 |
|
Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng chia sẻ về những thành tựu ngành KHCN đạt được trong năm qua và những nhiệm vụ , giải pháp năm 2020. (Ảnh: BL)
|
Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng về những đóng góp của ngành KH&CN trong năm qua và những nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành trong năm 2020.
Phóng viên (PV): Xin Thứ trưởng đánh giá tổng quan về những đóng góp của ngành khoa học và công nghệ trong sự phát triển chung của đất nước trong năm 2019 cũng như thời gian qua?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Trong năm qua ngành KH&CN đã từng bước đổi mới, hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý KH&CN, hướng đến tiệm cận với các thông lệ và chuẩn mực quốc tế, tạo môi trường ngày càng thuận lợi trong nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Đặc biệt, KH&CN đã có đóng góp lớn trong một số lĩnh vực, ngành trọng điểm như: Công nghệ sinh học, hóa dầu, vật liệu, năng lượng, tự động hóa, nano, công nghệ tính toán, y học…
Năm 2019, được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp và người dân, KH&CN đã có nhiều kết quả đáng khích lệ.
Toàn ngành từng bước tháo gỡ khó khăn vướng mắc, tạo hành lang pháp lý ngày càng thông thoáng hơn cho hoạt động KH&CN và đổi mới sáng tạo. KH&CN ngày càng gắn bó mật thiết và đồng hành với các mục tiêu phát triển của các ngành, lĩnh vực, giúp nâng cao năng lực và sức cạnh tranh của doanh nghiệp và cả nền kinh tế.
Bộ KH&CN tiếp tục tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp với mục tiêu đưa KH&CN và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển các ngành, lĩnh vực, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của quốc gia. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật được hoàn thiện góp phần hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp KH&CN.
Đặc biệt, năm 2019 là năm Bộ KH&CN thực hiện nhiều giải pháp thúc đẩy sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, tiếp cận với hệ sinh thái khởi nghiệp quốc tế. Ngoài "Ngày hội đổi mới sáng tạo" - Techfest quốc gia, lần đầu tiên Bộ KH&CN tổ chức các kỳ Techfest quốc tế tại Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Singapore để quảng bá các startup và hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam với thế giới. Đồng thời, Bộ đã triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc để công khai, minh bạch các thông tin truy xuất nguồn gốc của sản phẩm, hàng hóa trên thị trường phục vụ hội nhập quốc tế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước, bảo đảm chất lượng, sự an toàn của sản phẩm, hàng hóa; quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử trong các ngành, lĩnh vực.
Bộ KH&CN cũng chủ động phối hợp với các Bộ, ngành triển khai nhiệm vụ trọng tâm, phục vụ mục tiêu phát triển của các ngành, lĩnh vực và phát triển kinh tế - xã hội địa phương và có sự đóng góp ngày càng cụ thể như: Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và phóng thành công vệ tinh quan sát trái đất MicroDragon; Tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo, phòng tránh thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu…
Đáng chú ý, những thành tựu khoa học và công nghệ trong lĩnh vực y tế cũng đáng ghi nhận khi lần đầu tiên thực hiện thành công tách một lá gan từ người cho chết não ghép cho hai bệnh nhân, đánh dấu một bước đột phá về kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam; nghiên cứu, sản xuất thành công vaccine cúm mùa tam giá dạng mảnh bất hoạt (IVACFLU-S), vaccine cúm đầu tiên do Việt Nam tự sản xuất, có khả năng ngăn ngừa ba chủng virus cúm thông thường gồm A/H1N1/09; A/H3N2 và cúm B.
Bên cạnh đó, hoạt động khoa học và công nghệ ở địa phương được triển khai theo định hướng thúc đẩy phát triển sản phẩm chủ lực của vùng, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Ngày càng có nhiều doanh nghiệp quan tâm đến việc ứng dụng khoa học và công nghệ, công nghệ cao trong sản xuất, phát triển sản phẩm, hàng hóa theo chuỗi giá trị, giúp nâng cao giá trị và khả năng cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa.
PV: Chặng đường phía trước vẫn còn nhiệm vụ khá “nặng nề” để khẳng định vai trò và vị trí của ngành trong bước đường phát triển, xin Thứ trưởng cho biết giải pháp trong thời gian tới?
Thứ trưởng Trần Văn Tùng: Có thể nói, ngành KH&CN đã có những đóng góp nhất định trong sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, để ngành KH&CN khẳng định hơn nữa vai trò và vị trí trong sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, ngành đã đề ra nhiều giải pháp để KH&CN thật sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Năm 2020 và những năm tiếp theo, Bộ KH&CN sẽ tập trung triển khai các Chương trình, đề án trọng tâm cũng như thực hiện đồng bộ các giải pháp về kinh tế, thương mại, đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh để kích cầu công nghệ và nhu cầu đổi mới sáng tạo từ khu vực doanh nghiệp. Tăng cường năng lực hấp thụ công nghệ của doanh nghiệp thông qua việc tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp đầu tư lập quỹ phát triển KH&CN, thành lập viện nghiên cứu, doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Tăng cường hợp tác công tư trong triển khai các dự án công nghệ quy mô lớn và hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.
Thời gian tới, Bộ KH&CN tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý để thúc đẩy sự phát triển của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo theo hướng hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn nội dung chi và quản lý Quỹ phát triển KH&CN của doanh nghiệp nhằm trao quyền tự chủ, tự quyết định sử dụng Quỹ phát triển KH&CN cho hoạt động nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo và đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo phục vụ trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh. Triển khai xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ để trình Quốc hội vào năm 2021.
Bộ KH&CN cũng sẽ tập trung triển khai các giải pháp nhằm tiếp tục đổi mới tư duy trong công tác quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Một số giải pháp cụ thể như: Tiếp tục đổi mới hệ thống sáng tạo quốc gia theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm và trường đại học là chủ thể nghiên cứu mạnh. Thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia để phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có tiềm năng tăng trưởng nhanh. Thúc đẩy gắn kết, hợp tác giữa các trường đại học, viện nghiên cứu với khu vực công nghiệp và doanh nghiệp để đẩy mạnh thương mại hóa kết quả nghiên cứu trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục đổi mới hoạt động quản lý khoa học và công nghệ theo hướng dỡ bỏ các rào cản, giải phóng tối đa tiềm năng sáng tạo. Phát triển đội ngũ cán bộ khoa học mạnh, kết hợp đồng thời biện pháp động viên, khuyến khích và đặt yêu cầu trở lại đối với nhà khoa học. Quan tâm thúc đẩy sự phát triển của thị trường khoa học và công nghệ, các hoạt động kết nối cung cầu công nghệ.
Có thể khẳng định một trong những giải pháp quan trọng trong năm 2020 - năm Việt Nam thực hiện vai trò Chủ tịch ASEAN và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021 là đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế, thúc đẩy hợp tác nghiên cứu chung để tranh thủ nguồn lực và tri thức của các quốc gia tiên tiến, đồng thời từng bước nâng tầm năng lực và trình độ nghiên cứu trong nước. Thu hút, khai thác thế mạnh của đội ngũ các nhà khoa học tài năng là người Việt Nam ở nước ngoài.
Bài học lớn nhất các thế hệ đi trước để lại là bài học về giấc mơ lớn trong khoa học, khát vọng phụng sự đất nước bằng khoa học và nỗ lực phi thường để bằng mọi giá biến giấc mơ, khát vọng đó trở thành hiện thực. Đó là giá trị tinh thần quý báu rất cần được kế thừa, tiếp tục nuôi dưỡng và phát huy trong thời đại mới. Vì vậy, Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục đổi mới đưa khoa học và công nghệ phát triển lên một tầm cao mới, đóng góp ngày càng to lớn và thiết thực hơn cho sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững đất nước.
PV: Xin cảm ơn Thứ trưởng!