Bộ Y tế cho biết, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong mua sắm trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, đặc biệt là xây dựng giá gói thầu, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 4/3/2023 về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế. Nghị quyết này "cho phép các cơ sở y tế được áp dụng thí điểm hướng dẫn về xây dựng giá gói thầu trong năm 2023".
Sau khi Nghị quyết số 30/NQ-CP được ban hành, Bộ Y tế đã tích cực triển khai đến các đơn vị, địa phương và trên thực tế đã góp phần tháo gỡ được những khó khăn, "nút thắt", điểm nghẽn trong mua sắm, đấu thầu trang thiết bị, hóa chất, vật tư y tế.
Do vậy, để thể chế hóa Nghị quyết số 30/NQ-CP, khắc phục triệt để các khó khăn nêu trên, Chính phủ giao Bộ Y tế xây dựng và ban hành Thông tư quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập trong quý II/ 2023 theo trình tự thủ tục rút gọn.
 |
|
Thông tư số 14/2023/TT-BYT vừa được Bộ Y tế ban hành đã “cởi trói” cho bệnh viện công lập trong việc mua sắm thiết bị y tế cũng như mua sắm linh kiện sửa cho máy. (Ảnh minh hoạ. Ảnh: TL)
|
Không còn phải bắt buộc 3 báo giá
Ông Dương Đức Thiện, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính, Bộ Y tế cho hay, Thông tư số 14/2023/TT-BYT quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lậpn được Bộ Y tế ban hành ngày 30/6 có hiệu lực trong 6 tháng, từ ngày 1/7 đến ngày 31/12/2023. Từ 1/1/2024, Luật Đấu thầu sửa đổi có hiệu lực thi hành và các đơn vị liên quan sẽ xây dựng các văn bản mua sắm đặc thù trong lĩnh vực y tế để chính sách được ổn định lâu dài, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Theo đó, Thông tư này quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập, bao gồm: Mua sắm trang thiết bị y tế; Mua sắm linh kiện, phụ kiện, vật tư thay thế sử dụng cho trang thiết bị y tế; Dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn trang thiết bị y tế tại các cơ quan, đơn vị, cơ sở y tế công lập.
Khi xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế, chủ đầu tư xác định giá gói thầu theo một trong các phương pháp sau đây: Thu thập báo giá do các cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế cung cấp; Khảo sát giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự; Kết quả thẩm định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, doanh nghiệp thẩm định giá.
"Trước đây kể cả trang thiết bị y tế độc quyền cũng yêu cầu phải có 3 báo giá mới có thể xây dựng giá gói thầu, tuy nhiên trên thực tế do thiết bị đó độc quyền nên không thể nào đáp ứng được tiêu chí 3 báo giá. Do đó, sự ra đời của Thông tư 14 sẽ góp phần gỡ khó cho các cơ sở khám chữa bệnh trong đấu thầu, mua sắm trang thiết bị y tế, đặc biệt là các cơ sở sử dụng những trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh như CT, MR…"- ông Dương Đức Thiện nhận định.
PGS.TS. Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, Thông tư 14 là văn bản quan trọng, đã tháo gỡ được khó khăn cấp bách liên quan tới việc xác định giá của các gói thầu tại các bệnh viện công lập.
Trước đây, để xác định được giá của các gói thầu mua sắm hàng hoá, vật tư, trang thiết bị y tế, bệnh viện phải có 3 báo giá. Trên thực tế, có những máy móc, vật tư, thiết bị chỉ có 1 đến 2 nhà cung cấp trên thị trường, nên không thể có 3 báo giá theo quy định. Nghị quyết 30/NQ-CP của Chính phủ đã tháo gỡ khó khăn này.
Các bệnh viện đã có thể lựa chọn mua sắm được vật tư, hàng hoá, thiết bị chỉ có 1 đến 2 nhà cung cấp và có quyền lựa chọn đặc tính, cấu hình của các máy móc, thiết bị, vật tư y tế cần sử dụng trong bệnh viện, phù hợp tài chính của bệnh viện.
"Đây là điểm rất mới, các bệnh viện sẽ tránh được tình trạng phải mua vật tư giá thấp, hay các máy móc, thiết bị khi hỏng, rất khó để mua sắm linh kiện thay thế… Hiện tại, Thông tư 14 đã cơ bản giải quyết những khó khăn này", ông Đào Xuân Cơ bày tỏ.
Đồng quan điểm trên, ông Đinh Hồng Thái, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cũng chia sẻ, Thông tư 14 ra đời nhằm cụ thể hoá những quy định của Nghị quyết 30, phạm vi bao trùm hơn, có những quy định cụ thể hơn, nhằm tạo nhiều cơ chế thuận lợi cho công tác đấu thầu mua sắm trang thiết bị y tế.
Thông tư cũng đã mở rộng phạm vi đến vấn đề sửa chữa, bảo dưỡng trang thiết bị y tế. Cụ thể, nhiều máy công nghệ cao phục vụ chụp chiếu thường ngày cho người dân chỉ có thể thay thế linh kiện của chính hãng máy đó. Trước đây, nếu muốn sửa chữa, bảo dưỡng thì phải có 3 báo giá. Thông tư 14 hướng dẫn rõ, trong trường hợp bảo dưỡng máy móc, bệnh viện có thể có 1 đến 2 báo giá, chủ đầu tư sẽ giao hội đồng xem xét, lựa chọn mà không phải chờ đủ 3 báo giá.
Mặc dù đã được "cởi trói", nhưng nhiều bệnh viện vẫn còn băn khoăn, lo lắng về việc thiếu trang thiết bị, vật tư y tế trong thời gian tới, do hiện nay, nguồn cung từ các nhà cung cấp đang bị thiếu. Thậm chí, có hạng mục mời thầu nhiều lần, nhưng chỉ có 1-2 nhà thầu, hoặc không có nhà thầu nào tham gia. Nguyên nhân do đơn vị nhập khẩu cũng gặp khó khăn về nguồn cung từ nước ngoài, nên nguồn hàng bị gián đoạn, không có hàng hoặc phải chờ hàng rất lâu.
Có thể sử dụng từ 2 phương pháp xác định giá gói thầu
Theo ông Dương Đức Thiện, với Thông tư 14, khi xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế, chủ đầu tư sẽ xác định giá gói thầu theo một trong 3 phương pháp sau đây:
Thu thập báo giá do các cơ sở kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế cung cấp.
Khảo sát giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
Kết quả thẩm định giá của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, doanh nghiệp thẩm định giá.
Thông tư này quy định phương pháp được sử dụng đầu tiên là phương pháp thu thập báo giá của các nhà cung cấp. Trường hợp chủ đầu tư sử dụng từ 2 phương pháp xác định giá gói thầu trở lên thì có thể được lựa chọn giá cao nhất, phù hợp với khả năng tài chính và yêu cầu chuyên môn.
Như vậy, khắc phục được tình trạng một số cơ sở y tế phải mua trang thiết bị rẻ nhất, nhưng không đáp ứng yêu cầu chuyên môn trong khám, chữa bệnh.
Khi xây dựng giá gói thầu, chủ đầu tư quyết định việc thành lập hội đồng, hoặc đề nghị Sở Y tế hỗ trợ thành lập hội đồng để lựa chọn danh mục, yêu cầu về tính năng và yêu cầu kỹ thuật cơ bản trên cơ sở yêu cầu về chuyên môn để đăng tải yêu cầu báo giá trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, hoặc trên cổng thông tin điện tử… trong thời gian tối thiểu 10 ngày kể từ ngày thông tin đăng tải thành công.
Chủ đầu tư căn cứ số báo giá nhận được (kể cả trường hợp chỉ nhận được 1 hoặc 2 báo giá) và quyết định giá gói thầu.
Trường hợp trên thị trường Việt Nam chỉ có 1 hoặc 2 nhà cung cấp, hoặc để bảo đảm tính tương thích về công nghệ, bản quyền, hoặc cần triển khai ngay... chủ đầu tư được phép gửi trực tiếp yêu cầu báo giá đến nhà cung cấp.
Đối với phương pháp xây dựng giá gói thầu theo kết quả khảo sát giá trúng thầu của hàng hóa, dịch vụ tương tự, chủ đầu tư thực hiện rà soát kết quả trúng thầu đã được đăng tải trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia tối đa không quá 120 ngày tính từ ngày trình phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Đối với phương pháp xây dựng giá theo kết quả thẩm định giá, chủ đầu tư thực hiện lựa chọn đơn vị thẩm định giá, được sử dụng kết quả do cơ quan thẩm định giá cung cấp để xây dựng giá gói thầu.
Theo đánh giá của nhiều bệnh viện, Thông tư 14 này đã tạo hành lang pháp lý, khắc phục được các khó khăn vướng mắc, xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm trong từng nội dung thực hiện nên các đơn vị yên tâm, chủ động, tích cực triển khai thực hiện, giúp cơ sở y tế công lập mua sắm được trang thiết bị y tế, linh kiện, vật tư thay thế cũng như dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị y tế. Đáng nói, Thông tư được ban hành tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các cơ sở y tế yên tâm mua sắm trang thiết bị y tế mà không phải e ngại như trước./.