Quá trình chuyển tiếp từ trường học đến việc làm của thanh niên Việt Nam còn nhiều bất cập.
(Ảnh minh họa: laodong.com.vn)
Điều tra cũng cho thấy mối tương quan chặt chẽ giữa trình độ học vấn và thời gian chuyển tiếp sang thị trường lao động của thanh niên. Lao động có trình độ trung học phổ thông cần thời gian dài hơn – trung bình là 17,8 tháng để tìm được công việc đầu tiên họ thấy ổn định và hài lòng.
Điều tra cũng chỉ ra rằng 26% lao động trẻ có trình độ học vấn cao hơn yêu cầu công việc mà họ đang làm. Đồng thời, trình độ thấp hơn yêu cầu trong lao động trẻ vẫn là một vấn đề tại Việt Nam và 23,5% lao động trẻ nằm trong nhóm này.
"Điều này có nghĩa là doanh nghiệp đang chưa tận dụng hết tiềm năng, năng suất của nhiều lao động trẻ, mặt khác lại không thể hoạt động ở mức năng suất lao động tối đa của mình bởi họ tuyển dụng lao động thiếu khả năng" - Giám đốc ILO Việt Nam Chang-Hee Lee giải thích.
Theo kết quả báo cáo, gần hai phần ba sinh viên trong năm 2015 cho biết thích làm việc trong khu vực nhà nước, chủ yếu là do sự hấp dẫn của công việc ổn định.
Cũng theo báo cáo, mặc dù đa số lao động trẻ (58,6%) làm công việc được trả lương, song hơn một phần ba thanh niên vẫn làm những công việc dễ bị tổn thương như lao động tự làm hoặc lao động làm cho gia đình không được trả lương; và gần một nửa thanh niên làm việc được trả lương nhưng không có hợp đồng bằng văn bản.
Khoảng 80% lao động trẻ làm các công việc phi chính thức – những công việc thiếu tiếp cận bảo trợ xã hội và sự bảo vệ về pháp luật căn bản, cũng như các quyền lợi của người lao động.
"Tuy Việt Nam không có tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao ở mức báo động như nhiều nước khác, nhưng việc đảm bảo việc làm chất lượng cho thế hệ trẻ vẫn là thử thách lớn của đất nước," Giám đốc ILO Việt Nam nhận định.
Điều tra chuyển tiếp từ trường học đến việc làm của ILO được thực hiện tại 53 quốc gia từ năm 2012 đến 2016 và khảo sát hai lần tại một số nước. Tại Việt Nam, đợt đầu tiên được thực hiện trong năm 2012-2013 với mẫu khảo sát là hơn 2.700 thanh niên và đợt thứ hai trong năm 2015 với hơn 2.200 mẫu khảo sát.
Hoạt động này là một phần của Dự án Việc làm cho thanh niên (Work4Youth) – một cơ chế hợp tác giữa ILO và Quỹ MasterCard – nhằm sản xuất thông tin thị trường lao động tốt hơn về chất lượng và tăng về số lượng, phục vụ cho thanh niên tại các nước đang phát triển, đặc biệt tập trung vào quá trình chuyển tiếp sang thị trường lao động./.