Mãi mãi niềm tin theo Đảng

Buổi tọa đàm tập trung vào các nội dung sau:

- Khái quát những đổi mới quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam từ khi thành lập (1930) đến nay (2018).

- Những kết quả nổi bật trong công tác xây dựng Đảng năm 2017: Thực hiện Nghị quyết Trung ương 4,5,6 (khóa XII), đặc biệt là công tác phòng chống tham nhũng, xây dựng chỉnh đốn Đảng.

Tham gia trả lời buổi tọa đàm có các đồng chí:

1- Đồng chí Hà Đăng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương

2 - Đồng chí Phạm Đình Đảng (Nhị Lê), Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

3 - Đồng chí Hà Quốc Trị, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Trung ương

Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam xin trân trọng giới thiệu nội dung buổi tọa đàm đến độc giả:

Nhà báo Minh Châu: Xin được bắt đầu buổi tọa đàm với câu hỏi đầu tiên dành cho đồng chí Hà Đăng

Thưa đồng chí Hà Đăng, kỷ niệm 88 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, đồng chí có thể điểm lại những dấu mốc lịch sử trong chặng đường 88 năm xây dựng và trưởng thành của Đảng ta? 

Đồng chí Hà Đăng: Trước hết, đó là dấu mốc lịch sử về việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3/2/1930. Đây là kết quả của cuộc đấu tranh dài lâu của cách mạng Việt Nam, nếu kể từ lúc Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước năm 1911, trực tiếp hơn nữa là chuẩn bị thành lập Đảng với việc Bác Hồ sáng lập Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội vào năm 1925 và thông qua tổ chức cách mạng này mà đào tạo thế hệ những người Cộng sản đầu tiên của nước ta. Công lao to lớn của đồng chí Nguyễn Ái Quốc là đã chủ trì hội nghị hợp nhất Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản và Đông Dương Cộng sản liên đoàn, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 3/2/1930. Từ đó trở đi, nay đã 88 năm, Đảng ta luôn giữ vững ngọn cờ lãnh đạo Cách mạng Việt Nam và đã giành được những thắng lợi to lớn qua các thời kỳ.

Thứ hai, thành tựu của ba cao trào cách mạng: Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 1930 - 1931; phong trào cách mạng dân chủ Đông Dương 1936 - 1939, khởi nghĩa Nam Kỳ 1940 và phong trào cứu nước, giải phóng dân tộc, mở đầu bằng Hội nghị lần thứ tám của Đảng và việc thành lập Mặt trận Việt Minh vào năm 1941 cho đến khởi nghĩa tháng Tám thành công năm 1945.

Thứ ba, thành công to lớn của cách mạng Tháng Tám và việc thành lập Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa vào năm 1945, đánh sập chế độ thuộc địa, nửa thực dân, nửa phong kiến và chính quyền phong kiến mở ra một kỷ nguyên mới trên đất nước ta - Kỷ nguyên độc lập tự do, do nhân dân làm chủ.

Thứ tư, thắng lợi chưa từng có của hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ cứu nước ròng rã gần 30 năm trời, đánh thắng hai đế quốc to, làm phá sản cả chế độ thực dân cũ lẫn chủ nghĩa thực dân mới, mở đường để nhân dân ta tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Thứ năm, đó là thắng lợi vẻ vang của sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước, mở đầu bằng đường lối đổi mới toàn dân do Đại hội VI của Đảng đề ra năm 1986. Từ đó đến nay đã 32 năm. Với thẳng lợi có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới, bộ mặt của đất nước và dân tộc ta đã có nhiều thay đổi rất cơ bản. Vị thế của đất nước và dân tộc ta trên trường quốc tế ngày càng cao.

Nhà báo Minh Châu: Riêng năm 2017 vừa qua, công tác xây dựng Đảng đã đạt được nhiều kết quả rất quan trọng. Đóng góp vào thành tích chung ấy, công tác tư tưởng có vai trò như thế nào, thưa đồng chí Hà Đăng?

Đồng chí Hà Đăng: Công tác tư tưởng luôn phải đi trước, đi cùng và đi sau các phong trào thi đua yêu nước. Đi trước là nói đến vai trò của lý luận, của những dự báo. Đi cùng là nói đến việc làm thông suốt tư tưởng trong việc triển khai thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, đồng thời phát hiện ra sai sót để bổ sung kịp thời. Đi sau là nói đến vai trò của sơ kết và tổng kết, rút kinh nghiệm, để phục vụ việc xây dựng các nghị quyết, chỉ thị tiếp theo của Đảng tốt hơn trước.

Xét về các phương diện đó, công tác tư tưởng làm tốt và có những cống hiến quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đó là công lao của đội ngũ đông đảo những người làm công tác tư tưởng, cả ở Trung ương và địa phương, từ công tác nghiên cứu lý luận đến tư tưởng cụ thể. Cùng với đó phải nói đến vai trò của đội ngũ báo chí nói chung.

Dẫu sao, bên cạnh những ưu điểm, tiến bộ, vẫn còn những khuyết điểm, yếu kém và bất cập. Đó là công tác tư tưởng còn thiếu tính chiến đấu, tính thuyết phục. Công tác lý luận bên cạnh những thành công, cũng còn nhiều bất cập trong việc làm sáng tỏ đường lối đổi mới và những vấn đề lý luận cần giải đáp.

Nhà báo Minh Châu: Cùng với công tác tư tưởng, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng có những dấu mốc gì nổi bật trong năm, thưa đồng chí Hà Quốc Trị?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Trong năm 2017, công tác kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng đã đạt được một số kết quả quan trọng. Trong quá trình thực hiện, Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định rõ, trước hết thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng về phần kiểm tra, giám sát, trọng tâm là công tác kiểm tra đảng viên và giám sát đối với cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm. Đây là một nội dung trọng tâm của Ủy ban Kiểm tra các cấp.

Việc đầu tiên xác định được mục tiêu và trong quá trình tổ chức thực hiện, Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra giám sát cho hằng năm. Cụ thể đã giao nhiệm vụ rõ ràng cho các vụ, đơn vị trong cơ quan. Trong quá trình thực hiện kế hoạch đó, Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định tập trung vào các đảng viên và tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm, đặc biệt là một số lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực như tài chính, ngân hàng, quản lý đất đai, công tác cán bộ…

Trong năm 2017, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã kiểm tra 13 tổ chức đảng và 25 đảng viên có dấu hiệu vi phạm. Bên cạnh đó là các nội dung, nhiệm vụ khác thực hiện toàn diện. Qua kiểm tra đã xử lý được một số đối tượng vi phạm và đã được thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng để cán bộ, đảng viên và nhân dân được biết.

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Phạm Đình Đảng, kết quả đạt được là khá toàn diện, vậy tại sao Đảng lại đặt ra những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng hiện nay? Và cụ thể những vấn đề đó là gì?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Trước hết chúng ta đều biết, công cuộc đổi mới của chúng ta đã đi một chặng rất quan trọng sau hơn 30 năm với những thành tựu hết sức có ý nghĩa. Trong việc lãnh đạo công cuộc đổi mới đang đặt ra những vấn đề rất cấp bách. Trước hết, công cuộc đổi mới của chúng ta đặt dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng đặt trong một bối cảnh thế giới biến động rất phức tạp. Chính bối cảnh thế giới đó đã đồng thời đặt ra trước Đảng sứ mệnh cầm quyền rất mới mẻ.

Cùng với đó, công cuộc đổi mới của chúng ta bước sang nhịp thứ hai tức là từ công cuộc đổi mới toàn diện sang công cuộc đổi mới toàn diện đồng bộ cả về quy mô, tính chất, mức độ và chiều sâu của công cuộc đổi mới trong thời đại ngày nay đã đặt ra những trọng trách mới.

Có thể nói, chưa bao giờ như bây giờ, trọng trách cầm quyền, năng lực, hiệu quả cầm quyền, chất lượng cầm quyền, uy tín cầm quyền của Đảng ta lại đặt ra trước Đảng ta những thách thức mới trong tiến trình lãnh đạo công cuộc đổi mới. Cùng với những thành tựu đạt được rất quan trọng nhưng trong bản thân Đảng ta, bản thân công tác xây dựng Đảng cũng đặt ra những vấn đề không thể không xem xét, không thể không chỉnh đốn để tiếp tục xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, là người đứng mũi chịu xào trước dân tộc.

Chúng ta đều biết, nước ta hội nhập sâu với thế giới một cách toàn diện, Đảng ta gánh vác nhiệm vụ trước dân tộc ngày càng nặng nề. Công việc của Đảng theo đó cũng hết sức to lớn. Một bộ phận cán bộ đảng viên, trong đó có cán bộ cao cấp đã tỏ rõ không xứng đáng là đứa con trung thành của nhân dân lao động Việt Nam, không xứng đáng là đội quân tiên phong của dân tộc đã đặt ra trước Đảng những thách thức mới.

Thứ hai, hoạt động của một số tổ chức đảng cũng đặt cho chúng ta xem xét, không chỉ là nguyên tắc mà cả vấn đề cơ chế vận hành.

Thứ ba, đặc biệt công tác tư tưởng, đạo đức trong Đảng, trong cơ chế thị trường, trong quá trình hội nhập quốc tế cũng đặt ra cho chúng ta những câu hỏi không dễ trả lời một sớm một chiều.

Và những điều tôi nói vừa rồi đã qua nhiều lần xây dựng, chỉnh đốn. Từ Hội nghị Trung ương 4 khóa XI đến Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ là sự tích tụ những khuyết điểm, hạn chế của toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Cho nên vấn đề đặt ra đã trở thành cấp bách và đã trở thành cấp bách thì không thể không giải quyết nếu chúng ta muốn tiến lên.

Các đại biểu trò chuyện tại buổi tọa đàm

Từ 5 năm qua, chúng ta thấy rõ nỗ lực của toàn Đảng, sự ủng hộ của toàn dân để thực sự tham gia xây dựng Đảng, để Đảng xứng đáng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân, vừa là người đồng chí đối với bạn bè và các đảng cộng sản, công nhân trên thế giới. Chính điều đó đặt ra cho chúng ta những việc không thể không làm mang tính cấp bách. Vậy cấp bách ở đây là gì? Không xử lý thì sẽ nguy cơ tổn hại tới vị thế cầm quyền của Đảng. Không giải quyết, Đảng không xứng đáng là đội quân tiên phong của dân tộc, của đất nước và không xứng đáng là người con thật trung thành của nhân dân. Chính vì như thế, tất cả những điều đó đã đặt cho chúng ta một vấn đề không thể không làm.

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Hà Quốc Trị, năm 2017 công tác phòng, chống tham nhũng đã có những kết quả rất đáng ghi nhận. Trong năm, một số cán bộ đảng viên cấp cao vi phạm khuyết điểm đã bị kỷ luật.

Có ý kiến cho rằng, chưa bao giờ quyết tâm của Đảng làm trong sạch bộ máy cán bộ lại được thể hiện rõ nét và mạnh mẽ như thời gian gần đây. Đồng chí có đồng tình với nhận định này không?

Đồng chí Hà Quốc Trị trả lời câu hỏi về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2017

Đồng chí Hà Quốc Trị: Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là một nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, và việc này được làm thường xuyên. Năm 2017 công tác kiểm tra, giám sát đã kiểm tra, xử lý được một số đồng chí cán bộ, kể cả cán bộ lãnh đạo cao cấp. Điều đó đã đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng theo từng nhiệm vụ, từng thời kỳ mà mỗi thời kỳ nó lại đặt ra những yêu cầu riêng, nhất là yêu cầu về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đến một thời điểm những sai phạm đã rõ, đã được thể hiện trước yêu cầu của công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã nhận định rõ về tình trạng suy thoái của cán bộ, đảng viên.

Trước đây, nhiều người vẫn nói vậy “một bộ phận không nhỏ cán bộ đang suy thoái” đó đang nằm ở đâu? Nếu Nghị quyết Trung ương 4 nhận định như vậy mà không chỉ ra được thì đó là nhận định sai, xuất phát từ tình hình đó, thời gian qua, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tập trung nắm tình hình và chủ động phát hiện những dấu hiệu vi phạm của cán bộ, đảng viên, đặc biệt là một số đơn vị, tập đoàn kinh tế Nhà nước. Rõ ràng, qua sàng lọc, phân tích, qua đánh giá, qua dư luận, qua báo chí lựa chọn cán bộ kiểm tra đã chọn đúng và trúng, kết quả vừa rồi đã khẳng định nhận định của Nghị quyết Trung ương 4 của Đảng là chính xác, là phản ánh đúng tình hình vi phạm của cán bộ, đảng viên và đã đến lúc các cơ quan chức năng, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành kiểm tra, xem xét và xử lý. Điều đó là cấn thiết, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ chỉnh đốn Đảng trong giai đoạn hiện nay và đáp ứng được lòng mong mỏi của quần chúng nhân dân.

Nhà báo Minh Châu: Thời gian qua, có những cán bộ lãnh đạo đến khi về hưu hoặc khi bị phanh phui mới thấy việc kê khai tài sản vẫn còn nhiều lỗ hổng. Quy định 85 về giám sát kê khai tài sản cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý đã khắc phục những hạn chế này như thế nào, thưa đồng chí Hà Quốc Trị?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Trước đây việc kê khai tài sản cũng đã có những văn bản quy định. Vừa rồi Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tham mưu cho Bộ Chính trị ban hành Quy định 85 về kiểm tra, kê khai tài sản của cán bộ, đảng viên. Đây là một bước cụ thể hóa các Nghị quyết của Đảng, trong đó có Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Cụ thể khi xây dựng Quy định làm rõ khi nào cán bộ, đảng viên phải kê khai tài sản, trước hết là cán bộ thuộc diện Bộ Chính trị quản lý.

Đồng chí Hà Quốc Trị chia sẻ Quy định 85 của Bộ Chính trị

về kiểm tra, kê khai tài sản của cán bộ, đảng viên

Thứ hai là khi kê khai như vậy thì khi nào Uỷ ban Kiểm tra Trung ương nếu phát hiện sai phạm sẽ kiểm tra, xem xét kết luận và xử lý. Việc kiểm tra trước đây đã có những văn bản quy định nhưng lần này trong Đảng có quy định riêng, qua đó để cán bộ, đảng viên có trách nhiệm kê khai, phải kê khai đầy đủ, trung thực các tài sản theo quy định. 

Quan trọng hơn cả là khi cán bộ, đảng viên không thực hiện thì Quy định này là căn cứ để Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng xem xét xử lý.

Nhà báo Minh Châu: Việc luân chuyển cũng là cơ hội để cán bộ trẻ được thử thách, rèn luyện nhưng có không ít những cán bộ luân chuyển không đủ thời gian đã được bổ nhiệm vị trí cao hơn trong khi lại thiếu các tiêu chuẩn. Đồng chí Phạm Đình Đảng có bình luận gì về vấn đề này?

Nhà báo Minh Châu đặt câu hỏi tới đồng chí Phạm Đình Đảng

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Kỳ thực việc luân chuyển cán bộ là việc làm thường xuyên của Đảng ta, từ khi thành lập đến nay. Từ xa xưa ông cha ta cũng đã hết sức coi trọng vấn đề này, đó là chế độ “Luân quan” và đã có những thể chế hết sức ngặt nghèo về chuyện này.

Gần đây nếu nhìn từ khóa IX, Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị đặt vấn đề luân chuyển là một đại sự và từ đó đến nay trong 3 nhiệm kỳ 15 năm qua chúng ta đã đạt được không ít thành tích rất quan trọng trên phương diện này. Nhưng càng ngày vấn đề luân chuyển cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ đã đặt ra những vấn đề không thể không suy nghĩ. Vì sao có nhiều loại cán bộ được luân chuyển như thế, đó là do yêu cầu của cách mạng, về nhiệm vụ chính trị, yêu cầu về rèn luyện cán bộ để có thể giữ những trọng trách cao hơn khi thực hiện tốt việc luân chuyển cán bộ.

Chính những sơ sở thậm chí những lệch lạc của không ít những cán bộ được luân chuyển đã tạo cho công tác luân chuyển cán bộ trẻ nói riêng và công tác luân chuyển cán bộ của Đảng nói chung những vấn đề không thể không suy nghĩ. Có “chạy” không? “Chạy luân chuyển” không? “Có”, có hiện tượng “chạy các thủ tục, các tiêu chuẩn để hoàn tất thủ tục không”? Không thể nói là không? Tổng Bí thư đã có lần nói là “chạy ai”, “ai chạy”. Tất cả những điều đó đã làm chúng ta không thể không suy nghĩ. Một công việc rất quan trọng, rất tốt đẹp đã làm cho bị méo mó đi.

Điều đặc biệt tôi muốn nói là có một số cán bộ trẻ của chúng ta thuộc diện luân chuyển đã biến luân chuyển thành cái thứ “chuồn chuồn đạp nước”, “cưỡi ngựa xem hoa”, “mặc cho mình cái áo mới” để tìm tòi cơ hội thăng tiến, chính điều đó làm cho công tác luân chuyển của Đảng gặp khó khăn.

Thứ hai, cũng phải thẳng thắn thừa nhận những người trọng trách giữ công tác cán bộ ở các cấp của Đảng, người này, người kia, bộ phận này, bộ phận khác đã buông tay thước làm cho kỷ cương của Đảng lỏng lẻo, làm cho công tác luân chuyển cán bộ của Đảng “xộc xệch”. Có rất nhiều cán bộ trẻ của Đảng thành công sau những cuộc luân chuyển, nhưng cũng có cán bộ trẻ đã trở lên cơ hội và họ đã đạt được mục tiêu của họ.

Điều đó đã làm tổn hại đến thanh danh của Đảng, làm tổn hại đến tổ chức và đặc biệt làm mất niềm tin trong nhân dân. Thế cho nên vấn đề cấp bách hiện nay là chuẩn hóa và mới đây Bộ Chính trị đã ký ban hành một Quyết định mới về chế độ luân chuyển về thời hạn, về tiêu chuẩn, về đối tượng mà chúng ta phải thực hiện nghiêm, mà chính quyết định mới này đã khắc phục những tồn tại, những hạn chế có từ 3 khóa trước và đặc biệt là trên cơ sở nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ cách mạng để chúng ta thực hiện luân chuyển, đây cũng là kế sách thực hiện lâu dài lo cho đội ngũ cán bộ tương lai của Đảng.

Đồng chí Phạm Đình Đảng trả lời câu hỏi về công tác luân chuyển cán bộ

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Hà Đăng, trong quá trình lãnh đạo, Đảng ta cũng không tránh khỏi những sai lầm, khuyết điểm. Chính vì vậy, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã tiến hành chỉnh đốn Đảng từ rất sớm. Đồng chí có bình luận như thế nào về việc làm này?

Đồng chí Hà Đăng: Đúng là bác Hồ và Đảng ta đã đặt vấn đề chỉnh đốn Đảng từ rất sớm. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc” viết năm 1947 tuy không nói chút nào về “chỉnh đốn Đảng” nhưng nội dung thật sự là chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là tự phê bình và phê bình. Bác viết: Đảng ta hy sinh tranh đấu, đoàn kết lãnh đạo nhân dân, giành lại thống nhất và độc lập. Công việc đã có kết quả vẻ vang. Nhưng nếu mỗi cán bộ, đảng viên làm việc đúng luôn, khéo hơn, thì thành tích của Đảng còn to lớn hơn nữa… Vì vậy, ngay từ bây giờ, các cơ quan, các cán bộ, các đảng viên mỗi người mỗi ngày phải thiết thực tự kiểm điểm và kiểm điểm đồng chí mình.Hễ khuyết điểm phải kiên quyết tự sửa chữa và giúp đồng chí mình sửa chữa. Phải như thế, Đảng mới phát triển, công việc mới thành công.

Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một đảng hỏng.Một đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó.Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính.

Trong Di chúc để lại (1969), Bác viết: Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và chi bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật sự trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân.

Theo tư tưởng Bác Hồ, Đảng ta, từ những năm tháng trong kháng chiến đã mở nhiều cuộc chỉnh huấn, chỉnh đảng. Từ Đại hội II của Đảng (1951) trở đi, trong mỗi Đại hội, bên cạnh báo cáo chính trị, luôn có báo cáo chuyên đề về xây dựng Đảng, trong đó có hàm ý chỉnh đốn.

Đồng chí Hà Đăng bình luận về quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh

và Đảng ta về chỉnh đốn Đảng

Đến Đại hội VI của Đảng, với đường lối đổi mới toàn diện, Đảng coi phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt.Các Đại hội sau, từ VII trở đi cho đến nay, Đại hội XII, vẫn kiên trì coi xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt.

Hội nghị giữa nhiệm kỳ khóa VII (1994) chỉ rõ 4 nguy cơ: Tụt hậu xa hơn về kinh tế; chệch hướng xã hội chủ nghĩa; diễn biến hòa bình và tệ quan liêu, tham nhũng. Trong 4 nguy cơ đó, có 3 nguy cơ sau có liên quan trực tiếp đến xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Đặc biệt nhất, các Nghị quyết Đại hội XI (2011) và XII (2016) của Đảng, được cụ thể hóa bằng hai Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Trung ương 4 (khóa XII), đã nêu lên tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống cùng với những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chưa ngăn chặn, đẩy lùi được, là một nguy cơ lớn làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ.

Các Đại hội XI và XII của Đảng qua các chuyên đề báo cáo chính trị đều đặt lên hàng đầu, nhiệm vụ xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Tiến lên một bước, Đại hội XII của Đảng đặt thẳng vấn đề xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh về chính trị, tư ưởng, tổ chức và đạo đức. Xây dựng Đảng về đạo đức được đặt ngang hàng với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức được coi là nét mới nhất cũng là đặc sắc nhất trong quan niệm về xây dựng, chỉnh đốn Đảng của Đảng ta.

Nhà báo Minh Châu: Ngay thời điểm ấy, Đảng ta đã có những giải pháp nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng. Đó là giải pháp gì, thưa đồng chí Hà Đăng?

Đồng chí Hà Đăng: Giải pháp tổng thể được nêu trong Nghị quyết các Đại hội Đảng, trực tiếp nhất là Đại hội XII vừa qua. Những giải pháp cụ thể đã thấy rõ trong Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Trong đó cần nhấn mạnh vài điểm:

Kết hợp giữa “xây” và “chống”, xây là nhiệm vụ cơ bản chiến lược, lâu dài; chống là nhiệm vụ quan trọng cấp bách. Trong “xây” cũng như “chống” phải hết sức coi trọng công tác chính trị tư tưởng, tự phê bình và phê bình; có cơ chế, chính sách đúng; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng và phát huy vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.

Việc chỉ đạo thực hiện nghị quyết phải hết sức kiên quyết, nói đi đôi với làm, không nói nhiều làm ít hoặc nói khác, làm khác. Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với xử lý kỷ luật; những vụ vi phạm nghiêm trọng thì nhất định phải thi hành kỷ luật nghiêm khắc, có đau cũng phải làm, vì trị một vài người để cứu muôn người; chống tham nhũng thì lò nung phải nóng lên để cả củi khô và củi ướt đều cháy.

Nói “chống” phải đi đôi với “xây”, cho nên trong lúc thực hiện các nghị quyết của Trung ương, phải đồng thời coi trọng các phong trào “Học tập tư tưởng Hồ  Chí Minh” (Hội nghị Trung ương 6, khóa VIII), “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” (Đại hội X và XI) và hiện nay là “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” (Đại hội XII).

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Phạm Đình Đảng, trong các vụ vi phạm kỷ luật của cán bộ vừa qua, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các tổ chức đảng, chính quyền, các cơ quan, đơn vị chưa được phát huy, thậm chí còn rất mờ nhạt. Vậy phải làm gì để phát huy trách nhiệm của người đứng đầu ?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Các cụ xưa đã nói “Thiên quân, dị kiếm, nhất tướng, nan tẩm”, nghìn quân có thể kiếm rất dễ nhưng chọn một người làm tướng thì vô cùng khó khăn và ông cha ta cũng để lại rất nhiều bài học lớn về việc chọn người đứng đầu. Danh tướngTrần Hưng Đạo nói 8 điều để chọn tướng; trong sự nghiệp cách mạng của chúng ta Bác Hồ cũng nói việc tốt hay kém của cách mạng phụ thuộc vào người cán bộ tốt hay kém, đặc biệt là người đứng đầu.

Trong rất nhiều Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ những tác phẩm đầu tiên “Đường kách mệnh” năm 1927 cho đến “Sửa đổi lối làm việc” năm 1947, Người cũng luôn trăn trở về vấn đề cán bộ nói chung và người đứng đầu cơ quan, đoàn thể nói riêng.

Mấy chục năm nay nhìn lại chúng ta thấy vai trò của người đứng đầu “cực kỳ quan trọng”, và chính ở nơi này hay nơi kia, ở tổ chức này hay tổ chức khác chưa bố trí đúng người đứng đầu nên hệ quả nhãn tiền gây ra bao nhiêu tổn hại vàhệ lụy nặng nề cho tổ chức; chính vì như thế tất cả những điều chúng ta nhãn tiền trông thấy một phần căn bản là từ người đứng đầu.

“Ngôi nhà thì dột từ trên dột xuống” ấy là người đứng đầu, thế cho nên việc cấp bách hiện nay ở tất cả các cấp vấn đề người đứng đầu trở thành một đại sự, đại sự này đã được bàn tới trong Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) nêu cao vị thế, trách nhiệm người đứng đầu và chỉ có như thế chúng ta mới thực sự góp phần xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Qua rất nhiều vụ án, qua nhiều vụ việc cho thấy vai trò trước hết của người đứng đầu vô cùng quan trọng.Có nơi, người đứng đầu tha hóa, người đứng đầu biến chất nhưng chúng ta cũng nhất quyết không được nhầm lẫn người đứng đầu với tổ chức nhưng chúng ta cũng không được coi nhẹ vai trò của người đứng đầu.Chưa bao giờ như bây giờ,một loạt những công việc mà chúng ta đang phải sửa chữa khắc phục, cho thấy liên quan trực tiếp đến người đứng đầu.

Do đó, điều trước hết phải hiểu người đứng đầu là ai, định vị được ai? Là người đứng đầu cấp ủy, là người đứng đầu cơ quan, đơn vị. Nghị quyết hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) chỉ rất rõ, nhưng thể chế nào để người đứng đầu vận hành, để thực hiện quyền năng của người đứng đầu, chúng ta còn khiếm khuyết; người đứng đầu không có quyền quyết sách tối cao, mối quan hệ giữa người đứng đầu với tập thể lãnh đạo, những thể chế này chúng ta đã đổi mới nhiều lần nhưng vẫn còn nhiều bất cập.

Mối quan hệ kiểm soát giữa người đứng đầu nếu ở phía Đảng là kỷ luật của Đảng, Điều lệ Đảng, người đứng đầu là một công dân thì kiểm soát từ phía công dân, từ phía pháp luật, người đứng đầu là một công dân không chỉ ở nơi công tác mà còn ở nơi cư trú, tất cả những quy chế của chúng ta đã có nhưng việc thực thi nó ở nơi này, nơi khác còn lỏng lẻo, nhiều khi tắc trách. Chính vì thế chúng ta chưa có những người đứng đầu hay xây dựng được đội ngũ người đứng đầu ngang tầm với nhiệm vụ. Đó là những vấn đề quan trọng nhất xoay quanh người đứng đầu mà chúng ta cần phải sửa đổi.

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Hà Quốc Trị, Bộ Chính trị vừa chính thức ban hành Quy định 102 về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm thay thế Quy định số 181 của Bộ Chính trị khóa XI. Đây được xem là văn bản quan trọng, làm cơ sở ngăn ngừa, răn đe, xử lý kỷ luật đối với tổ chức đảng và đảng viên, nhằm xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh. Xin đồng chí cho biết ý nghĩa của việc ban hành văn bản này ?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Việc xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm đã có Quy định 94, sau đó có Quy định 181 và vừa rồi ban hành Quy định 102. Nội dung xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm được sửa đổi đến nay là lần thứ ba. Quá trình hoàn thiện, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã lấy ý kiến các địa phương, đơn vị, các cấp ủy.

Nội dung sửa đổi tập trung vào một số vấn đề lớn: Trước hết, bổ sung một số hành vi trong quản lý đất đai; về đầu tư xây dựng cơ bản; về công tác cán bộ; đặc biệt quy định này cụ thể hóa một số vi phạm trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII.

Cụ thể là một số hành vi suy thoái về tư tưởng đạo đức lối sống được cụ thể hóa thành những quy định để khi phát hiện ra những đảng viên vi phạm thì sẽ xử lý theo quy định này. Quy định 102 sau khi ban hành làm căn cứ, làm cơ sở để cho các tổ chức đảng xem xét xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm để có sự thống nhất chung trong Đảng, không phân biệt và để tránh tình trạng một lỗi vi phạm nhưng có hai hình thức kỷ luật khác nhau.

Do vậy, sau khi lấy ý kiến của các cơ quan chức năng, các cơ quan bảo vệ pháp luật, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tham mưu giúp Bộ Chính trị ban hành Quy định 102. Trong thời gian vừa qua, một số đơn vị, tổ chức đảng đã vận dụng xử lý cán bộ đảng viên vi phạm nghiêm minh theo đúng quy định này.

Nhà báo Minh Châu: Cụ thể những điểm mới trong Quy định 102 là gì thưa đồng chí ?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Về mặt bố cục, quy định 102 giữ nguyên 5 chương, nhưng tăng thêm một điều thành 37 điều.Bổ xung bốn điều so với Qui định181. Vấn đền quản lý đất đai có bổ xung thêm một số điểm như, trách nhiệm quyền hạn của cả tổ chức và cán bộ đảng viên khi thực hiện lãnh đạo chỉ đạo việc quản lý đất đai khi vi phạm thì xử lý thế nào? Công tác bổ nhiệm cán bộ nếu vi phạm xử lý thế nào? Về kê khai tài sản về thu nhập của cán bộ đảng viên…

Mỗi điều có bổ sung, sửa đổi với trọng tâm là cụ thể hoá những biểu hiện suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hoá trong nội bộ đã được Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII xác định.

Quy định mới cũng bổ sung nội dung thời hiệu xử lý kỷ luật, khoảng thời gian mà khi hết thời hạn đó thì đảng viên có vi phạm không bị xử lý kỷ luật.

Các quy định trước đây đều không đặt ra vấn đề thời hiệu, tuy nhiên trong thực tế nhiều trường hợp sai phạm diễn ra đã lâu, nếu cứ để kỷ luật thì cũng không còn nhiều ý nghĩa răn đe, chưa kể khả năng khắc phục hậu quả thấp. Hơn nữa, pháp luật của Nhà nước cũng có quy định về thời hiệu kỷ luật nên phải sửa để đồng bộ.

Quy định mới nêu vi phạm đến mức khiển trách thì thời hiệu 5 năm; cảnh cáo, cách chức là 10 năm; còn khai trừ ra khỏi Đảng thì không có thời hạn, đặc biệt là các lỗi phạm về an ninh quốc gia, bảo vệ chính trị nội bộ. Như vậy so với yêu cầu xử lý kỷ luật công dân (24 tháng) thì kỷ luật của Đảng có thời hiệu lâu hơn, vì đảng viên có yêu cầu cao hơn.

Một điểm mới nữa là quy định không được luân chuyển, bổ nhiệm, phong tặng, công nhận các danh hiệu của Đảng, Nhà nước với đảng viên đang được tổ chức Đảng xem xét thi hành kỷ luật...

Nhà báo Minh Châu: Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương 6 vừa qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ: “Từ nay trở đi, bất cứ trường hợp nào mà vi phạm kỷ luật, chúng ta phải xử lý nghiêm, làm nghiêm từ trên xuống dưới để giữ vững kỷ cương, kỷ luật của Đảng, để lấy lại, củng cố lòng tin và tình thương yêu, quý trọng của nhân dân”.

Trong thời gian tới, để không có vùng “cấm”, không có chuyện “hạ cánh an toàn” đối với cán bộ vi phạm kỷ luật chúng ta sẽ có giải pháp như thế nào, thưa đồng chí Hà Quốc Trị ?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Năm 2018 và những năm tiếp theo, Ủy ban Kiểm tra Trung ương xác định tập trung thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng nhưng trọng tâm vẫn là kiểm tra đảng viên và tổ chức đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm.

Về đối tượng kiểm tra thì vẫn phải tập trung kiểm tra những đảng viên và tổ chức đảng trực thuộc Trung ương, những cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Về lĩnh vực kiểm tra thì tập trung vào công tác cán bộ, công tác quản lý đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản và những đơn vị, tập đoàn kinh tế Nhà nước. Bên cạnh đó, vừa rồi đồng chí Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương đã nhắc nhở và cũng nêu lên tình trạng “trên thì nóng, dưới thì lạnh”; đó cũng là hạn chế của một số địa phương, đơn vị; cũng có tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, không muốn kiểm tra, xem xét những đảng viên thuộc diện cấp mình quản lý.

Trong Hội nghị tổng kết công tác kiểm tra, giám sát năm 2017 đồng chí Trần Quốc Vượng, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương cũng đã chỉ đạo, nhắc nhở trong thời gian tới, Uỷ ban Kiểm tra Trung ương sẽ kiểm tra các cấp, tức là phạm vi kiểm tra có thể xuống tới cấp huyện. Ở đây không phải là làm thay, mà là làm theo phân cấp Theo nguyên tắc của Đảng là tập trung dân chủ, giao quyền cho cấp dưới làm, nhưng cấp dưới không làm đến nơi, đến chốn hoặc nể nang, né tránh không làm, vẫn để có những vi phạm tồn tại thì Uỷ ban Kiểm tra Trung ương sẽ kiểm tra các cấp để qua đó rút kinh nghiệm chung và từ đó có định hướng chỉ đạo trong toàn ngành. Đó là điểm mới, thể hiện quyết tâm của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương cũng như của Đảng trong việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nhà báo Minh Châu: Cũng liên quan tới vai trò của người đứng đầu, Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị xác định đến năm 2021, phải tinh giản được khoảng 367 nghìn người. Đồng chí Phạm Đình Đảng đánh giá như thế nào về trách nhiệm của người đứng đầu trong việc thực hiện Nghị quyết quan trọng này ?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Trong lịch sử 88 năm của Đảng, đặc biệt trong thời gian gần đây, chúng ta đã tiến hành công việc này, nhưng vì sao qua nhiều lần cải cách và đổi mới bộ máy và cán bộ thì bộ máy ngày càng phình ra, tổ chức ngày càng nặng nề? Hội nghị Trung ương 6 mới đây đã chỉ rõ vấn đề trách nhiệm của người đứng đầu trong tổng thể 10 giải pháp lớn.

Tôi xin nhấn mạnh 4 vấn đề: Trách nhiệm người đứng đầu trước hết là định vị người tổ chức, phải làm rõ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, cơ quan, đơn vị. Thứ hai, trên nền tảng đó định tổ chức công việc.Nếu không làm được việc đầu tiên thì không thể làm được việc thứ hai.Công việc thứ ba lúc đó mới định chế, tức là thể chế, cơ chế vận hành.Đó là trách nhiệm của người đứng đầu.Người đứng đầu phải làm việc đó.Không có thể chế thì không có sự vận hành nào cả.Và nếu hai công việc trên không làm tốt, không có những qui định cụ thể thì không quản lý được.

Vấn đề thứ tư là định kiểm: Người đứng đầu không kiểm tra giám sát thì không xứng đáng là người đứng đầu. Người đứng đầu nào không làm tốt thì nhất định phải từ chức.Đây cũng là tinh thần triệt để của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII. Đó là bốn việc lớn theo tôi liên quan đến người đứng đầu để thực hiện Nghị quyết 39 của  Bộ Chính trị.

Nhà báo Minh Châu: Theo đồng chí, đâu sẽ là giải pháp đột phá trong việc thực hiện mục tiêu của Nghị quyết 39 ?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Trước hết là đột phá từ người đứng đầu. Để thực hiện Nghị quyết 39 cần phải tính toán một cách tổng thể đội ngũ những người đứng đầu, đó là giải pháp đột phá trước hết.

Trong 10 giải pháp tổng thể nhấn mạnh thêm là trong cuộc cải cách thủ tục hành chính, đổi mới bộ máy và tổ chức cán bộ nâng cao hiệu quả, hiệu lực của bộ máy thì không thể không định việc. Tất cả phải tổng rà soát, sắp xếp lại theo công việc, từ việc định bộ máy, nếu không làm được việc này thì tôi chắc chắn rằng rất khó thành công.

Thứ hai, từ việc “định” bộ máy, “định” tổ chức cán bộ vì việc tìm người, vì việc định người chứ quyết không làm ngược lại.

Thứ ba, là không xác định được cơ chế vận hành và thể chế chính sách thì không giải quyết được đại cục, đây là điểm nhấn quan trọng nhất. Xưa nay chúng ta thất bại là ở chỗ này, quyết tâm rất cao bộ máy nhiều lần xoay chuyển nhưng không được “định chế” một cách phù hợp, không “định thể chế” một cách tương dung chúng ta cũng không làm được.

Khâu đột phá cuối cùng phải nhấn mạnh là định rõ chế độ  khen thưởng, kỷ luật. Người đứng đầu không hoàn thành nhiệm vụ của mình, cao nhất, liêm sỷ nhất là tự mình từ chức; ai làm sai quyết sách của Trung ương chiểu theo chức năng, nhiệm vụ xác định rõ hình thức kỷ luật, nói một cách bao trùm, quyền phải đi liền với trách nhiệm, trách nhiệm đó phải được kiểm soát một cách cụ thể, bằng chế tài rất tương dung.

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Hà Quốc Trị, trong Quy định số 98 của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ có nêu rõ “không luân chuyển những cán bộ bị kỷ luật”, xin đồng chí cho biết rõ hơn về vấn đề này. Đây có phải là điểm mới không và vì sao lại có quy định như vậy ?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Thứ nhất là, việc luân chuyển cán bộ đã có từ lâu nhưng vừa rồi các nghị quyết của Trung ương đã nói rõ về vấn đề này. Trong đó có xác định rõ độ tuổi, đối tượng, tiêu chuẩn để được luân chuyển.Vấn đề này đã làm từ trước đến nay nhưng trên thực tế đã có những trường hợp trong quá trình tổ chức thực hiện có sự lệch lạc, lựa chọn cả những cán bộ vi phạm để luân chuyển. Chính vì thế việc luân chuyển đó trước hết cán bộ được luân chuyển tạo ra những vấn đề không tốt ở các tổ chức đảng có cán bộ luân chuyển xuống. Vì khi luân chuyển từ cán bộ cấp trên luân chuyển xuống dưới và cấp dưới luân chuyển lên trên vi phạm lỷ luật thì uy tín của tổ chức đảng đógiảm sút.

Thứ hai là, luân chuyển đó ảnh hưởng đến chính cán bộ đó vì họ không đủ uy tín để mà làm việc, thực hiện các nhiệm vụ được giao đối với đơn vị mình luân chuyển đến.

Xuất phát từ thực tế đó và từ công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, vừa qua, Quy định 98 có nêu không được luân chuyển những cán bộ vi phạm, bị xử lý kỷ luật. Đây là hành động cụ thể để ngăn chặn những tiêu cực, lệch lạc trong công tác cán bộ. Việc này cần thiết góp phần ngăn chặn tiêu cực trong luân chuyển cán bộ. Đặc biệt những cán bộ khi luân chuyển phải xác định là đây là uy tín không chỉ của riêng mình mà cả uy tín của tổ chức luân chuyển mình. Quy định cứng này giúp các tổ chức đảng khi làm công việc nhận xét, đánh giá, điều động, bổ nhiệm, đề bạt… sẽ không được phép thực hiện. Và nếu tổ chức đảng nào mà thực hiện việc luân chuyển cán bộ vi phạm đó sẽ bị xem xét trách nhiệm và xử lý kỷ luật.

Nhà báo Minh Châu: Nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt Đảng có ý nghĩa rất quan trọng. Để duy trì các buổi sinh hoạt chi bộ chất lượng, cần phải làm gì thưa Nhà báo Phạm Đình Đảng ?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Đảng ta là một cơ thể chính thể, các chi bộ là tế bào làm nên cơ thể Đảng, một tế bào “hư” thì  làm cho cơ thể không lành mạnh. Hơn nữa, Đảng ta là một Đảng hành động, là một Đảng cách mạng chứ không phải là một câu lạc bộ, cho nên sinh hoạt ở các tổ chức Đảng mà trực tiếp là ở chi bộ chiếm vị trí hết sức quan trọng, quyết định sự thành bại trong thực thi cương lĩnh của Đảng, quyết định uy tín cao hay thấp của Đảng trong xã hội, quyết định mức độ thành hay không thành trong việc thực thi lãnh đạo nhiệm vụ chính trị của Đảng cho nên vấn đề sinh hoạt Đảng ở chi bộ càng trở nên quan trọng. Mấy chục năm qua, nhìn một cách tổng thể chúng ta làm rất tốt việc này, nhưng cũng phải thừa nhận rằng, càng gần đây khi những vụ việc tiêu cực, những đảng viên cụ thể giữ chức vụ và không giữ chức vụ trong Đảng vi phạm pháp luật và vi phạm kỷ luật trong Đảng nằm ngoài sự kiểm soát của chi bộ, điều đó đặt ra cho vấn đề nâng cao chất lượng và hiệu quả sinh hoạt đảng trực tiếp ở chi bộ những việc cần phải xem xét lại, cần phải chỉnh đốn lại để làm cho thật tốt.

Trước hết để nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chi bộ điều quan trọng bậc nhất là chọn đúng người đứng đầu chi bộ, tức là đồng chí Bí thư chi bộ và Ban chi ủy, nếu không chọn đúng thì rất khó thành công.

Thứ hai, Đảng là một tổ chức hành động, cho nên vấn đề quan trọng bậc nhất là bàn để thực thi chứ không phải bàn cho vui… cho nên vấn đề phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đảng viên hết sức quan trọng trong việc thực thi nhiệm vụ chính trị của chi bộ; phải thực hiện chế độ đầy đủ thông tin, không có thông tin thì không có quyết sách và không có hành động đúng, cho nên bảo đảm chế độ thông tin, trực tiếp, thường xuyên đặc biệt ở chi bộ, nhất là ở những chi bộ giữ trọng trách hoạch định thể chế cực kỳ quan trọng.

Thứ ba, là phải tạo ra một không khí cực kỳ dân chủ, đây là nhân lõi để thực hiện dân chủ trong toàn xã hội, là dân chủ ngay từ trong Đảng, quyền của đảng viên, trách nhiệm của đảng viên được định chế rất rõ; điều gì thi hành quyết sách thì nhất định phải thực hiện, cái gì cần bảo lưu theo đúng Điều lệ Đảng thì giữ nguyên theo đúng Điều lệ Đảng, không thể chấp nhận tình trạng trong cuộc họp nói một đường, bước ra cuộc họp nói một nẻo; không thể chấp nhận tình trạng đạo đức nhiều mặt của đảng viên: đạo đức trong chi bộ, đạo đức ngoài dân chúng, đạo đức trước cấp trên… điều đó vô hình đã làm tổn hại thanh danh của đảng viên, cao hơn nữa là đánh “sập” uy tín của Đảng. Vì thế chúng ta cần coi trọng ngay từ những tế bào, một tế bào ung thư thì có nguy cơ dẫn đến một cơ thể ung thư, việc chăm chút cơ thể Đảng bắt đầu từ chi bộ.

Thứ tư, không thể không coi trọng công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy cấp trên và sự giám sát từ nhân dân. Bởi Đảng không chỉ là người lãnh đạo, chi bộ không chỉ đóng vai trò chỉ là tổ chức lãnh đạo mà đó là tổ chức chiến đấu, đó là tổ chức giáo dục, cho nên sự kiểm tra, giám sát của nhân dân rất quan trọng đối với từng đảng viên của chi bộ. Có như thế chất lượng sinh hoạt Đảng, trực tiếp là sinh hoạt chi bộ mới thực sự là tổ chức cách mạng, tổ chức hành động và chỉ có như thế Đảng ta mới xứng đáng không chỉ là người lãnh đạo mà còn là đầy tớ của nhân dân, không có sức mạnh của nhân dân, không có sự giám sát của nhân dân không thể kỳ vọng sự vững mạnh của bất kỳ một tổ chức đảng nào, dù ở chi bộ hay cấp trên chi bộ. 

Nhà báo Minh Châu: Thưa đồng chí Hà Quốc Trị, Quy định số 105-QĐ/TW của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử có những nội dung gì mới? Quy định này đã khắc phục được những hạn chế nào trong công tác quản lý, bổ nhiệm cán bộ thời gian qua ?

Đồng chí Hà Quốc Trị: Vừa qua, trước khi ban hành Quy định 105, Bộ Chính trị đã ban hành Quyết định số 67-QĐ/TW về "Quy định về phân cấp quản lý cán bộ". Nhưng ở Quyết định 67 chỉ có nêu quy định một số chủ thể như đối tượng cán bộ phân cấp, cấp Trung ương thì ở những đối tượng nào, những cơ quan nào khi bổ nhiệm cán bộ xin ý kiến của các cơ quan, các ban ngành Trung ương. Và ở Quy định 105 của Bộ Chính trị đã cụ thể hóa hơn một bước rất rõ, nhất là đối tượng quản lý phân cấp cán bộ.

Trong Quy định 105 có điểm mới là quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng cơ quan, tổ chức tham gia vào việc bổ nhiệm, đề bạt cán bộ. Ví dụ như trong thường trực cấp ủy, thường vụ cấp ủy, các cơ quan tham mưu như ban tổ chức cấp ủy, đặc biệt trách nhiệm của từng chủ thể tham gia vào công tác cán bộ đó… Đây là những điểm mới so với Quy định 67. Tôi nghĩ rằng, việc ban hành Quy định này sẽ góp phần quan trọng ngăn chăn được các tiêu cực trong công tác cán bộ, đặc biệt trong bổ nhiệm cán bộ của một số cơ quan, đơn vị.

Vừa rồi Ủy ban kiểm tra Trung ương đã xem xét, trách nhiệm của một số địa phương, đơn vị trong bổ nhiệm cán bộ, đặc biệt là người đứng đầu. Bởi, nói đến công tác cán bộ là trách nhiệm của tập thể, nhưng trách nhiệm của người đứng đầu rất quan trọng, trong đó đồng chí bí thư cấp ủy có vai trò định hướng, thảo luận trước khi đưa ra tập thể quyết định. Cho nên khi xem xét xử lý cán bộ thì Ủy ban kiểm tra Trung ương đã xét đến trách nhiệm của người đứng đầu. Vừa rồi Ủy ban kiểm tra Trung ương đã xem xét, xử lý trách nhiệm của một số người đứng đầu của địa phương, đơn vị trong bổ nhiệm cán bộ. Trong đó, bổ nhiệm không đúng quy định, không đúng tiêu chuẩn; bổ nhiệm con em gia đình nhà mình và việc bổ nhiệm đó cũng không đúng tiêu chuẩn.Và chính đồng chí đó lại ký quyết định đề nghị các cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm mà đồng chí đó là người đứng đầu.

Như vậy, Quy định 105 này đã hạn chế được một số tiêu cực trong công tác cán bộ, đặc biệt quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu. Bởi vì, khi phải xem xét xử lý những trường hợp bổ nhiệm cán bộ thì có những quy định này là cơ sở và căn cứ, hướng dẫn mà người đứng đầu thực hiện việc bổ nhiệm cán bộ sai với Quy định này. Đây cũng là căn cứ để Ủy ban kiểm tra Trung ương và Ủy ban kiểm tra các cấp xem xét, xử lý.

Điểm mới thứ hai trong Quy định 105 là quy định rõ trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng trong việc bổ nhiệm cán bộ. Và đây cũng là căn cứ để Ủy ban kiểm tra Trung ương và Ủy ban kiểm tra các cấp xem xét, xử lý kỷ luật theo đúng quy định... Những điều đó góp phần răn đe, giáo dục cán bộ, đảng viên, tổ chức đảng, đặc biệt nâng cao năng lực sức chiến đấu của tổ chức đảng, nhất là tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm trong công tác cán bộ

Nhà báo Minh Châu: Vậy, để “Mãi mãi niềm tin theo Đảng” như chủ đề của buổi tọa đàm ngày hôm nay, theo các vị khách mời, trong thời gian tới chúng ta phải tập trung làm tốt những nội dung gì để xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh theo Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh?

Đồng chí Phạm Đình Đảng: Sau 88 năm Đảng ta cầm quyền, nhìn lại lịch sử của Đảng ta vô cùng tự hào, để tiếp tục gánh vác vai trò của mình, để không hổ thẹn với lịch sử, xứng đáng với dân tộc, với Tổ quốc ta, Đảng ta phải thực sự trở thành người lãnh đạo theo đúng Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1969.

Đảng ta phải thực sự là người lãnh đạo, những quyết sách lớn mở ra sau 12 kỳ Đại hội và đặc biệt trước thềm Xuân Mậu Tuất, những quyết sách mới của Hội nghị Trung ương 6, con đường của dân tộc ta dưới ngọn cờ của Đảng đã trở nên sáng lạn hơn. Đảng ta đồng thời là đạo đức, đó là quyết sách quan trọng bậc nhất, một phát kiến quan trọng trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức, đúng Di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào năm 1960 kỷ niệm 30 năm thành lập Đảng “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”.Chính điều đó nhắc nhở chúng ta như trong bài diễn văn kỷ niệm 30 năm thành lập Đảng lúc bấy giờ:Đảng ta – “đứa con nòi của giai cấp lao động Việt Nam”.

Đảng ta phải là một khối thống nhất, đấy là một tổ chức cách mạng, kỷ luật là sức mạnh, Bác Hồ nói rất nhiều lần, đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng ta và tất cả mọi đảng viên từ Trung ương cho đến chi bộ đều phải giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng như giữ gìn con ngươi của chính mình. Nếu không có đoàn kết thống nhất thì chúng ta không gánh vác được bất kỳ một công việc gì dù rất bé, ngược lại chúng ta sẽ vượt qua mọi trở lực nếu Đảng thực sự là một tổ chức cách mạng đoàn kết thống nhất. Đó là 3 điều Bác dặn, Bác dạy và đó cũng là 3 phương châm mà Đảng trong suốt 88 năm xây dựng và trưởng thành kiên định đi theo con đường đó.

Nói tóm lại, chỉ có đoàn kết, đoàn kết giữa Đảng với dân tộc, đoàn kết của Đảng với nhân dân, đoàn kết của Đảng với quốc tế thì không có gì là không thành công, đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói “Đoàn kết, đoàn kết đại đoàn kết; thành công, thành công đại thành công” đó là con đường của năm 2018 và những năm tiếp theo.

Đồng chí Hà Quốc Trị: Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, bên cạnh kết quả đạt được, Đảng ta cũng như các tổ chức đảng đã bộc lộ một số khuyết điểm, hạn chế, do vậy việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để hạn chế nhưng vi phạm đó là công việc cần thiết.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh có nói “chín phần mười khuyết điểm trong công việc của chúng ta là thiếu sự kiểm tra và kiểm tra thường xuyên thì dứt khoát khuyết điểm đó sẽ bớt đi, do vậy việc kiểm tra, giám sát là công việc thường xuyên. Kiểm tra ở đây trên tinh thần lấy “xây” làm chính, bên cạnh đó cũng phải coi trọng biện pháp “chống”; “chống” là để “xây”, “xây” là xây tốt, 2 mặt này không thể tách rời nhau.

Việc tăng cường công tác kiểm tra và kiểm tra thường xuyên để phát hiện và xử lý những trường hợp vi phạm đó là điều hết sức cần thiết dù ở bất kỳ thời điểm nào, giai đoạn nào của cách mạng cũng cần đặt ra nhiệm vụ này. Việc thực hiện nhiệm vụ này phải được thực hiện ở các cấp từ Trung ương đến cấp chi bộ.

Công tác kiểm tra trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ cũng có những yêu cầu riêng và xuất phát từ những yêu cầu và nhiệm vụ của công tác xây dựng chính đốn Đảng.Mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ sẽ tập trung kiểm tra, giám sát những nội dung gì để các tổ chức đảng phải căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ của địa phương, đơn vị mình từ đó xây dựng chương trình kế hoạch kiểm tra, giám sát cụ thể, đi vào thực tiễn để chủ động ngăn chặn, phòng ngừa vi phạm.

Công tác kiểm tra không phải để trừng trị mà chủ yếu để phát hiện và phòng ngừa vi phạm, lấy biện pháp giáo dục là chính. Khi đã phát hiện vi phạm không thể không xử lý, mặc dù việc xử lý cán bộ vi phạm là việc làm không mong muốn nhưng như Tổng Bí thư đã nói: vì yêu cầu chung, vì sự tiến bộ của Đảng ta kỷ luật một vài người để cứu muôn người. Đó cũng thể hiện tính nhân văn trong công tác kiểm tra và kỷ luật của Đảng.

Đồng chí Hà Đăng cho rằng, chúng ta cần tập trung làm tốt nhiệm vụ

Đồng chí Hà Đăng: Năm 2017, cùng với một bước chuyển mới tốt đẹp trong xây dựng, đổi mới và phát triển của đất nước, việc xây dựng, chỉnh đốn Đảng cũng đã có một bước chuyển rất đáng ghi nhận, rõ nhất là trong cuộc đấu tranh chống suy thoái, tham nhũng, quan liêu với những kết quả khá ấn tượng trong việc phát hiện và xử lý, xét xử các vụ án lớn về tham nhũng, kinh tế, được nhân dân rất đồng tình, dư luận rộng rãi ủng hộ. Có thể nói niềm tin và sự kỳ vọng vào sự lãnh đạo của Đảng không ngừng được tăng cường và cũng cố.

Phát huy những kết quả đã đạt được năm 2017, bước sang năm 2018, chúng ta cần tập trung làm tốt những nhiệm vụ về xây dựng Đảng như Nghị quyết Đại hội XII đã nêu là: Xây dựng Đảng trong sạch về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là nét mới, đặc sắc nhất như đã nói. Có nghĩa là phải tập trung thực hiện một cách toàn diện, mạnh mẽ. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về chống suy thoái và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đẩy mạnh hơn nữa cuộc đấu tranh chống suy thoái, tham nhũng, quan liêu. Thực hiện tốt nhất lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng căn dặn, góp phần xây dựng Đảng ta ngày càng trong sạch vững mạnh xứng đáng với niềm tin của nhân dân.

Nhà báo Minh Châu: Thưa quý vị và các đồng chí !

Sau thời gian hơn 2 giờ, các vị khách mời đã điểm lại những dấu mốc lịch sử suốt chặng đường 88 năm xây dựng và trưởng thành của Đảng ta. Nhiều vấn đề quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng cũng đã được đặt ra. Với những kết quả đã đạt được trong thời gian vừa qua, chúng ta mong rằng công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời gian tới tiếp tục đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa.

Cuộc tọa đàm “Mãi mãi niềm tin theo Đảng” nhân kỷ niệm 88 năm Ngày thành lập Đảng xin được khép lại tại đây.

Trân trọng cảm ơn các vị khách mời đã tham gia buổi tọa đàm và xin chúc các vị một năm mới nhiều thắng lợi mới!