Đó chính là khẳng định của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khi phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2022 diễn ra ngày 29/5 tại Sơn La.
Xây dựng và phát triển một nền kinh tế độc lập tự chủ trong đó có nông nghiệp
 |
| Thủ tướng phát biểu định hướng tại Hội nghị (Ảnh: PV) |
Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh trong nước và quốc tế hiện nay, chúng ta cần xây dựng và phát triển một nền kinh tế độc lập tự chủ, trong đó có nông nghiệp, đồng thời phải tích cực, chủ động hội nhập quốc tế. Đây là hai mặt của một quá trình, có liên hệ qua lại với nhau.
Phát biểu khai mạc, đồng chí Lương Quốc Đoàn, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết: Qua chuẩn bị Hội nghị đối thoại, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã triển khai lấy ý kiến sâu rộng trong các cấp Hội, hội viên nông dân cả nước; đã có hơn 1.600 câu hỏi, đề xuất, kiến nghị được gửi tới Thủ tướng Chính phủ. Những vấn đề chính, vấn đề lớn, nổi cộm kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ trong Hội nghị lần này gồm: giá vật tư đầu vào, nông dân cần được hỗ trợ sản xuất và tiêu thụ nông sản; nối lại liên kết "4 nhà", trong đó liên kết trung tâm "Nhà nông – Doanh nghiệp" nhiều nơi gặp thử thách, thậm chí đứt gãy do dịch cũng như phát triển các HTX nông nghiệp kiểu mới; chuyển đổi số trong nông nghiệp gắn với đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện nông dân đủ tri thức, văn hóa, kỹ năng sản xuất nông nghiệp để thực hiện vai trò chủ thể của mình và có trình độ sản xuất ngang bằng với các nước trong khu vực và trên thế giới; khắc phục thực trạng "gia công trong nông nghiệp", mang lại lợi ích nhiều hơn cho người nông dân; giải pháp, chính sách tăng tỷ lệ chế biến và xuất khẩu nông sản chính ngạch, mở rộng thị trường xuất khẩu và hạn chế lệ thuộc vào một thị trường; định hướng sản xuất, tiếp nhận thông tin thị trường và hỗ trợ tổ chức sản xuất; huy động đóng góp vốn và đất trong sản xuất nông nghiệp; quan tâm hỗ trợ khởi nghiệp nông nghiệp với nhiều rủi ro; xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức cá nhân đầu tư nghiên cứu khoa học để làm chủ một số loại giống cây, con chủ lực.
 |
| Đồng chí Lương Quốc Đoàn, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phát biểu khai mạc (Ảnh: PV) |
Trong định hướng tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã gửi lời chia sẻ, cảm thông sâu sắc tới bà con nông dân nói riêng và đồng bào cả nước nói chung với những khó khăn, thách thức trong 2 năm gồng mình cùng cả nước phòng chống dịch COVID-19 vừa qua.
Nhấn mạnh các thông điệp gửi tới các đại biểu và bà con nông dân cả nước, Thủ tướng cho rằng đại dịch là vấn đề toàn cầu, do đó phải có cách tiếp cận toàn cầu, đề cao hợp tác quốc tế, chủ nghĩa đa phương; đại dịch là vấn đề toàn dân, nên phải có cách tiếp cận toàn dân, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
“Nhờ nỗ lực nội tại và sự hỗ trợ của bạn bè, đối tác quốc tế, đến nay chúng ta đã kiểm soát được dịch bệnh. Sự kiện đối thoại hôm nay và đặc biệt là việc tổ chức thành công SEA Games 31 với hơn 10.000 người tham dự vừa qua đã cho thấy hiệu quả chống dịch và tình hình an toàn tại Việt Nam. Đây là nỗ lực của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nhưng tình hình dịch bệnh còn phức tạp, nhiều nước còn phải gồng mình chống dịch, không quốc gia nào an toàn khi quốc gia khác còn phải chống dịch, không người dân nào an toàn khi người khác còn mắc bệnh. Do đó, chúng ta vẫn không được lơ là, chủ quan”- Thủ tướng nhắc nhở.
Thủ tướng nêu rõ, đại dịch để lại hậu quả hết sức nghiêm trọng mà chúng ta phải hằng ngày giải quyết. Tình hình thế giới diễn biến hết sức phức tạp, khó lường, liên quan tới cạnh tranh chiến lược, xung đột tại Ukraine, việc đứt gãy chuỗi cung ứng, giá cả nguyên liệu đầu vào, lạm phát tăng cao tại các đối tác lớn của Việt Nam, sức ép lạm phát gia tăng với kinh tế thế giới nói chung và kinh tế Việt Nam nói riêng. Vấn đề an ninh lương thực nổi lên.
 |
| Hội nghị thu hút sự quan tâm của đông đảo đại biểu (Ảnh: PV) |
Tất cả những điều này tác động tới sản xuất kinh doanh và đời sống người dân, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam có độ mở rất lớn, kim ngạch xuất nhập khẩu lên tới 200% GDP, Việt Nam đã tham gia 15 hiệp định thương mại tự do, các diễn biến trên thế giới tác động ngay tới Việt Nam.
Thủ tướng nhấn mạnh, thực hiện đường lối của Đảng, Việt Nam xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Đây là hai mặt song song của một quá trình, mặt này tốt sẽ ảnh hưởng tích cực tới mặt kia và ngược lại. Độc lập, tự chủ không phải là tự cung, tự cấp, cách biệt với thế giới.
Thủ tướng chỉ ra, tình hình luôn có những khó khăn, không có khó khăn này thì khó khăn khác, vấn đề là chúng ta tiếp cận, giải quyết thế nào. Lịch sử Việt Nam có nhiều lần xuất hiện tình thế ngàn năm treo sợi tóc, nhưng chúng ta đã vượt qua được. Chúng ta không mất bình tĩnh, không hoang mang, sợ sệt, cũng không chủ quan, mất cảnh giác mà luôn tự tin, giữ vững bản lĩnh trước các tác động từ bên ngoài, giữ vững đoàn kết, thống nhất. Chúng ta luôn bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để đề ra mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, khả thi để hóa giải khó khăn, thách thức, phát huy tối đa nội lực, những kết quả đã đạt được qua các thời kỳ, những thuận lợi và thời cơ để phát triển kinh tế nói chung và kinh tế nông nghiệp nói riêng.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, các ngành, các cấp phải phối hợp chặt chẽ, hiệu quả hơn, cùng cả hệ thống chính trị, dưới sự lãnh đạo của Đảng, để cùng ngành nông nghiệp, cùng người nông dân giải quyết các khó khăn đang hiện hữu và cả những khó khăn trong tương lai có thể xuất hiện mà chúng ta chưa dự báo được.
03 cuộc đối thoại của Thủ tướng Chính phủ với nông dân trước đây đều mang lại hiệu quả thiết thực cho nền kinh tế nói chung và cho nông dân, nông nghiệp, nông thôn nói riêng. Chúng ta phải rà soát lại những việc đã làm tốt, những việc chưa làm tốt sau các cuộc đối thoại đó để tiếp tục có cảm xúc, động lực tiếp tục làm việc. Tất nhiên, một cuộc đối thoại không thể giải quyết được tất cả các vấn đề, chúng ta phải không ngừng giải quyết các vấn đề nảy sinh, nỗ lực, quyết tâm phấn đấu vươn lên.
 |
| Thủ tướng cùng lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương giải đáp thắc mắc tại Hội nghị (Ảnh: PV) |
Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh, trong quá trình phát triển, lấy nội lực (con người, thiên nhiên, truyền thống lịch sử - văn hóa) là cơ bản, quyết định, chiến lược lâu dài, trong đó con người là yếu tố quan trọng nhất. Còn nguồn lực bên ngoài (năng lực quản trị, công nghệ, tri thức hóa nông dân, nguồn vốn, thị trường, chuỗi cung ứng…) là quan trọng, đột phá, thường xuyên. Dựa vào nội lực là chính, nhưng không thể bỏ qua ngoại lực.
Trong điều kiện hiện nay, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phải tiếp tục đổi mới công nghệ; đa dạng hóa chuỗi cung ứng, không phụ thuộc vào một thị trường nhất định; kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa công nghiệp với nông nghiệp, công nghiệp hóa nông nghiệp; kết nối các chuỗi giá trị, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế số, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí metal trong nông nghiệp…
Thủ tướng đề nghị tổ chức cuộc đối thoại với tinh thần dân chủ, thẳng thắn, đổi mới, chân thành, tin cậy, trách nhiệm để xử lý các vấn đề, bảo đảm hiệu quả. Những vấn đề thuộc thẩm quyền của cấp nào thì cấp đó phải xử lý, giải quyết, mỗi người trên cương vị, thẩm quyền, trách nhiệm phải làm hết mình, không phải nêu ra vấn đề rồi để đấy. Những vấn đề đã "chín", đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, được đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện; những vấn đề chưa có quy định hoặc vượt quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội.
 |
| Đại biểu hỏi trực tiếp tại Hội nghị (Ảnh: PV) |
“Tiếp sức, hỗ trợ nông dân, phục hồi, phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững”
Làm rõ thêm nội dung hỗ trợ nông dân trong bối cảnh hiện nay, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: Vừa qua, Chính phủ đã đề xuất và đang triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. Ngay trong thời gian phòng chống dịch vừa qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự vào cuộc, đồng hành của Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách tiền tệ như giảm lãi suất hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Cùng với đó là các chính sách tài khóa như miễn giảm thuế, phí, lệ phí, tiền điện, nước.
Chính phủ cũng tập trung đầu tư phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, văn hóa, giáo dục, y tế…, đặc biệt là hạ tầng giao thông với hàng loạt tuyến cao tốc để giảm chi phí logistics. Đây là quyết tâm rất cao của Đảng và Nhà nước ta, chúng ta có nguồn lực và đã bố trí nguồn lực để làm, không phải tính cua trong lỗ.
Về việc xây dựng thương hiệu, Thủ tướng cho biết đã đề cập vấn đề này rất nhiều lần tại nhiều diễn đàn khác nhau. Nhiều lúc chúng ta chưa nhận thức được giá trị của thương hiệu. Chúng ta phải cùng nhau nâng cao nhận thức về tầm quan trọng, giá trị của thương hiệu. Cùng một cái áo mà công nhân Việt Nam may, nhưng gắn mác của các thương hiệu quốc tế vào vào giá trị tăng gấp hàng chục lần. Có thương hiệu rồi, chúng ta phải sản xuất thế nào để sản phẩm đáp ứng được chất lượng, số lượng, đặc biệt là tạo cạnh tranh lành mạnh trong nền kinh tế thị trường.
 |
| Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan trả lời tại Hội nghị (Ảnh: PV) |
Về vấn đề quy hoạch, xây dựng vùng nguyên liệu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, việc nhập khẩu ngô, đậu tương làm thức ăn chăn nuôi, các bộ ngành phải nghiên cứu tìm giải pháp, điều chỉnh chính sách để phát triển vùng nguyên liệu ngô, đậu tương, từ đó giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.
Thủ tướng yêu cầu, cùng nhận thức vấn đề, đưa ra giải pháp và hành động để giảm phụ thuộc về nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nông nghiệp. Đây là quyết tâm rất cao của Đảng và Nhà nước. Chúng ta có nguồn lực và đã bố trí nguồn lực để làm, không phải "tính cua trong lỗ".
Làm rõ thêm về vấn đề nông dân nêu ra tại Hội nghị liên quan tới vốn, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết: Trong chương trình phục hồi và phát triển, chính sách hỗ trợ đã rõ, nhưng trong tổ chức thực hiện, việc tiếp cận vốn tín chấp còn khó khăn. Thủ tướng đề nghị ngân hàng nghiên cứu thêm về vấn đề này; chính quyền địa phương phối hợp với ngân hàng trong việc thẩm định các hồ sơ vay vốn tín chấp; các hộ nông dân cũng phải có dự án, rõ ràng, khả thi, hiệu quả thì ngân hàng sẽ chia sẻ nhiều hơn. Thủ tướng cho rằng, việc chống tín dụng đen phải có sự vào cuộc của các cấp chính quyền, người dân và cơ quan chức năng. Bộ Công an phối hợp với Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu việc sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để hỗ trợ thẩm định hồ sơ vay vốn, đánh giá các thông tin cơ bản của người vay, giúp người dân có thể vay vốn ngân hàng thuận tiện hơn, hạn chế tín dụng đen.
Liên quan tới vấn đề đất đai trong sản xuất nông nghiệp, Thủ tướng khẳng định, quá trình hình thành đất đai trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, làm sao phát huy tốt nhất hiệu quả sử dụng đất, hạn chế tối đa tiêu cực. Chính phủ sắp tới sẽ có cuộc họp bàn về thị trường bất động sản nhằm xây dựng thị trường bất động sản an toàn lành mạnh, minh bạch, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.
 |
| Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngoc Dung (thứ hai từ trái sang) tham gia đối thoại với nông dân cùng Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo một số Bộ, ngành, địa phương (Ảnh: PV) |
Về chính sách lao động nông nghiệp, nông thôn và nông dân, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, vấn đề lao động việc làm và đào tào nghề cho nông thôn luôn được quan tâm. Đảng và Nhà nước có nhiều chính sách thiết thực. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh đến việc chú trọng đào tạo lao động có kỹ năng, sát thực tiễn và đi kịp thời cuộc. Theo Bộ trưởng, xu hướng đào tạo lao động lành nghề, lao động bậc cao là xu hướng tất yếu khách quan, muốn cản cũng không thể cản được. Chính vì vậy, giáo dục, đào tạo nghề phải đi trước một bước để đón đầu, chuẩn bị lực lượng lao động cho xã hội, doanh nghiệp. Bộ trưởng cũng khẳng định, "làm tốt an sinh xã hội là để an dân",d o đó, với chức năng chăm lo lĩnh vực an sinh xã hội thiết kế nhiều chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, người lao động, nhằm thực hiện "mục tiêu kép" vừa khống chế, ngăn chặn đại dịch vừa phục hồi, phát triển kinh tế, đảm bảo đời sống và an toàn cho người dân thì Bộ cũng không ngừng bám sát tình hình để kịp thời tham mưu các cấp lãnh đạo về chủ trương, chính sách nhằm ứng phó với dịch bệnh kịp thời, đòi hỏi toàn hệ thống của ngành, từ Trung ương tới cấp cơ sở đều phải lăn xả, bám cơ sở, triển khai thực hiện triệt để, nhanh nhất có thể để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, người lao động.
Thủ tướng bổ sung thêm, về tạo công ăn việc làm, cần nhìn vào thực tiễn của đất nước, tập trung tại các khu trung tâm lớn (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, vùng phụ cận và giáp ranh cùng một số trung tâm khác: Cần Thơ, Đà Nẵng, Hài Phòng…). Sự phát triển đó cần tới kết nối giao thông, cơ sở hạ tầng, vật chất đủ đầy, do đó, tạo ra không gian phát triển mới, khu công nghiệp, khu đô thị thì khi đó sẽ hỗ trợ và tạo ra các cơ hội việc làm, thu nhập. Để làm được là sự kết hợp của tổng hòa nhiều yếu tố vừa tạo việc làm vừa thu hút người lao động, đẩy nhanh công nghiệp hóa nông nghiệp, đô thị hóa nông thôn…Chương trình phục hồi kinh tế - xã hội hiện nay của Chính phủ cũng đề cập nhiều tới an sinh xã hội và lao động, việc làm, giao Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm chính phối hợp với các Bộ, ngành khác để triển khai hiệu quả.
 |
| Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông trả lời tại Hội nghị (Ảnh chụp màn hình trực tuyến) |
Liên quan tới các thắc mắc của nông dân về phát triển nông nghiệp chất lượng cao, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong nông nghiệp, đặc biệt khu vực vùng đồng bằng sông Cửu Long, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông đã đề cập tới công tác quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long – một trong những vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp của cả nước. Theo Thứ trưởng, Quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, được chờ đợi từ cuối năm 2020 và được kỳ vọng sẽ triển khai Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ, khắc phục sự tụt hậu của đồng bằng so với bình quân cả nước và đưa vùng vào quỹ đạo phát triển bền vững, hỗ trợ tích cực đưa vùng phát huy vai trò trọng điểm trong nông nghiệp nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung.
Kết luận Hội nghị, Thủ tướng đánh giá cao sự tham gia đối thoại của nông dân,, tinh thần trách nhiệm, làm việc thẳng thắn, dân chủ của đại biểu, các câu hỏi gắn với thực tiễn, có trách nhiệm xây dựng đất nước, quốc gia Thủ tướng thông tin, Chính phủ sẽ đối thoại với nhân dân thường xuyên với nhân dân vào hàng năm, đồng thời yêu cầu đối thoại của Chủ tịch UBND các tỉnh, thành với nhân dân cần duy trì hai lần một năm, vừa kết nối cơ sở - trung ương vừa kịp nắm bắt, xử lý các nội dung thắc mắc của nhân dân. Xây dựng nông thôn mới hiệu quả với các thiết chến văn hóa, y tế, giáo dục, từng bước làm thay đổi bộ mặt nông thôn theo hướng hiện đại, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô với 5 cân đối lớn trong đó có đảm bảo xuất khẩu nông sản, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nông dân, nông dân trưởng thành, đổi mới tư duy, sáng tạo, xuất hiện ngày càng nhiều điển hình. Có thẻ nói, đóng góp của nông nghiệp, nông thôn và nông dân là quan trọng, góp phần củng cố thêm nền tảng xã hội chủ nghĩa của đất nước ta trong quá trình phát triển và hội nhập ngày càng sâu rộng cũng như trong quá trình phát triển nhanh và bền vững của đất nước.
Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra, bên cạnh thuận lợi, còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng tin tưởng rằng, chúng ta sẽ từng bước khắc phục, thích ứng với biến đối khí hậu, thiên tai dịch bệnh, chủ động đối diện với thách thức, tiếp tục nhận thức đúng vai trò chiến lược và phát huy chủ thể nông nghiệp, nông thôn, nông dân, là cơ sở để phát triển nhanh - bền vững về kinh tế và xã hội, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông dân, nông dân là chủ thể, là trung tâm của phát triển, xây dựng nông thôn hiện đại, phồn vinh, có kết cấu xã hội hiện đại, môi trường trong lành.
Thủ tướng cam kết, tới đây, Đảng và Nhà nước sẽ tiếp tục ban hành Nghị quyết về đất đai, về kinh tế tập thể và hợp tác xã. đồng thời ban hành Nghị quyết về nông nghiệp, nông thôn, nông dân giai đoạn mới, tiếp tục hỗ trợ nông dân làm chủ công nghệ, chủ động đổi mới sáng tạo, phát triển nông nghiệp hiện đại theo hướng sinh thái, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng, chuỗi sản xuất và cung ứng...