Việc ban hành Hướng dẫn nhằm mục đích phát huy quyền làm chủ của nhân dân và vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội giám sát cấp ủy, tổ chức đảng trong việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong thực hiện đổi mới, sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Ban Dân vận Trung ương cho biết có hai nội dung giám sát gồm: Giám sát việc ban hành kế hoạch thực hiện Nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; giám sát việc thực hiện Nghị quyết và kế hoạch thực hiện Nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp.
Hình thức vận động nhân dân giám sát thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của các tổ chức, cá nhân, đoàn viên, hội viên, nhân dân và các phương tiện truyền thông đại chúng về những vấn đề liên quan đến việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và kế hoạch của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; trực tiếp nhận đơn, thư phản ánh, kiến nghị của nhân dân.
Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng đoàn, ban cán sự đảng, đảng ủy trực thuộc Trung ương có trách nhiệm xây dựng kế hoạch vận động nhân dân giám sát thực hiện Nghị quyết phù hợp với điều kiện địa phương, cơ quan, đơn vị mình; công khai kế hoạch thực hiện Nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, tuyên truyền, phổ biến kế hoạch thực hiện Nghị quyết; vận động, hướng dẫn, tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân phát huy quyền và trách nhiệm trong tham gia giám sát thực hiện Nghị quyết;…
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội có trách nhiệm xây dựng kế hoạch vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân giám sát thực hiện Nghị quyết và kế hoạch thực hiện của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp; đồng thời, tổ chức tuyên truyền sâu rộng trong đoàn viên, hội viên và nhân dân về Nghị quyết và kế hoạch thực hiện Nghị quyết của cấp ủy, tổ chức đảng, có giải pháp và hình thức phù hợp để vận động nhân dân phát huy quyền làm chủ và tham gia giám sát thực hiện Nghị quyết và kế hoạch thực hiện có hiệu quả; tổ chức giám sát bằng các hình thức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm, phổ biến nhân rộng các mô hình, phương thức có hiệu quả nhằm phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong giám sát thực hiện Nghị quyết;…/.