Tiêm chủng đầy đủ ngăn chặn dịch bệnh quay trở lại cộng đồng

Theo Sở Y tế tỉnh Kon Tum, từ đầu năm đến ngày 20/10, trên địa bàn tỉnh ghi nhận 3 ổ bệnh bạch hầu với 3 trường hợp mắc ở các huyện Đăk Hà 1, Đăk Tô 1 và Tu Mơ Rông 1. Trong đó, có 2 trường hợp ở huyện Đăk Hà 1 và Đăk Tô 1 đã tử vong, 1 trường hợp đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kon Tum.

Bệnh bạch hầu ở tỉnh Kon Tum đang được ngành chức năng kiểm soát tốt, hiện chưa phát hiện thêm trường hợp nào mắc bệnh. Tuy nhiên, trước diễn biến khó lường của bệnh, ngành y tế tỉnh Kon Tum tập trung triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn bệnh bạch hầu lây lan, nhất là trong đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh chú trọng công tác tiêm phòng vắc xin Td (vắc xin phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván), công tác khử khuẩn tại các điểm phát sinh ổ bệnh đã hoàn thành trước ngày 21/10. 

Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế): Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây nên; bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, tuy nhiên cũng có thể gặp ở người lớn nếu người đó không có miễn dịch. Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, đặc biệt trong khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo. Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi, có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục, trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong.      

Trước đây bệnh bạch hầu lưu hành khá phổ biến ở hầu hết các địa phương trên cả nước. Từ khi vắc xin phòng bạch hầu được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh đã được khống chế và chỉ ghi nhận một vài trường hợp lẻ tẻ do không tiêm vắc xin phòng bệnh, thường xảy ra ở các khu vực vùng sâu, vùng xa nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Kon Tum là tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, các trường hợp mắc bệnh bạch hầu chủ yếu là đồng bào dân tộc. Khu vực này có trình độ dân trí thấp, ở vùng khó khăn và thời điểm Chương trình tiêm chủng mở rộng đang ở giai đoạn đầu của xóa xã trắng về tiêm chủng, chưa được triển khai đầy đủ (công tác tiêm chủng mở rộng được tỉnh Kon Tum triển khai ngay sau khi tái lập tỉnh vào năm 1991).

Theo Cục Y tế dự phòng, gần đây, ổ dịch bạch hầu được phát hiện với ca bệnh thường ở người lớn bởi đó là lứa tuổi chưa được tiêm chủng. Với trẻ nhỏ, số mắc bạch hầu hiện đã khá hiếm gặp sau nhiều năm trẻ dưới 5 tuổi được tiêm chủng đầy đủ luôn duy trì với tỷ lệ cao (từ 95%) trên cả nước.Tuy nhiên, các bà mẹ không nên chủ quan bởi căn bệnh này chưa được thanh toán, vi khuẩn vẫn lưu hành khá rộng rãi và đặc biệt người lành mang trùng (người mang vi khuẩn nhưng không có biểu hiện bệnh) vẫn là nguồn lây trong cộng đồng. Nếu không được tiêm chủng đầy đủ, trẻ vẫn có nguy cơ mắc bạch hầu.

Để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu ở trẻ em, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân cần đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu đầy đủ, đúng lịch. Người dân cần thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Cần đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu, bệnh nhân cần phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.

Người dân trong vùng ổ dịch cần chấp hành nghiêm túc việc uống thuốc phòng và tiêm vắc xin phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế. Ngay cả khi đã điều trị khỏi bệnh, người dân vẫn cần phải đi tiêm phòng đầy đủ để ngăn ngừa bệnh tái phát. Bạch hầu có thể quay trở lại nếu không tiêm chủng để phòng bệnh. Sau khi tiêm vắc xin, đa số người được tiêm sẽ có miễn dịch.

Theo các chuyên gia, để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch bệnh, ngăn chặn dịch bệnh lây lan trong cộng đồng, việc tiêm chủng vắc xin với các loại bệnh đã có vắc xin ngừa đóng vai trò quan trọng. Trẻ cần phải được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch. Nếu trẻ không được tiêm chủng, tiêm không đầy đủ hoặc tiêm chủng muộn sẽ rất nguy hiểm dẫn đến trẻ có nguy cơ cao bị mắc bệnh do không có miễn dịch bảo vệ. Thời gian qua cũng có một số nơi, một số thời điểm tỷ lệ tiêm chủng thấp và dịch bệnh nghiêm trọng đã xảy ra như dịch sởi, bạch hầu, ho gà, viêm não Nhật Bản  v.v. Điều này càng cho thấy nếu trẻ không được tiêm chủng đầy đủ thì nguy cơ dịch bệnh quay trở lại là rất lớn, gây nguy hiểm cho sức khỏe trẻ em và toàn thể cộng đồng./.