Nhân dịp đón Xuân Kỷ Hợi 2019, Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Mai Lương Khôi đã chia sẻ với phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam về những kết quả đã đạt được trong năm 2018 và các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác THADS, nhất là liên quan đến thi hành, thu hồi tài sản của Nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.
PV: Trong năm 2018, số việc và số tiền thi hành xong tiếp tục tăng, vượt chỉ tiêu được giao, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho tổ chức, cá nhân. Vậy đâu là yếu tố cơ bản dẫn tới thành công trên, thưa ông?
Tổng cục trưởng Mai Lương Khôi: Năm 2018, công tác THADS đã đạt được những kết quả nổi bật. Các cơ quan THADS đã thi hành xong gần 572 nghìn việc và thu gần 35 nghìn tỷ đồng, đạt tỉ lệ 80,30% về việc và 38,35% về tiền, vượt 8,30% về việc và 6,35% về tiền so với chỉ tiêu được giao. Có được kết quả nêu trên là do Bộ Tư pháp, Tổng cục THADS đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, toàn diện trong công tác THADS, trong đó:
Trước hết là được sự quan tâm của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự lãnh đạo, chỉ đạo hiệu quả của Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ Tư pháp đối với công tác THADS. Đặc biệt, trong năm 2018, đồng chí Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã trực tiếp làm việc với Lãnh đạo UBND một số tỉnh, thành để tìm hướng giải quyết dứt điểm một số vụ việc phức tạp, kéo dài.
Tổng cục trưởng Tổng cục THADS Mai Lương Khôi. Ảnh: TH.
Ngoài ra, các cơ quan trong Hệ thống đã tập trung hoàn thiện phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, bảo đảm sự nhạy bén, kịp thời và phù hợp; công tác hướng dẫn nghiệp vụ được nâng cao; công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là việc tăng cường đối thoại, giải quyết dứt điểm kiến nghị từ cơ sở; công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án, hạn chế việc phải tổ chức cưỡng chế, gây tốn kém về kinh phí, thời gian, công sức cũng được đẩy mạnh, góp phần rút ngắn thời gian thi hành án. Kỷ cương, kỷ luật hành chính và công tác kiểm tra được tăng cường; cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong các mặt hoạt động THADS được ứng dụng mạnh mẽ.
Bên cạnh sự nỗ lực, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ công tác được giao của đội ngũ công chức, viên chức, người lao động Hệ thống THADS, sự quan tâm, phối hợp thường xuyên, hiệu quả kịp thời của cấp ủy các cấp, các Bộ, ban ngành liên quan từ trung ương đến địa phương đã tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động THADS, nhất là trong tổ chức cưỡng chế và giải quyết các vụ án lớn, phức tạp, kéo dài.
PV: Trong năm 2018, nhiều vụ án lớn về kinh tế, tham nhũng được đưa ra xét xử. Tuy nhiên, kết quả thi hành án để thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng còn hạn chế. Xin ông cho biết nguyên nhân do đâu?
Tổng cục trưởng Mai Lương Khôi: Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tổ chức thi hành các vụ án kinh tế, tham nhũng để thu hồi tiền, tài sản cho Nhà nước và các tổ chức, cá nhân khác, qua đó, thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật, có tác động răn đe, phòng ngừa tội phạm, củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, Lãnh đạo Bộ Tư pháp và Lãnh đạo Tổng cục THADS đã đặc biệt quan tâm và chỉ đạo sát sao, quyết liệt các cơ quan THADS địa phương tập trung nguồn lực để tổ chức thi hành có hiệu quả các vụ việc này.
Thời gian qua, trong quá trình tổ chức thi hành án, cơ quan THADS gặp không ít khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả thi hành án. Có thể nêu một số nguyên nhân chính như: Tội phạm tham nhũng, kinh tế có chủ thể đặc biệt, là người có chức vụ, quyền hạn, địa vị trong xã hội, có trình độ, kiến thức nên trong quá trình thực hiện tội phạm đã có sự chuẩn bị đối phó như chủ động tẩu tán, che giấu hoặc hợp lý hóa tài sản nhằm trốn tránh nghĩa vụ thi hành án, gây khó khăn cho các cơ quan THADS trong truy tìm, kê biên, phong tỏa tài sản để bảo đảm thi hành án. Quá trình xử lý tài sản kéo dài, gặp nhiều vướng mắc như: tình trạng pháp lý của tài sản chưa rõ ràng, chưa có đủ giấy tờ sở hữu hoặc thuộc sở hữu chung, có biến động về hiện trạng, diện tích... Mặt khác, cơ chế quản lý, kiểm soát tài sản thu nhập cá nhân còn chưa hoàn thiện, việc sử dụng tiền mặt còn khá phổ biến khiến cho việc xác minh, nắm bắt thông tin về tài sản, thu nhập của người phải thi hành án gặp nhiều khó khăn, hiệu quả thấp. Bên cạnh đó, việc tự giác chấp hành pháp luật, tự nguyện thi hành án của người phải thi hành án còn chưa cao, nhiều trường hợp chây ỳ, trốn tránh nghĩa vụ thi hành án.
PV: Thực tế cho thấy, số lượng án tồn đọng chuyển kì sau có giảm nhưng vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn, trong đó có một số địa phương kết quả thi hành đạt thấp, đặc biệt về giá trị, thưa ông?
Tổng cục trưởng Mai Lương Khôi: Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, số việc và số tiền thụ lý mới của các cơ quan THADS liên tục tăng trong các năm gần đây, trung bình mỗi năm tăng khoảng 5% về việc và 10% về tiền, song toàn Hệ thống đã cố gắng, nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao, kết quả thi hành xong có xu hướng cao hơn năm trước.
Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận rằng lượng án tồn đọng chuyển kì sau có giảm nhưng vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn. Trong đó, phải kể đến một số chấp hành viên, công chức làm công tác THADS chưa quyết liệt trong tổ chức thi hành bản án, quyết định có tích chất phức tạp; việc lập kế hoạch tổ chức thi hành án chưa được tiến hành thường xuyên nên công tác tổ chức, đôn đốc thi hành án chưa kịp thời. Hàng năm số việc, tiền thụ lý đều tăng so với cùng kỳ, trong đó nhiều địa phương có lượng án tăng đột biến, đặc biệt là án kinh doanh thương mại, đại án hình sự kinh tế - tham nhũng có tính chất đặc biệt phức tạp, có giá trị tài sản phải thi hành rất lớn, nhưng giá trị tài sản bảo đảm sau khi xử lý để thi hành có giá trị rất thấp dẫn đến số tiền chuyển kỳ sau ngày càng tăng. Hiện nay, vẫn chưa có cơ chế nào khác để xử lý, nhất là đối với loại việc đương sự hầu như không còn khả năng thi hành, đã tổ chức thi hành nhiều năm, nên số việc chưa có điều kiện thi hành án ngày càng chiếm tỉ lệ lớn trong tổng số việc phải thi hành và tăng lũy kế dần từng năm.
PV: Từ những hạn chế, vướng mắc trên, Hệ thống THADS đã đề ra nhiệm vụ, giải pháp đột phá nào nâng cao hiệu quả công tác THADS, nhất là liên quan đến thi hành, thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng trong năm 2019?
Tổng Cục trưởng Mai Lương Khôi: Trong thời gian tới, tiếp tục xác định công tác THADS, theo dõi THAHC là nhiệm vụ trọng tâm của Ngành Tư pháp và Hệ thống THADS, năm 2019, Tổng cục tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Triển khai thực hiện nghiêm túc trong toàn hệ thống THADS các Nghị quyết Hội nghị Trung ương khóa XII, trong đó chú trọng công tác tăng cường, xây dựng chỉnh đốn các tổ chức cơ sở Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống; nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác THADS, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao mức tín nhiệm của nền kinh tế. Bám sát phương châm hành động của Chính phủ trong năm 2019: “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, bứt phá, hiệu quả” triển khai nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời các chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đối với công tác THADS, nhất là Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 06/02/2017 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác THADS.
Năm 2019 và các năm tiếp theo, Tổng cuc tiếp tục đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo điều hành cũng như rút ngắn thời gian thi hành án, kịp thời giải phóng các nguồn lực kinh tế, đồng thời và giải quyết bài toán mâu thuẫn giữa khối lượng công việc và đội ngũ biên chế THADS; tập trung đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các mặt công tác THADS, thúc đẩy mạnh mẽ việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến trong công tác THADS như cơ chế một của, hỗ trợ trực tuyến yêu cầu THADS…
Mặt khác, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính cùng các giải pháp về tổ chức cán bộ, xây dựng các cơ quan THADS, đội ngũ chấp hành viên, công chức THADS đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện pháp luật về THADS và pháp luật có liên quan liên quan như thẩm định giá, đấu giá tài sản, phá sản… đảm bảo hành lang pháp lý, góp phần nâng cao hiệu quả công tác THADS.
Cùng với quyết tâm chính trị của Đảng, Chính phủ trong công tác phòng, chống tham nhũng, Tổng cục THADS xác định việc tổ chức thi hành các vụ việc liên quan đến án hình sự về kinh tế, tham nhũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2019. Để thực hiện nhiệm vụ này, Tổng cục tiếp tục tăng cường quán triệt về tầm quan trọng của công tác thu hồi tiền, tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế. Thường xuyên theo dõi, chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan THADS lập kế hoạch đối với từng vụ việc cụ thể để tổ chức thi hành kịp thời, hiệu quả. Định kỳ tổ chức làm việc với các cơ quan THADS, nhất là các địa phương có số lượng án kinh tế, tham nhũng lớn hoặc có vụ việc phức tạp, trọng điểm để kịp thời nắm bắt tình hình, chỉ đạo giải quyết, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản của Nhà nước bị thất thoát, chiếm đoạt. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành trung ương và địa phương trong công tác THADS, nhất là trong công tác xác minh, truy tìm tài sản, trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thực tiễn áp dụng pháp luật, trong tổ chức thi hành án để giải quyết dứt điểm các vụ việc.
PV: Nhân dịp Xuân Kỷ Hợi 2019, Tổng cục trưởng có điều gì gửi gắm đến đội ngũ công chức, người lao động trong hệ thống THADS?
Tổng cục trưởng Mai Lương Khôi: Năm 2019, tôi mong muốn và tin tưởng rằng hệ thống THADS sẽ phát huy những thành tích đã đạt được trong năm qua, tiếp tục xác định rõ trách nhiệm của mình trước yêu cầu của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Nhân dân; từng công chức, người lao động không ngừng nỗ lực học tập, nâng cao ý thức trách nhiệm, trau dồi phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, giữ vững sự đoàn kết, thống nhất, quyết tâm và nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trên toàn quốc và từng địa phương.
Nhân dịp đón Xuân Kỷ Hợi 2019, thay mặt Lãnh đạo Tổng cục, tôi xin chúc các đồng chí cán bộ lão thành, cán bộ hưu trí, toàn thể công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống THADS cùng gia đình một năm mới dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!