 |
|
GS. NGND Phan Huy Lê. Ảnh: VA |
(ĐCSVN) -
Trao đổi với báo chí bên lề buổi Lễ tuyên dương học sinh giỏi môn Sử vừa diễn ra tại Hà Nội, GS. NGND Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử Việt Nam bày tỏ sự lo lắng về vị trí môn Sử đang bị đánh giá thấp ở các trường phổ thông.
Từ bỏ thi môn Sử, chọn môn khác thì hệ quả thế nào?
Mở đầu, GS Phan Huy Lê tiếp cận vấn đề: “Cải cách thi cử là cần thiết nhưng thi tốt nghiệp phổ thông với cách như vậy có lẽ Bộ GD&ĐT chưa lường hết hệ quả của nó. Kết quả đăng ký chọn Sử rất ít, có trường không học sinh nào chọn Sử. Trước thực trạng như thế, dư luận có hai xu hướng. Xu hướng thứ nhất là lo lắng vị thế môn xã hội thấp xuống và làm ảnh hưởng đến việc học Sử. Nhưng xu hướng thứ hai cho rằng, không quá lo lắng do học sinh phải tính toán liên quan đến thi đại học nên đó chỉ là sự tính toán tất yếu.
Cá nhân tôi nghĩ, với cách tổ chức thi như thế (2 môn thi tốt nghiệp tự chọn) thì hoàn toàn không ngạc nhiên là học sinh sẽ bỏ môn Sử và môn Địa, mà chọn các môn tự nhiên. Việc này đứng về lợi ích của học sinh là hoàn toàn hợp lý. Nhưng về phương diện thứ 2, tôi nhấn mạnh về yêu cầu giáo dục toàn diện. Hiện chúng ta chưa phân ban, thì có nghĩa yêu cầu giáo dục phổ thông phải bao gồm các môn. Cách thi thế này thì không chỉ riêng môn Sử mà các môn xã hội nói chung đều bị hạ thấp, coi là môn phụ. Sau khi học sinh chọn môn thi không có Sử, dù Bộ có nói các trường không được nhanh chóng kết thúc môn học để tập trung ôn, nhưng thực tế diễn ra không như vậy”.
GS Phan Huy Lê nói: “Tôi rất lo lắng. Trong giáo dục phổ thông, các môn xã hội sẽ rất quan trọng trong hình thành nhân cách, bản lĩnh, năng lực tư duy của con người. Bây giờ, “vui vẻ” từ bỏ môn Sử, chọn môn khác thì hệ quả thế nào? Học sinh lớn lên không biết Sử, không hiểu rõ Lịch sử thì sao đây?”.
GS. Phan Huy Lê nhìn nhận: “Việc học sinh không chọn môn Sử không phải do môn Sử không hấp dẫn, không phải do học sinh quay lưng, mà hoàn toàn do cách giáo dục môn Sử ở trường phổ thông hiện nay. Quan điểm về dạy Sử là môn phụ, cách dạy môn Sử hiện nay ai cũng phải chán. Toàn sự kiện, thừa mà lại thiếu nhiều cái quan trọng, thiếu sức hấp dẫn. Chương trình, sách giáo khoa như thế, dạy như thế, tôi nghĩ học sinh chán Sử là tất yếu”.
GS Phan Huy Lê cũng chia sẻ: Nhìn một cách tổng quát, tuy có một số nỗ lực, cố gắng của các thầy cô giáo trong công tác giảng dạy và cũng có cải tiến nhất định trong sách giáo khoa, nhưng nhìn chung, cho đến nay và có thể cả kéo dài trong thời gian tới, thực trạng môn dạy và học môn Sử trong các trường phổ thông là rất đáng lo ngại.
Môn Sử phải được thay đổi trong toàn bộ hệ thống
Đưa ra giải pháp, GS Phan Huy Lê nhấn mạnh: Phải đặt môn Sử trong tương quan với cả hệ thống giáo dục phổ thông, không thể tách ra được; phải thay đổi từ nhận thức về môn Sử như thế nào? Dạy Sử nhằm mục đích gì? Môn Sử góp phần như thế nào vào đào tạo con người, nhất là lớp trẻ ?; từ đó, mới xác định: Học cái gì? Học như thế nào?
Đó là hàng loạt câu hỏi phải trả lời trong nhận thức về môn Sử và thể hiện trong chương trình môn Sử, sau đó là biên soạn sách giáo khoa. Đây là khâu cực kỳ quan trọng. Theo GS Phan Huy Lê, sách giáo khoa hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu, phải thay đổi về căn bản. Việc đào tạo giáo viên cũng phải thay đổi nhằm đáp ứng yêu cầu mới của cải cách về cách dạy và cách học của học sinh cũng phải thay đổi.
Việc đưa môn Sử trở thành môn thi bắt buộc đã được Hội khoa học Lịch sử Việt Nam nhiều lần đề xuất và dư luận cũng bàn nhiều. Đây không phải vấn đề riêng Việt Nam mà là kinh nghiệm của các nước phát triển trên thế giới, kể cả các nước công nghiệp như Mỹ. Trong giáo dục phổ thông, họ vừa coi trọng chức năng của từng môn học, vừa không cào bằng mà phải đặt cho đúng mắt xích của nó trong hệ thống giáo dục phổ thông. Nhiều nước trên thế giới đều coi Văn, Toán, Sử, có nước coi môn Ngoại ngữ nữa là 3, 4 môn hoặc là môn cơ sở, cơ bản, hoặc là môn bắt buộc.
“Theo tôi, trong những môn thi bắt buộc không nên vắng môn Sử. Nếu tổ chức thi như cải cách của Bộ GD&ĐT, thực tế là loại trừ môn Sử. Chúng ta hình dung như thế nào nếu học sinh lớn lên trở thành công dân mà hiểu biết về lịch sử mờ mịt, thiếu hệ thống và thiếu căn bản? Từ đó, không chỉ thiếu kiến thức mà còn liên quan đến vấn đề tính cách, ý thức công dân, dân tộc. Vấn đề này cần phải có sự nghiên cứu có trách nhiệm” – GS Phan Huy Lê đề xuất./.