách năm 2022 thực hiện trên 20.000 tỷ đồng. Một số lĩnh vực từng bước định hình là trung tâm vùng Bắc Trung Bộ, như y tế, giáo dục và đào tạo, tài chính - ngân hàng v.v... Đời sống của nhân dân ở các vùng, miền từng bước được nâng lên rõ rệt; Khối đại đoàn kết toàn dân, niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước ngày càng được củng cố. Những thành quả ấy có ý nghĩa rất quan trọng, tạo nền tảng vững chắc cho bước phát triển của tỉnh những năm tới.
Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An cũng cho biết, mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, quá trình thực hiện Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị vẫn còn tồn tại, hạn chế, nhất là mục tiêu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015, cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020 chưa đạt được. Chất lượng tăng trưởng, sức cạnh tranh nền kinh tế chưa cao; một số chỉ tiêu kinh tế quan trọng còn đạt thấp so với mục tiêu…
Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An nhấn mạnh: Khát vọng đưa Nghệ An phát triển tương xứng với vị trí, vai trò, tiềm năng, lợi thế vẫn luôn là mục tiêu trăn trở của nhiều thế hệ lãnh đạo và nhân dân trong tỉnh. Đồng thời, qua thực tiễn gần 10 năm triển khai Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị, tỉnh Nghệ An rất mong muốn có một cơ chế và nguồn lực đủ mạnh, có tính đột phá cao để cộng hưởng với sự đoàn kết, nỗ lực trong toàn Đảng bộ và nhân dân, đưa tỉnh tiến nhanh, tiến vượt, trở thành tỉnh khá trong giai đoạn mới.
 |
| Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Thái Thanh Quý báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết trên địa bàn tỉnh. |
Một số chỉ tiêu quan trọng chưa hoàn thành
Phát biểu đề dẫn Hội thảo, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ: Đánh giá cao vai trò, tầm quan trọng của tỉnh, Trung ương đã có những chủ trương lớn nhằm thúc đẩy Nghệ An phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với vai trò, vị thế của tỉnh trong giai đoạn đổi mới, hội nhập và phát triển của đất nước. Đặc biệt, ngày 30/07/2013, Bộ Chính trị khoá XI đã ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020” với mục tiêu phấn đấu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015 và đến năm 2020 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp.
Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết, Nghệ An đã đạt được những thành tựu rất đáng tự hào, là nền tảng vững chắc, mở ra nhiều cơ hội, tạo đà để tỉnh phát triển nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới. Tuy nhiên, mục tiêu xây dựng Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc vào năm 2015 và cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2020 chưa đạt được. Nghệ An vẫn chưa khẳng định được thật rõ nét vai trò là trung tâm của khu vực Bắc Trung Bộ về thương mại, du lịch, văn hóa, thể thao, tài chính, công nghiệp công nghệ cao theo định hướng của Nghị quyết số 26. Những kết quả mà Nghệ An đạt được trong nhiều lĩnh vực tuy rất đáng trân trọng nhưng mới chỉ là bước đầu, còn rất khiêm tốn, vẫn còn thấp so với nhiều tỉnh có cùng điểm xuất phát. Tỉnh vẫn đang đứng trước nhiều điểm nghẽn, nút thắt, nhiều vấn đề, chưa có giải pháp hay, hữu hiệu để tháo gỡ trong quá trình phát triển.
Phân tích "điểm nghẽn” để tìm giải pháp
Hội thảo khoa học "Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" do Ban Kinh tế Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương và Tỉnh uỷ Nghệ An phối hợp tổ chức nhằm nhìn lại 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26, đề xuất những chủ trương, định hướng và giải pháp phát triển Nghệ An nhanh và bền vững, phấn đấu đến năm 2025 trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, đến năm 2030, trở thành tỉnh khá của cả nước, xác định tầm nhìn phát triển đến năm 2045, thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ XIX của tỉnh, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
 |
| Hình ảnh tại Hội thảo. |
Thẳng thắn đặt câu hỏi để thảo luận, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nêu rõ: “Tôi muốn đặt câu hỏi, phải chăng “Nghệ An đi trước về sau” là câu nói đã trở thành sự thật, là thực tiễn đang diễn ra và chúng ta mặc nhiên chấp nhận điều đó? Một tỉnh “đi đầu, dậy trước” trong phong trào cách mạng, quê hương của Xô Viết Nghệ Tĩnh, nhưng từ khi Đổi mới đến nay vẫn luôn nằm trong top những tỉnh phải nhận điều chuyển trợ cấp ngân sách từ Trung ương và sau nhiều năm phấn đấu, GRDP bình quân đầu người mới chỉ đạt 2/3 mức trung bình của cả nước. Một tỉnh có nguồn lao động dồi dào, giáo dục được khẳng định vị trí top đầu cả nước với truyền thống hiếu học, có những trường đại học, cao đẳng lớn, nhưng vẫn loay hoay với bài toán phát triển các ngành công nghệ cao, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá trên nền tảng tiến bộ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Một tỉnh được hưởng những cơ chế đặc thù, có nguồn tài nguyên phong phú, có nguồn nhân lực chất lượng cao, nhưng vẫn chưa thể thu hút được nhiều nhà đầu tư chiến lược”?...
PGS. TS Trần Đình Thiên (Viện Kinh tế Việt Nam) cũng nêu quan điểm: Trung ương nên làm gì cho Nghệ An, bởi tạo điều kiện cho Nghệ An phát triển không chỉ cho riêng Nghệ An mà cho cả nước; Trung ương phải tạo cơ hội và điều kiện cho Nghệ An bứt phá. Tuy nhiên, bản thân Nghệ An cũng phải đề xuất những cơ chế, chính sách vượt trội, giải pháp đột phá từ Trung ương và nỗ lực, quyết tâm cao để nắm lấy những cơ hội, vận hội triển khai hiệu quả, thực hiện hiệu quả sứ mệnh của mình.
Theo PGS. TS Trần Đình Thiên, gần đây Nghệ An có sự gia tăng FDI là một dấu hiệu khích lệ, song mới bước đầu, chưa rõ xu thế chất lượng (xu thế thời đại), do đó, thời gian tới cần quan tâm môi trường thu hút đầu tư, thu hút doanh nghiệp dẫn dắt; thu hút người tài để phát huy và gánh vác sứ mệnh tương lai của Nghệ An.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông thì cho rằng, để xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An thành tỉnh khá của cả nước và đạt các mục tiêu như nghị quyết đề ra thì cần phải có những cơ chế, chính sách quyết liệt, đột phá nhằm thu hút vốn từ mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là nguồn FDI.
Bà Thái Hương, Chủ tịch Công ty CP Sữa TH True Milk cho rằng, có lẽ do kỳ vọng phát triển Nghệ An trong thời qua quá lớn trong khi thực tiễn chưa cho phép nên Nghệ An chưa hoàn thành mục tiêu trong Nghị quyết 26-NQ/TW. Ví dụ, nói về thu hút các nhà đầu tư chiến lược, Nghệ An đã có các doanh nghiệp tầm cỡ nhưng chưa có những cơ chế, chính sách khuyến khích nào cho doanh nghiệp phát triển. Bà Thái Hương cũng đề nghị chú ý phát triển vùng miền núi phía Tây Nghệ An. Xác định đây là vùng phên dậu, an ninh, quốc phòng, do đó cần có chính sách thu hút các doanh nghiệp có tâm, có tầm để đầu tư lĩnh vực phù hợp với vị trí, địa lý, thổ nhưỡng của vùng đất này mới có thể thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh trong thời gian tới.
 |
| Nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu tại Tọa đàm. |
Nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, để thực hiện được những khát vọng và mục tiêu đề ra, yêu cầu Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 26-NQ/TW phải có tầm nhìn các vùng kinh tế của Nghệ An; xem xét thế mạnh, lợi thế từ vùng núi, trung du, đồng bằng, vùng biển.
Hiện nay Nghệ An vẫn là nông thôn chiếm lớn nên Nghị quyết mới phải phát triển nông nghiệp hiện đại, có hàm lượng công nghệ cao, để toàn tỉnh Nghệ An bứt phá vươn lên từ hạ tầng kinh tế, hạ tầng xã hội, đầu tư kinh doanh, các ngành nông nghiệp đều phát triển, đưa hàm lượng chất xám vào, làm cho ngành nông nghiệp Nghệ An phải giàu, phát huy được lợi thế.
Thứ hai, phải đưa công nghiệp hóa, hiện đại hóa vào không chỉ nông nghiệp mà hiện đại hóa cả du lịch, văn hóa thương mại, nông thôn, đô thị.
Thứ ba, về nhân lực, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh, xây dựng con người Nghệ An có ý chí làm giàu, vươn lên, tự lực tự cường phát triển.
Nguyên Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Nghệ An cần cơ chế gì phải đề xuất kịp thời, để thực hiện được mục tiêu dân giàu, tỉnh mạnh, tránh rơi vào tình trạng có Nghị quyết sớm nhưng hoàn thành các mục tiêu chậm.
Phát biểu tổng kết Hội thảo, đồng chí Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 26-NQ/TW cảm ơn các ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đồng chí lãnh đạo, nguyên là lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các bộ ngành, của tỉnh Nghệ An, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý, với nhiều nội dung trực diện, bình luận sâu sắc đi sâu vào các cơ chế, chính sách, nguồn lực và tổ chức thực hiện các quy hoạch, dự án, đề án lớn; làm sáng tỏ thêm nhiều nguyên nhân tồn tại, hạn chế và rút ra nhiều bài học kinh nghiệm phục vụ cho định hướng phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đồng chí Trần Tuấn Anh cho biết, Ban Chỉ đạo sẽ tiếp thu tất cả các ý kiến phát biểu, tham luận của các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo, đây là cơ sở để Ban Chỉ đạo hoàn thiện Đề án tổng kết Nghị quyết. Ban Chỉ đạo giao Tổ Biên tập chắt lọc, tổng hợp đưa vào trong Báo cáo tổng kết Nghị quyết đảm bảo phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ tổng kết đề ra, báo cáo Ban Chỉ đạo trước khi trình Bộ Chính trị./.