(ĐCSVN) - Paracetamol được cho là lành tính nhất trong các loại thuốc giảm đau. Ở liều lượng cho phép, paracetamol rất an toàn và tác dụng nhanh đối với những cơn nhức đầu, sốt, đau nhức... nhưng khi sử dụng lâu dài rất có thể gây nguy hại cho sức khỏe, đặc biệt dùng thuốc ở liều cao sẽ gây độc cho gan, thận.
Paracetamol còn có tên là acetaminophen. Với cùng một lượng thuốc, ở liều điều trị, nó có tác dụng hạ sốt, giảm đau tương tự Aspirin nhưng không gây hại như Aspirin (không hại dạ dày - tá tràng, không gây nguy hiểm cho phụ nữ mang thai 3 tháng cuối, an toàn cho trẻ em và bệnh nhân sốt vi rút, sốt xuất huyết). Do đó, nó được dùng rộng rãi để điều trị các chứng đau và sốt từ nhẹ đến vừa, dùng được cho trẻ em từ 3 tháng tuổi trở lên.
Ở Việt Nam, cũng như các nước khác, Paracetamol được xem là loại thuốc được bán không cần phải có đơn thuốc của bác sĩ. Vì tính phổ biến của mình, Paracetamol được nhiều công ty sản xuất và vì vậy có nhiều tên thương mại khác nhau và được trình bày theo nhiều dạng sử dụng khác nhau. Hiện tại có 4 dạng thuốc hạ sốt chứa Paracetamol phổ biến có thể sử dụng rộng rãi trong cộng đồng: Thuốc viên nén hoặc viên nhộng; thuốc dạng bột chứa trong gói; dạng sirô; dạng thuốc viên nhét hậu môn.
 |
| Ảnh minh họa. Nguồn: medlatec.vn |
Tuy nhiên, khi sử dụng Paracetamol, ngay ở liều thông thường, cơ thể sẽ mất đi một lượng Glutathion đáng kể (chất giúp chống lại các bệnh hiểm nghèo). Việc dùng Paracetamol trong nhiều ngày sẽ làm cạn kiệt Glutathion, suy yếu sức đề kháng. Khi ấy, chỉ cần một lượng vi khuẩn, vi rút nhỏ cũng đủ gây bệnh nguy hiểm.
Trong thời gian gần đây, chúng ta đã thấy rằng ít nhất 8 đến 10% bệnh nhân bị suy thận cấp tính là những người dùng quá liều thuốc cảm sốt (có chứa Paracetamol), đặc biệt là thuốc giảm đau. Chỉ cần 10g thuốc, tương đương với 20 viên, có thể gây suy thận cấp (liều dùng tối đa cho phép là 8 viên).
Về lý thuyết thì cơ thể chỉ bị ngộ độc Paracetamol khi dùng quá liều lượng. Nhưng Paracetamol có thể gây ngộ độc cho gan ở liều thấp tùy vào cơ địa của mỗi người. Trong trường hợp người bị nhức đầu do uống rượu, bia, nếu dùng Paracetamol sẽ làm tăng độc tính của thuốc. Đặc biệt, ở liều cao (trên 150mg/kg thể trọng với trẻ em, trên 10g với người lớn), tế bào gan sẽ bị hủy hoại dẫn đến giảm chức năng không hồi phục, gây sốc, co giật, nghẹt thở, hôn mê rồi tử vong sau vài ngày.
Theo lời khuyên của bác sĩ, đối với một người lớn khỏe mạnh, liều lượng Paracetamol tối đa cho phép trong thời gian 24 giờ chỉ là 4 g (4.000 mg), có nghĩa là 8 viên (mỗi viên chứa 500 mg). Để tránh tình trạng ngộ độc thuốc, điều đơn giản nhất chúng ta nên làm đó chính là: đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Và trong điều trị cần phải thận trọng, uống thuốc đúng cách, nhất là tránh phối hợp nhiều biệt dược khác nhau có chứa cùng hoạt chất Paracetamol để tránh quá liều.