Mở ra là thấy Tết
Với 3 phiên bản song ngữ Việt – Anh, Việt – Pháp và Việt – Đức, cuốn thơ song ngữ “Đón Tết Về Nhà!” chỉ sau hơn 1 tháng ra mắt đã đến được tay hàng nghìn bạn nhỏ gốc Việt ở khắp châu Âu, châu Mỹ và châu Úc. Tác phẩm được sáng tác bởi Chiều Xuân - Líu Lo và chuyển ngữ bởi các dịch giả đều đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài. Cuốn sách với những dòng thơ vui nhộn, với thể thơ bốn chữ dễ đọc dễ thuộc đã mang không khí Tết cổ truyền đến với các độc giả nhí. Những hình ảnh minh họa trong cuốn sách đã vẽ nên bức tranh ngày Tết Việt với những nét rất đặc trưng như: hoa đào, hoa mai, bánh chưng, mứt Tết,…
 |
| Cuốn sách "Đón Tết về nhà" với 3 phiên bản song ngữ đã đến được tay hàng nghìn bạn nhỏ ở nhiều nước trên thế giới (Ảnh: Tiệm Mọt) |
Cuốn sách “Xin chào, Tết ơi!” với 12 bài thơ về chủ đề Tết quen thuộc như: hành trình về quê, gói bánh chưng, dọn dẹp nhà cửa, ông Công ông Táo, bánh kẹo Tết và lễ hội… đều được khắc họa bằng những lời thơ dễ thương, dễ thuộc và dễ nhớ.
Cả hai cuốn sách về Tết nói trên được đặt trong một hộp đựng có tên “Mở ra là thấy Tết”, kèm theo trong đó là những phong bao lì xì nhân dịp năm mới và phần hướng dẫn chơi trò chơi dân gian ngày Tết của người Việt mang tên “Đông - Tây - Nam - Bắc”. Đây thực sự là món quà ý nghĩa của chuỗi tiệm sách của người Việt ở nước ngoài có tên Tiệm Mọt dành tặng các độc giả vào dịp Tết đến, xuân về.
Chia sẻ về điều này, chị Nguyễn Quý Quỳnh Hạnh (Phần Lan) – người sáng lập Tiệm Mọt cho biết: “Điều thôi thúc mình mở chuỗi tiệm sách ở nước ngoài mang tên Tiệm Mọt chính là vì mình không thể tìm được sách Tiếng Việt cho con khi ở nước ngoài khi con bắt đầu đến tuổi học nói. Hay việc xuất bản sách thơ Tết song ngữ cũng bởi muốn con cũng như các bạn nhỏ gốc Việt biết về những dịp lễ tết truyền thống của Việt Nam . Theo nhiều nghiên cứu thì việc đọc sách cho con là một trong những cách tốt nhất giúp con giữ gìn ngôn ngữ mẹ đẻ cũng như tìm hiểu văn hoá quê hương”.
Theo chị Hạnh, với thế hệ các bạn nhỏ được sinh ra tại nước ngoài, việc thông thạo tiếng Việt là rất khó. Bởi vậy, chị mong rằng, qua cuốn sách song ngữ “Đón Tết về nhà”, các bạn nhỏ có thêm cơ hội tiếp cận tiếng mẹ đẻ, hiểu thêm về cội nguồn; các thành viên trong gia đình đa văn hoá có thể gần gũi, quây quần, thấu hiểu và đồng cảm với nhau nhiều hơn mỗi dịp lễ tết.
“Là những người con xa quê, chúng tôi thấu hiểu nỗi nhớ nhà của những người Việt Nam sinh sống tại nước ngoài, cũng như sự mong mỏi cho con cái mình biết đến văn hoá truyền thống Việt Nam. Tiệm Mọt mong muốn có thể giúp các bạn nhỏ trong cộng đồng người Việt ở nước ngoài tìm hiểu về văn hoá Việt, đặc biệt là Tết. Giống như phương Tây có Giáng sinh thì ở nước ta cũng có Tết Nguyên đán, là dịp để gia đình đoàn viên, quây quần và chào đón một năm mới hạnh phúc, bình an” – chị Hạnh chia sẻ.
Nỗ lực dạy tiếng Việt cho con
Hơn 4 năm sinh sống ở Phần Lan, chị Quỳnh Hạnh cho biết, ở Phần Lan, ngôn ngữ mẹ đẻ rất được coi trọng. Trong thành phố nơi chị sinh sống, chỉ cần khoảng 5 học sinh yêu cầu được học một ngôn ngữ (không phải ngôn ngữ dạy ở trường) thì thành phố vẫn sẽ mở lớp học cho các bạn, thư viện cũng có sách nhiều ngôn ngữ khác nhau theo yêu cầu của người dân gửi đến. Chị Hạnh chia sẻ rằng, khi mình sống ở một quốc gia mà luôn được họ tạo điều kiện để mình giữ gìn được văn hoá đất nước quê hương mình thì thật đáng quý.
 |
| Chị Quỳnh Hạnh luôn nỗ lực để dạy con gái nói tiếng Việt khi sinh sống ở Phần Lan (Ảnh: NVCC) |
Chị cũng nhận được lời khuyên từ các chuyên gia ngôn ngữ và các giáo viên nơi con chị học là: mẹ hãy luôn nói tiếng mẹ đẻ với con, con có thể nói tốt tiếng mẹ đẻ chính là tiền đề để con nói tốt ngôn ngữ thứ 2 hay thứ 3. Chính vì vậy, chị Hạnh luôn muốn dù con lớn lên ở nước ngoài, dù có nói 2-3 ngôn ngữ khác đi nữa, thì con vẫn có thể nói được tiếng Việt. Rào cản về ngôn ngữ có thể khiến ba mẹ và con cái xa nhau hơn. Vì vậy, với chị Hạnh thì việc duy trì tiếng Việt cho con là rất quan trọng.
Các bạn nhỏ gốc Việt ở nước ngoài thường có vốn tiếng Việt khá hạn chế. Nếu như ở Việt Nam, các bạn có thể được tiếp xúc với bố mẹ, ông bà, họ hàng, cô giáo và bạn bè nói tiếng Việt, thì ở nước ngoài, nguồn tiếng Việt duy nhất của các bạn nhỏ chỉ có từ bố mẹ. Vậy nên vốn từ vựng và phong cách nói chuyện cũng sẽ bị giới hạn. Bởi vậy, chị Hạnh luôn cố gắng khuyến khích con đọc nhiều sách tiếng Việt và duy trì việc gặp gỡ những người Việt sinh sống tại Phần Lan.
Khi con bắt đầu đi học và học nói, con sẽ thường lẫn lộn giữa hai ngôn ngữ, sẽ bắt đầu nói tiếng bản địa nhiều hơn trước. Bởi vậy, nếu con nói tiếng Phần Lan, chị Hạnh sẽ nhắc lại câu đó bằng tiếng Việt để con hiểu. Chị không coi việc nói tiếng mẹ đẻ là một điều gì đó căng thẳng hay con “phải học”, ngôn ngữ cần sự kiên trì trong thời gian dài. Và chị Hạnh tin rằng, sự kiên trì sẽ giúp con nói được tiếng Việt một cách tự nhiên nhất, với vốn từ phong phú nhất.
Góp phần đưa sách Việt và văn hóa Việt ra thế giới
Sau hơn một năm hoạt động, Tiệm Mọt đã có 10 chi nhánh: 7 chi nhánh tại châu Âu (Phần Lan, Thụy Điển, Pháp, Na Uy, Đức, Anh, Bỉ), 1 chi nhánh ở Australia và 2 chi nhánh ở Bắc Mỹ (Canada và Mỹ).
 |
| Những cuốn sách góp phần mang văn hóa Việt đến với người Việt năm châu và giới thiệu rộng rãi tới bạn bè quốc tế (Ảnh: Tiệm Mọt) |
Không chỉ hướng tới cộng đồng người Việt xa xứ, Tiệm Mọt còn muốn thông qua các tác phẩm song ngữ để có thể quảng bá văn hóa Việt Nam đến với người nước ngoài. Chị Quỳnh Hạnh cho biết: “Để biến giấc mơ này thành hiện thực, thì yếu tố quan trọng nhất chính là việc chuyển ngữ. Do đó, Tiệm Mọt cố gắng hợp tác với những dịch giả uy tín, có kinh nghiệm dịch, làm việc trong lĩnh vực sách/văn hóa, tiếp xúc nhiều với trẻ em, sống ở nước ngoài lâu năm, hiểu rõ văn hóa nước sở tại... để có thể chuyển ngữ một cách sát nghĩa và gần gũi nhất. Sau đó, các bản dịch sẽ được tham khảo ý kiến của nhiều người bản địa về chất lượng văn phong hay cách gieo vần, trước khi được đưa vào xuất bản chính thức”.
3 phiên bản song ngữ “Đón Tết Về Nhà!” mà Tiệm Mọt thực hiện thời gian qua chính là một khởi đầu tốt đẹp cho những dự định tương lai, trở thành tiền đề để các sản phẩm văn hóa Việt có thêm cơ hội bay xa.
Theo chị Quỳnh Hạnh, kế hoạch năm 2022 của Tiệm Mọt là tiếp tục mở rộng hơn để mang sách Việt đến với người Việt năm châu, xuất bản thêm cuốn sách song ngữ mang đậm văn hoá truyền thống của Việt Nam mình, để các bạn nhỏ luôn tự hào rằng quê hương Việt Nam có một nền văn hoá đáng tự hào đến thế. Và hơn thế, là để bạn bè quốc tế biết nhiều hơn đến truyền thống văn hóa Việt qua những trang sách./.