Cà phê là mặt hàng có giá trị xuất khẩu tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2017. (Ảnh: HNV)
Theo Bộ NN&PTNT, trong 6 tháng đầu năm, mặc dù không có thiên tai lớn xảy ra, nhưng biến đổi khí hậu với nhiều hình thái thời tiết dị thường, tác động đến sinh trưởng và năng suất của các loại cây trồng. Tuy nhiên, toàn ngành đã tích cực thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả. Vụ Đông Xuân đã chuyển 30,6 nghìn ha sang nuôi trồng thủy sản và các cây trồng khác có hiệu quả cao hơn. Đồng thời, tăng cường sử dụng giống chất lượng cao và tổ chức sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn với tổng diện tích áp dụng trong vụ Đông Xuân đạt 164 nghìn ha.
Về tình hình chăn nuôi, theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến tháng 6, đàn bò có 5,95 triệu con, tăng 2,3%; đàn trâu có 2,61 triệu con, giảm nhẹ 0,8%; đàn gia cầm khoảng 359,7 triệu con, tăng 5,2%. Riêng đàn lợn có 27,23 triệu con, giảm khoảng 1,1 triệu con so với cùng kỳ năm 2016. Trong 6 tháng đầu năm, chăn nuôi gặp khó khăn lớn về thị trường tiêu thụ, đặc biệt là chăn nuôi lợn. Nguyên nhân do những năm trước chăn nuôi thuận lợi, giá cả ổn định, người dân đầu tư tăng đàn mạnh, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu.
Về sản xuất thủy sản, theo Bộ NN&PTNT, sản lượng khai thác 6 tháng đầu năm ước đạt 1,64 triệu tấn, tăng 4,4% so với cùng kỳ năm 2016. Trong đó khai thác biển đạt 1,56 triệu tấn, tăng 4,5% so với cùng kỳ. Do giá cá, tôm nguyên liệu tăng, thị trường tiêu thụ ổn định nên hoạt động nuôi trồng tiếp tục phát triển. Diện tích thả nuôi tôm cao hơn cùng kỳ năm 2016, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng. Tính đến 20/6, diện tích nuôi tôm nước lợ ước đạt 641 nghìn ha, tăng 5,4%; riêng tôm thẻ chân trắng đạt 57,3 nghìn ha, tăng 31,9%; sản lượng ước đạt 216,1 nghìn tấn, tăng 14,6%.
6 tháng đầu năm, ngành nông nghiệp tập trung thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, sản phẩm; đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại và khuyến khích tiêu dùng nội địa; tổ chức nhiều hoạt động kết nối cung cầu, liên kết chuỗi giá trị nông sản. Theo Bộ NN&PTNT, kim ngạch xuất khẩu 6 tháng toàn ngành ước đạt 17,1 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, giá trị xuất khẩu các mặt hàng nông sản chính ước đạt 9,1 tỷ USD, tăng 15,4%. Những mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh là: cà phê đạt 1,86 tỷ USD (tăng 9,5%), hạt điều đạt 1,5 tỷ USD (tăng 20,8%), rau quả đạt 1,68 tỷ USD (tăng 44,6%), gạo đạt 1,23 tỷ USD (tăng 4,9%).
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, trong 6 tháng đầu năm 2017, ngành nông nghiệp vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần khắc phục. Cụ thể, cơ cấu lại ngành vẫn chậm và chưa đồng đều ở các địa phương; đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất còn chậm; tổ chức sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp và người dân chưa phổ biến. Kinh tế hộ nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng cao và tiếp tục bộc lộ những hạn chế, yếu kém cản trở quá trình sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn.
Công tác phát triển thị trường, dự báo cung cầu nông sản còn yếu, chưa đáp ứng yêu cầu của nền nông nghiệp hàng hóa lớn, hội nhập quốc tế. Vì vậy, đã xảy ra tình trạng sản xuất cung vượt cầu đối với một số nông sản, nhất là thịt lợn, dưa hấu,... dẫn đến tiêu thụ chậm, giá giảm mạnh. Công nghiệp chế biến, bảo quản nông sản, công nghiệp phụ trợ vẫn chậm phát triển dẫn đến tổn thất sau thu hoạch còn cao; sản phẩm chế biến sâu chiếm tỷ lệ thấp, giá cả sản phẩm phụ thuộc nhiều vào mùa vụ.
Theo Bộ NN&PTNT, trong 6 tháng cuối năm 2017, ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu, rà soát, điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch phát triển nông nghiệp, nông thôn, phù hợp với lợi thế, tiềm năng, nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Thông qua đó điều chỉnh quy mô sản xuất, khắc phục tình trạng cung vượt cầu, nhất là đối với các sản phẩm chủ lực của ngành.
Trên lĩnh vực trồng trọt, thực hiện chủ trương chuyển mạnh đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác phù hợp nhu cầu thị trường; đồng thời bám sát diễn biến thời tiết để kịp thời điều chỉnh linh hoạt kế hoạch sản xuất, đảm bảo hạn chế tối đa thiệt hại do diễn biến bất thường của thời tiết, nhất là ở những vùng thường xuyên chịu thiên tai như: Tây Nguyên, duyên hải Nam Trung bộ, Đồng bằng sông Cửu Long.
Về chăn nuôi, rà soát đánh giá thực tế sản xuất chăn nuôi lợn, hướng dẫn các địa phương điều chỉnh quy mô đàn, nhất là đàn lợn nái, đàn gia cầm. Điều chỉnh lại cơ cấu, chất lượng đàn giống và phương thức chăn nuôi phù hợp với từng phân khúc thị trường; khuyến khích phát triển chăn nuôi hữu cơ. Chú trọng bảo đảm đủ nguồn thực phẩm cho các tháng cuối năm, đặc biệt các dịp Lễ, Tết. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, tháo gỡ rào cản, mở rộng thị trường tiêu thụ thịt lợn, thịt gia cầm. Tăng cường quản lý chất lượng thức ăn chăn nuôi, các loại chất phụ gia, an toàn vệ sinh thực phẩm. Xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, an toàn sinh học… nhằm đảm bảo sản phẩm an toàn và đủ điều kiện xuất khẩu theo tiêu chuẩn các nước, khu vực trên thế giới.
Trên lĩnh vực thủy sản, tổ chức tốt hoạt động khai thác xa bờ cùng với việc tăng cường đầu tư thiết bị bảo quản chế biến trên tàu khai thác, nâng cao hiệu quả khai thác và giảm tổn thất sau thu hoạch. Tổ chức sản xuất trên biển theo chuỗi, nhân rộng các mô hình tổ chức liên kết sản xuất như: tổ, đội, hợp tác xã, nghiệp đoàn nghề cá; mô hình liên kết giữa ngư dân với các tổ chức, doanh nghiệp thu mua, chế biến, tiêu thụ hải sản,... Xử lý nghiêm các vi phạm về đóng tàu theo Nghị định 67/NĐ-CP, tháo gỡ khó khăn cho các chủ tàu. Tổ chức thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia quản lý năng lực khai thác hải sản; tiếp tục tăng cường năng lực cho lực lượng kiểm ngư để kiểm tra, kiểm soát trên các vùng biển.
Song song với các lĩnh vực sản xuất, phấn đấu kim ngạch xuất khẩu của ngành đạt tối thiểu 33 tỷ USD trong năm 2017; đẩy mạnh tiêu thụ nông, lâm, thủy sản tại thị trường trong nước, tiêu thụ kịp thời nông sản cho người dân, khắc phục tình trạng dư thừa. Trong đó, để đạt được mục tiêu, ngành nông nghiệp tiếp tục nâng cao chất lượng công tác dự báo thị trường, đặc biệt là những thị trường trọng điểm như: Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, EU, Trung Quốc...;kịp thời cảnh báo và tập trung tháo gỡ các rào cản khi xuất khẩu nông sản. Tiếp tục đàm phán để có các thỏa thuận song phương với các nước nhằm tạo thuận lợi cho xuất khẩu nông lâm thủy sản như thỏa thuận liên quan đến nhập khẩu tôm vào Úc, xuất khẩu trứng gia cầm giống vào Myanmar; thịt lợn, sữa và sản phẩm sữa, cá rô đồng, nghêu, ....vào Trung Quốc, rau quả sang Đài Loan (Trung Quốc)./.