Đồng Nai là một vùng đất phát triển năng động với các khu công nghiệp được hình thành khá sớm đã thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn đến đầu tư và sản xuất. Song song với việc phát triển kinh tế, môi trường sống ở nhiều nơi bị ô nhiễm bởi các chất thải trong sinh hoạt, sản xuất như: Ô nhiễm môi trường ở các khu công nghiệp, các khu dân cư, làng nghề, chợ… Thực trạng này có sự khách quan của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa song có yếu tố chủ quan do ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường của người dân còn hạn chế. Nhiều hành vi vệ sinh cá nhân có lợi cho sức khỏe chưa được thực hiện thường xuyên, sự giám sát của các ngành chức năng còn chưa chặt chẽ... Do đó, Đồng Nai đã xác định, việc triển khai thực hiện phong trào “Vệ sinh yêu nước, nâng cao sức khỏe nhân dân” là việc làm có ý nghĩa quan trọng nhằm huy động các cấp, các ngành và toàn thể nhân dân tham gia công tác vệ sinh để nâng cao sức khỏe cho mỗi cá nhân và cộng đồng.
Phát động phong trào vệ sinh yêu nước bền vững, dựa vào dân
Triển khai phong trào, Trung tâm y tế dự phòng Đồng Nai đã phối hợp các trung tâm y tế huyện, Thị xã, TP. Biên Hoà xác định mục tiêu phát động phong trào vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân bền vững, dựa vào dân và do dân thực hiện; kêu gọi toàn dân tích cực tham gia các hoạt động vệ sinh yêu nước, vệ sinh môi trường nhằm nâng cao hiệu quả phòng chống dịch bệnh và cải thiện sức khỏe. Đồng thời, nâng cao nhận thức và đề cao trách nhiệm của các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, từng gia đình và toàn xã hội trong việc triển khai các hoạt động vệ sinh; tăng cường sự tham gia, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cấp, ngành, lồng ghép đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu, chỉ tiêu về vệ sinh của các chiến lược, chương trình, phong trào có liên quan…
Nhân dân ấp Quảng Lộc (xã Quảng Tiến, huyện Trảng Bom) dọn dẹp vệ sinh môi trường khu dân cư. Ảnh: baodongnai.com.vn)
Thực hiện mục tiêu trên, Đồng Nai tập trung ưu tiên triển khai các hoạt động về vệ sinh nhằm giải quyết các dịch bệnh lây theo đường tiêu hóa, hô hấp, bệnh do các véc tơ lây truyền, các bệnh da, phụ khoa và một số bệnh không lây nhiễm liên quan đến vệ sinh phòng bệnh. Vận động nhân dân thực hiện vệ sinh cá nhân như: Rửa tay với xà phòng, vệ sinh răng miệng, vệ sinh thân thể… Thực hiện nếp sống ăn uống hợp vệ sinh và rèn luyện thân thể. Đẩy mạnh các hoạt động 3 sạch trong phong trào “5 không, 3 sạch”, bao gồm: Sạch ngõ gắn với vệ sinh môi trường, sạch nhà gắn với vệ sinh thân thể, sạch bếp gắn với vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đối với hoạt động về cải thiện vệ sinh môi trường, thực hiện tốt vệ sinh nơi công cộng, trên các phương tiện phục vụ giao thông công cộng, nơi cơ quan công sở; vận động người dân xây dựng, sử dụng và bảo quản nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh; thu gom, loại bỏ dụng cụ phế thải xóa bỏ nơi sinh sản của muỗi truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết. Quản lý chặt chẽ việc xử lý nước thải, rác thải sinh hoạt; không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh cảnh quan môi trường. Định kỳ hàng tháng tổ chức tổng vệ sinh đường làng, ngõ xóm, tổng vệ sinh cơ quan, trường học, nơi công cộng để tạo thói quen và nề nếp vệ sinh trong nhân dân. Thực hiện kế hoạch đảm bảo an toàn cung cấp nước ăn uống và sinh hoạt, vận động người dân sử dụng nước sạch, giữ gìn vệ sinh nguồn nước, dụng cụ chứa nước. Thực hiện tốt việc xử lý nước và vệ sinh môi trường trong mùa lũ lụt…
Bên cạnh đó, thực hiện công tác tuyên truyền, hàng năm các trung tâm y tế và trạm y tế đã chủ động phối hợp với đài phát thanh huyện/xã tuyên truyền nội dung nước sạch và vệ sinh môi trường trên hệ thống loa/đài. Một số Trung tâm y tế tổ chức xe tuyên truyền, cấp phát tờ rơi, poster, băng rôn cổ động trong Tuần lễ Nước sạch và Vệ sinh môi trường (29/04 – 06/05); ngày Môi trường Thế giới (05/06); Ngày Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân (02/07)…được đông đảo người dân hưởng ứng.
Thành phố cũng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, thực hiện kiểm tra các cơ sở cung cấp nước; các hình thức cấp nước hộ gia đình; kiểm tra 386 trường/ 810 trường về công trình vệ sinh trường học. Thực hiện giám sát chất thải tại các bệnh viện, Trung tâm y tế tuyến tỉnh, huyện, trạm y tế và phòng khám đa khoa trên địa bàn; trong đó tỷ lệ cơ sở y tế thực hiện tốt công tác quản lý chất thải khá cao 97,9%. Thực hiện giám sát tại 80/90 chợ tập trung (88,88%), trong đó có 75/80 số chợ được giám sát (93,75%) đảm bảo vệ sinh môi trường và có biện pháp xử lý chất thải hợp vệ sinh.
Cùng với đó, Trung tâm y tế phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể địa phương triển khai các hoạt động nhằm xây dựng và phát triển hộ gia đình sức khỏe; thôn, ấp, khu phố sức khỏe; làng văn hóa sức khỏe lồng ghép trong các phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân, Nông thôn mới, Chuẩn quốc gia về y tế xã, Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư…
Nhiều kết quả đáng khích lệ
Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 26/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân, công tác vệ sinh phòng chống dịch bệnh Đồng Nai đạt được nhiều thành quả quan trọng. Phong trào đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của chính quyền địa phương, Sở Y tế và lãnh đạo các đơn vị, thu hút được sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức xã hội và cả cộng đồng. Nhiều hoạt động đã được triển khai sâu rộng trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng Nai đã có 99,5% hộ gia đình thành thị, 98% số hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, trong đó 62,05% theo quy chuẩn QCVN 02/2009; 95% cơ sở cấp nước ở thành thị và nông thôn được giám sát, kiểm tra, đánh giá chất lượng nước và nguy cơ ô nhiễm nguồn nước nguyên liệu; 70% người dân có kiến thức đúng về việc sử dụng nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay bằng xà phòng; 95% số nhà trẻ, trường học được giám sát sử dụng nước sạch. Đã thực hiện nâng cấp, cải tạo 45 công trình cấp nước tại các Trạm y tế nông thôn; xử lý 100% các vi phạm về vệ sinh nguồn nước được báo cáo.
Về vệ sinh cá nhân và môi trường cộng đồng, 98,6% số hộ gia đình ở thành thị, 96,8% số hộ gia đình ở nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh theo quy chuẩn QCVN 01/2011; 92,85% số hộ nông dân chăn nuôi có chuồng trại hợp vệ sinh; thu gom và xử lý 100% chất thải rắn y tế, chất thải rắn sinh hoạt đô thị, chất thải rắn công nghiệp không nguy hại; thu gom 100% và xử lý trên 80% chất thải rắn nguy hại. Đã thực hiện tập huấn cho 95% cán bộ tham gia dự án Vệ sinh nông thôn; Tỷ lệ các trường học mẫu giáo, mầm non, tiểu học, phổ thông cơ sở, phổ thông trung học có đủ nước sạch là 95,05% và nhà tiêu hợp vệ sinh 100%; Tỷ lệ các trạm y tế nông thôn sử dụng nước sạch QCVN 02: 67,64% (92/136); 100% Trạm y tế và Trung tâm y tế thực hiện tuyên truyền về việc sử dụng nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh và bảo vệ môi trường; 80% số chợ được giám sát vệ sinh; 95% cơ sở y tế công lập thực hiện quản lý chất thải.
Mặc dù còn một số hạn chế như: Chưa có sự phối hợp đồng bộ với các ban, ngành có liên quan trong việc triển khai công tác vệ sinh môi trường; công tác xây dựng kế hoạch tại các đơn vị chưa bám sát các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ được phân cấp, chưa thật sự chủ động trong quá trình thực hiện; công tác kiểm tra, giám sát còn chưa thường xuyên… tuy nhiên có thể thấy, những kết quả đạt được trong 5 năm triển khai Phong trào vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân tại Đồng Nai rất đáng ghi nhận.
Phát huy những kết quả ấy, trong thời gian tới, Đồng Nai xác định tăng cường hơn nữa sự phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể có liên quan tại địa phương nhằm nâng cao hiệu quả công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn, nâng cao nhận thức của người dân và cộng đồng; đồng thời chủ động triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của công tác vệ sinh môi trường nhằm đảm bảo đúng tiến độ, chỉ tiêu kế hoạch đề ra, góp phần bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân./.