 |
| Người dân huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La dán tem xoài xuất khẩu. (Ảnh: Đức Tuấn) |
Xác định xây dựng thương hiệu nông sản là “chìa khóa” mở con đường xuất khẩu từ ủy thác, tiểu ngạch sang xuất khẩu chính ngạch, vì vậy, từ hơn 6 năm trước, Sở Khoa học và Công nghệ Sơn La đã chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng, các đơn vị liên quan tham mưu trình HĐND tỉnh, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản, chính sách hỗ trợ phát triển thương hiệu của tỉnh, tập trung các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, như: nhãn, cà phê, chanh leo, mận, xoài... Theo đó, chỉ tính trong giai đoạn 2015 - 2021, tỉnh Sơn La đã có 24 sản phẩm nông - lâm - thủy sản được cấp văn bằng bảo hộ, trong đó, chỉ dẫn địa lý có 3 sản phẩm; nhãn hiệu chứng nhận cho 18 sản phẩm; nhãn hiệu tập thể 3 sản phẩm. Đến hết quý I năm 2022, có 238 tổ chức, cá nhân của tỉnh Sơn La được cấp quyền sử dụng nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý.
Được biết, năm 2017, với việc được bảo hộ tại thị trường Thái Lan, chè Shan tuyết Mộc Châu đã chính thức trở thành sản phẩm nông nghiệp đầu tiên của Sơn La đăng ký bảo hộ thành công tại thị trường nước ngoài. Nối tiếp thành công đó, quả xoài tròn Yên Châu được bảo hộ tại thị trường châu Âu theo cam kết tại Hiệp định EVFTA giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu có hiệu lực vào tháng 7/2020…
Cùng với hỗ trợ xây dựng thương hiệu nông sản, trước yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và xuất khẩu, tỉnh Sơn La cũng quan tâm, triển khai nhiều dự án, chương trình xây dựng thương hiệu cho các loại nông sản, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quy trình trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản, chế biến nông sản. Tính đến đầu năm 2022, toàn tỉnh Sơn La đã phát triển 235 chuỗi cung ứng nông sản, thủy sản an toàn; 702 hợp tác xã nông, lâm nghiệp, thủy sản; 20.000 ha cây trồng áp dụng quy trình sản xuất VietGAP; 24 sản phẩm nông sản được cấp văn bằng bảo hộ và 83 sản phẩm đạt chứng nhận an toàn thực phẩm (OCOP).
Qua đánh giá, điểm chung của các sản phẩm sau khi được cấp văn bằng bảo hộ là chất lượng sản phẩm được nâng cao, diện tích canh tác được mở rộng, sản lượng tiêu thụ tăng cao. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn đã tham gia nghiên cứu, xây dựng nhà máy, đầu tư dây chuyền công nghệ tiên tiến chế biến sản phẩm đa dạng, phong phú. Từ đó, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ các mặt hàng nông sản chủ lực của địa phương, tăng thu nhập cho người sản xuất. Đến nay, tỉnh Sơn La đã xuất khẩu và giới thiệu 17 sản phẩm nông sản sang thị trường 21 nước và vùng lãnh thổ. Theo đồng chí Lò Văn Sinh, Chủ tịch UBND huyện Sông Mã (Sơn La), trên cơ sở xây dựng thương hiệu nông sản, năm 2017, sản phẩm nhãn mang nhãn hiệu chứng nhận “Nhãn Sông Mã” đã được xuất khẩu sang thị trường Úc. Sau khi được cấp nhãn hiệu chứng nhận, “Nhãn Sông Mã” đã ngày càng có vị trí trên thị trường. Hiện, thị trường xuất khẩu nhãn Sông Mã đã được mở rộng sang Trung Quốc, EU, Vương Quốc Anh và một số nước khác trên thế giới. Toàn huyện Sông Mã hiện có 35 hợp tác xã với trên 560 ha nhãn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP.
Thực tế, hỗ trợ nông dân đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cộng đồng về chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể cho các sản phẩm nông sản đang được xem là bước đột phá của tỉnh Sơn La trong việc nâng cao giá trị mặt hàng nông sản chủ lực; đẩy mạnh xuất khẩu nông sản theo đường chính ngạch sang thị trường nước ngoài. Tuy nhiên, xây dựng thương hiệu cho sản phẩm nông sản đã khó, việc duy trì và phát triển thương hiệu sản phẩm còn khó khăn gấp nhiều lần. Do đó, cùng với hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu cho các sản phẩm chủ lực, các cấp, các ngành ở Sơn La cũng thường xuyên kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm trong toàn bộ quy trình trồng, chăm sóc, thu hái, bảo quản, chế biến nông sản. Trên cơ sở đó, củng cố và nâng cao niềm tin của người tiêu dùng trong và ngoài nước đối với các nông sản của Sơn La.
Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, nhất là do tác động của dịch COVID-19, song năm 2022, tỉnh Sơn La vẫn mạnh dạn đặt mục tiêu phấn đấu giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu đạt 174 triệu USD, tăng 7,94% so với năm 2021. Để hiện thực hóa mục tiêu này, thời gian tới, tỉnh Sơn La sẽ tiếp tục quan tâm, triển khai hiệu quả hoạt động hỗ trợ xây dựng bảo hộ thương hiệu các mặt hàng nông sản chủ lực. Đồng thời, tăng cường hỗ trợ nông dân ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất theo hướng an toàn, hiệu quả, bền vững. Qua đó, nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh cho các sản phẩm; từng bước mở rộng thị trường xuất khẩu các sản phẩm đặc trưng, lợi thế theo hướng chuyển dần từ xuất khẩu ủy thác, tiểu ngạch sang xuất khẩu chính ngạch; tiến tới gia tăng giá trị thương mại của các mặt hàng nông sản chủ lực và nâng cao thu nhập, phát triển đời sống của người nông dân trên địa bàn toàn tỉnh./.