Quốc hội góp phần làm nên những thành tựu phát triển của đất nước

Trong không khí cả nước đang tưng bừng đón chào xuân mới Kỷ Hợi 2019, Đại tướng Đỗ Bá Tỵ - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội đã dành cho Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cuộc trả lời phỏng vấn về những kết quả nổi bật trong hoạt động của Quốc hội năm 2018, cũng như những nhiệm vụ trọng tâm và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội trong thời gian tới.

PV: Trước hết, xin cảm ơn Đại tướng, Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đã dành cho Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam cuộc phỏng vấn này. Năm 2018 là năm giữa nhiệm kỳ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội có thể đánh giá những kết quả nổi bật trong hoạt động của Quốc hội năm vừa qua?

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ: Có thể khẳng định rằng, năm 2018, với ý nghĩa là năm giữa nhiệm kỳ đã thành công về mọi mặt đối với nước ta nói chung và trong hoạt động của Quốc hội nói riêng. Trước khi đi vào cụ thể hoạt động của Quốc hội, tôi xin nhắc lại một số nét nổi bật, đó là: trong 12 chỉ tiêu của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội đều đạt và vượt kế hoạch đề ra, tổng sản phẩm trong nước (GDP) đạt 7,08%, vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra. Đây cũng là mức tăng cao nhất từ năm 2008 trở lại đây. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2018 tăng 3,54%, đạt mục tiêu dưới 4% Quốc hội giao. An sinh xã hội và đời sống nhân dân từng bước được nâng lên, quốc phòng, an ninh chính trị được giữ vững, hoạt động tư pháp, công tác xây dựng chính quyền có nhiều đổi mới, hoạt động đối ngoại mang lại nhiều kết quả tích cực, vị thế của nước ta không ngừng được nâng cao trong khu vực và trên thế giới. Những kết quả này là rất tích cực và toàn diện, nhất là trong bối cảnh bối cảnh chúng ta phải chịu nhiều tác động từ thiên tai, bão lũ, tình hình thế giới có những biến động nhanh và phức tạp hơn, tình hình kinh tế, chính trị thế giới bị ảnh hưởng đáng kể bởi chủ nghĩa bảo hộ thương mại, cạnh tranh giữa các nước lớn.

Quốc hội có 3 chức năng lớn, đó là: lập pháp, giám sát và quyết định những vấn đề quan trọng. Tôi xin nói thêm về những kết quả chính trong hoạt động của Quốc hội liên quan đến những nội dung này.

Trước hết, về hoạt động lập pháp. Trong năm qua, Quốc hội đã dành nhiều thời gian để xem xét, thảo luận toàn diện, kỹ lưỡng và đã thông qua 16 dự án luật, trong đó có một số dự án luật quan trọng, như: Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi), Luật an ninh mạng, Luật Công an (sửa đổi), Luật Quốc phòng (sửa đổi), Luật chăn nuôi, Luật trồng trọt, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học… để tiếp tục thể chế hóa Hiến pháp năm 2013, hoàn thiện hệ thống pháp luật về phát triển kinh tế, về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, về giáo dục,… Đồng thời, Quốc hội cũng cho ý kiến về 6 dự án luật khác làm cơ sở để các cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra tiếp tục nghiên cứu chỉnh lý, hoàn thiện trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tới. 

Trong hoạt động lập pháp, Quốc hội luôn trân trọng lắng nghe, tiếp thu những ý kiến xác đáng để hoàn thiện, nâng cao chất lượng các dự án luật, hướng tới mục tiêu bảo đảm tính khả thi, phát huy hiệu lực, hiệu quả trong cuộc sống. Có những dự án khi đưa ra thảo luận cũng còn nhiều ý kiến khác nhau, nhưng đứng trên lợi ích của đất nước, lợi ích của nhân dân, Quốc hội luôn cân nhắc thận trọng, thảo luận thật kỹ, trước khi biểu quyết thông thông qua.

Trong năm qua, hoạt động giám sát của Quốc hội tiếp tục được tăng cường. Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành giám nhiều chuyên đề quan trọng, giám sát việc giải quyết, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri. Hội đồng dân tộc, các Ủy ban tổ chức nhiều hoạt động giám sát, tổ chức các phiên giải trình có nội dung thiết thực, ý nghĩa. Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã tiến hành giám sát việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn từ đầu nhiệm kỳ đến hết Kỳ họp thứ 4 thông qua việc chất vấn và trả lời chất vấn về các vấn đề liên quan. Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp này không ấn định số người trả lời chất vấn cũng như không xác định nhóm vấn đề chất vấn và bất cứ Bộ trưởng, Trưởng ngành nào cũng trả lời chất vấn khi được đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi. Trên cơ sở đó, tại phiên chất vấn đã có tới 19 Bộ trưởng, Trưởng ngành cùng 2 Phó Thủ tướng Chính phủ trả lời chất vấn, nhiều nhất từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Cuối phiên chất vấn, Thủ tướng Chính phủ đã có phát biểu làm rõ thêm một số nội dung thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời một số đại biểu có chất vấn đối với Thủ tướng. Kết quả cho thấy việc tổ chức chất vấn theo hình thức này tiếp tục thể hiện tinh thần đổi mới trong tổ chức và hoạt động của Quốc hội. Nội dung chất vấn tại kỳ họp này có phạm vi rộng, nhiều chất vấn của đại biểu liên quan đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành ở hầu hết các lĩnh vực cả khối hành pháp và tư pháp. Phiên chất vấn đã diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm, tiếp tục có sự trao đổi, tranh luận sôi nổi. Các đại biểu Quốc hội đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, nghiên cứu kỹ các báo cáo, đặt câu hỏi ngắn gọn, rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề. Các thành viên Chính phủ, Trưởng ngành cơ bản đã trả lời rõ, thẳng thắn về kết quả đạt được, những hạn chế, yếu kém, chỉ rõ nguyên nhân và có giải pháp cụ thể để khắc phục. Chủ tọa phiên chất vấn kiên quyết, sắc sảo, hài hòa, tạo sự gắn kết giữa các vị đại biểu Quốc hội với các Bộ trưởng, Trưởng ngành trong việc đưa ra giải pháp, được cử tri đánh giá cao

Trong việc quyết định các vấn đề quan trọng, nổi bật nhất đó là tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã bầu Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng giữ chức Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2016 – 2021. Đây là sự kiện chính trị quan trọng của đất nước ta, đáp ứng mong muốn, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân cả nước, được dư luận trong nước và quốc tế quan tâm. Như vậy, lần đầu tiên sau 32 năm, nước ta có người đứng đầu Đảng đồng thời đứng đầu Nhà nước. Tính từ năm 1945, có hai người giữ chức vụ cao nhất trong Đảng từng đảm nhận chức danh đứng đầu Nhà nước là Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng Bí thư Trường Chinh.

Việc phê chuẩn tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng là sự kiện nổi bật. Trên cơ sở Tờ trình của Chủ tịch nước, sau khi xem xét Báo cáo thuyết minh về Hiệp định CPTTP cùng các văn kiện liên quan, ngày 12/11/2018, Quốc hội đã nhất trí thông qua Nghị quyết số 72/2018/QH14 về việc phê chuẩn Hiệp định CPTTP cùng các văn kiện liên quan. Quốc hội cũng đã giao Chính phủ nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để phát huy tối đa vai trò quan trọng của Hiệp định đối với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, thực hiện cam kết của Việt Nam trong việc tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu, rộng.

Việc tham gia và sớm phê chuẩn Hiệp định CPTTP giúp nước ta thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với đổi mới và hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; khẳng định vai trò và vị thế địa – chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á cũng như châu Á – Thái Bình Dương, thực sự nâng cao vị thế của nước ta trong khối ASEAN, trong khu vực cũng như trên trường quốc tế.

Cùng với các nội dung trên, Quốc hội đã xem xét các báo cáo đánh giá giữa kỳ thực hiện các kế hoạch 5 năm 2016-2020 về kinh tế - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, chương trình mục tiêu quốc gia, tài chính quốc gia. Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao những kết quả đạt được của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước, các cấp, các ngành, đồng thời biểu dương tinh thần nỗ lực cố gắng của cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về các kế hoạch 5 năm 2016-2020 trong nửa nhiệm kỳ qua. Quốc hội yêu cầu Chính phủ, các cấp, các ngành, địa phương tiếp tục phát huy mặt tích cực, đổi mới, sáng tạo, quyết liệt hơn nữa trong chỉ đạo, điều hành; phấn đấu cao nhất trong hai năm 2019-2020 để đạt và vượt các chỉ tiêu theo các Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm 2016-2020.

PV: Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội đã tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu và phê chuẩn. Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá như thế nào về hoạt động này?

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ: Tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với 48 người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn. Công tác này được triển khai thận trọng, chu đáo, trách nhiệm, nghiêm túc, theo đúng nội dung, quy trình, thủ tục, bảo đảm dân chủ, khách quan. Kết quả đã được công bố ngay tại phiên họp và mọi người dân đều đã biết. Có thể thấy rằng, kết quả cuộc lấy phiếu đã phản ánh đúng tình hình kinh tế - xã hội, công tâm, khách quan và toàn diện.

Việc lấy phiếu tín nhiệm là nội dung giám sát đặc biệt quan trọng của Quốc hội trong năm 2018, thể hiện sự ghi nhận, đánh giá của Quốc hội đối với những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được từ đầu nhiệm kỳ đến nay của những người được lấy phiếu tín nhiệm. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm là "thước đo" hiệu quả hoạt động của những người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn; đồng thời, là nguồn động lực để những người được tín nhiệm cao tiếp tục cống hiến, những người chưa được tín nhiệm cao sẽ phấn đấu khắc phục khuyết điểm, nâng cao hiệu quả công việc, vừa là sự ghi nhận cũng là động lực, thúc đẩy các cá nhân nỗ lực hơn nữa để hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng, nhân dân giao phó.

PV: Thưa Phó Chủ tịch Quốc hội, ngoài lĩnh vực quốc phòng, an ninh, giám sát, đồng chí còn phụ trách trực tiếp công tác dân nguyện của Quốc hội. Đồng chí có thể cho biết kết quả chung trong công tác dân nguyện của Quốc hội trong năm 2018?

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ: Với vai trò là cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, dân nguyện là mảng công tác quan trọng của Quốc hội. Trong những năm qua, Lãnh đạo Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã rất quan tâm, chỉ đạo để làm tốt công tác này. Trong năm qua, công tác tập hợp kiến nghị cử tri qua tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp đã được triển khai một cách chuyên nghiệp, khoa học, công khai và kịp thời hơn, tất cả các kiến nghị của cử tri và các văn bản trả lời cử tri của các Bộ, ngành đều được đăng tải đầy đủ, công khai trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội. Qua đó, mà người dân, các cơ quan báo chí có thể khai thác, đánh giá trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc giải quyết các kiến nghị, phản ánh của cử tri.

Công tác theo dõi, đôn đốc việc giải quyết các kiến nghị cũng rất sát sao, Báo cáo giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri trình bày trước Quốc hội cũng đã khắc phục được hiện tượng nể nang, né tránh, kiến nghị chung chung mà đã rất thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, những sai sót cũng như chất lượng của việc trả lời cử tri của từng Bộ ngành cụ thể qua đó được các đại biểu Quốc hội và dư luận cử tri đồng tình ủng hộ và đặc biệt các Bộ, ngành cũng ngày càng nỗ lực hơn trong việc giải quyết dứt điểm các kiến nghị đáp ứng mong đợi của cử tri. Ban Dân nguyện còn tích cực phối hợp với các Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh nghiên cứu, trao đổi, phân tích, rà soát được nhiều vụ việc cụ thể có tính chất phức tạp kéo dài, qua giám sát trực tiếp có kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền giải quyết được 58 vụ việc, số vụ việc sau kiến nghị được các cơ quan đồng tình nhất trí sẽ xem xét lại để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân có tỷ lệ cao (43,1%) cho thấy sự nỗ lực cố gắng của Ban trong công tác chọn lọc, phân tích nghiên cứu nội dung hồ sơ của các vụ việc phức tạp, kéo dài.

Mặc dù cũng còn những tồn tại hạn chế, nhưng có thể khẳng định rằng, công tác dân nguyện của Quốc hội năm 2018 đã có những kết quả tích cực, đóng góp vào thành công chung trong hoạt động của Quốc hội.

PV: Xin Phó Chủ tịch Quốc hội chia sẻ những trọng tâm công tác và yêu cầu nhiệm vụ mới của Quốc hội trong thời gian tới?

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ: Năm 2019 là năm tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và chương trình của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, cùng cả hệ thống chính trị đang vào cuộc với quyết tâm chính trị rất cao, nhằm phát triển kinh tế-xã hội, củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh chính trị, đối ngoại và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Về phần mình, trên tinh thần đổi mới, sáng tạo và luôn hành động vì lợi ích của nhân dân, của đất nước, Quốc hội sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa, phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ, chỉ tiêu đã đề ra.

Trong công tác lập pháp, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2019. Theo đó, các đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội tiếp tục phát huy trí tuệ, lắng nghe ý kiến của cử tri, các chuyên gia và các tầng lớp nhân dân để khi xem xét, thảo luận thông qua các dự án luật phải đảm bảo chất lượng và tính khả thi.

Quốc hội tiếp tục tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội; tiến hành giám sát tối cao việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019; thực hiện giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018” và “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014 - 2018”; tiếp tục tinh thần đổi mới trong chất vấn và trả lời chất vấn. Cùng với đó, căn cứ vào chương trình giám sát của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội xây dựng, triển khai thực hiện chương trình giám sát của mình và tổ chức hoạt động giải trình tại Hội đồng, Ủy ban.  Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội chủ động lựa chọn nội dung để xây dựng chương trình, phối hợp và tiến hành hoạt động giám sát, báo cáo kết quả theo quy định của pháp luật...

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019. Theo đó, mục tiêu đặt ra là “Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tính tự chủ và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tập trung cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; tạo chuyển biến thực chất hơn trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến và tận dụng có hiệu quả cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chú trọng phát triển y tế, giáo dục, đào tạo, văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Tăng cường quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải cách tư pháp, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế; cơ cấu lại đội ngũ công chức, viên chức, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo điều hành và thực thi pháp luật; quyết liệt phòng, chống tham nhũng; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Củng cố quốc phòng, an ninh; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế.”

Quốc hội sẽ không ngừng đổi mới, hoàn thành nhiệm vụ, trọng trách của cơ quan đại diện, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, góp phần xứng đáng với niềm tin của nhân dân và cử tri.

PV: Xin cảm ơn đồng chí và kính chúc đồng chí một năm mới hạnh phúc, thành công!