Gia đình anh H’Nich, người dân tộc Ba Na ở làng K’Tăng, xã K’Răng, huyện Đắk Đoa vay vốn chính sách từ chương trình tín dụng hộ mới thoát nghèo trồng cà phê và hồ tiêu. (Ảnh: TTXVN)
Gia Lai là tỉnh nghèo khu vực Bắc Tây Nguyên, có gần 50% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Có thể nói, hành trình dẫn vốn tín dụng chính sách đến với bà con DTTS là sự chung tay của cả hệ thống chính trị nhằm giúp bà con phát huy nội lực, tự vươn lên phát triển kinh tế, nâng cao trình độ quản lý sản xuất. Đây cũng là nhân tố hết sức quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo nhanh và bền vững, thu hẹp khoảng cách chênh lệch trong phát triển giữa vùng DTTS với các khu vực khác trong tỉnh Gia Lai.
Trong hơn 15 năm (2002 - 2019), công tác giảm nghèo trong vùng đồng bào DTTS luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm và coi đây là một trong số nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, gắn với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Điều này được thể hiện rất rõ khi các chỉ tiêu giảm nghèo được đưa vào Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND cũng như kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm của UBND tỉnh.
Là một kênh vốn quan trọng thực hiện các chương trình giảm nghèo bền vững, vốn tín dụng chính sách của NHCSXH tỉnh đã phát huy tối đa vai trò “bà đỡ” cho bà con DTTS ở các vùng đặc biệt khó khăn, là đòn bẩy kinh tế hỗ trợ bà con phát triển sản xuất để từng bước nâng cao đời sống vật chất - tinh thần, thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu, sớm hòa nhập vào sự phát triển chung của đất nước. Dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh, NHCSXH tỉnh đã tranh thủ nguồn vốn trung ương, nguồn vốn ngân sách địa phương kết hợp với công tác huy động vốn để mở rộng cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác. Trong đó, ưu tiên nguồn vốn cho các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao, vùng đồng bào DTTS đặc biệt khó khăn, tạo điều kiện thuận lợi giúp bà con dễ dàng tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước. Số hộ DTTS có dư nợ tại NHCSXH chiếm tới 60,13% tổng số hộ DTTS trên địa bàn tỉnh, quy mô tăng trưởng vốn của hộ DTTS trong hơn 15 năm qua bình quân 20,59%.
Thông qua 16 chương trình tín dụng chính sách đang triển khai trên địa bàn có14 chương trình đối tượng thụ hưởng có hộ DTTS; đặc biệt có 3 chương trình tín dụng dành riêng cho hộ DTTS, cụ thể là: Cho vay đối với hộ đồng bào DTTS theo Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg (thay thế Quyết định số 32/2007/QĐ-TTg); Cho vay hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn theo Quyết định số 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; Cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi theo Quyết định số 2085/QĐ-TTg, UBND tỉnh đã chỉ đạo NHCSXH tỉnh phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh, thực hiện công tác tham mưu, kiểm tra, giám sát việc triển khai chính sách tại cơ sở; chỉ đạo UBND các địa phương rà soát cho vay kịp thời, đảm bảo 100% số hộ nằm trong Đề án, có nhu cầu đều được tiếp cận với nguồn vốn tín dụng chính sách.
Trong 15 năm thực hiện chính sách tín dụng đối với đồng bào DTTS, doanh số cho vay của NHCSXH tỉnh Gia Lai đạt 11.618 tỷ đồng/653.010 lượt hộ vay thì riêng doanh số cho vay hộ DTTS đạt 4.786,6 tỷ đồng/312.791 lượt hộ vay. Đến 30/6/2019, tổng dư nợ là hộ đồng bào DTTS là 2.664,3 tỷ đồng, với 83.680 hộ dư nợ (chiếm tỷ lệ 60% tổng dư nợ tại chi nhánh), dư nợ bình quân đạt hơn 34 triệu đồng/hộ.
Chất lượng tín dụng chính sách không ngừng được nâng cao, tỷ lệ nợ quá hạn của hộ DTTS vay vốn các chương trình chiếm 0,035%/tổng dư nợ của hộ DTTS. Gắn với kết quả này là việc bà con đã biết sử dụng vốn vay đúng mục đích, phát huy hiệu quả của đồng vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, tạo công việc làm, nỗ lực vươn lên, từ đó góp phần vào mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Nếu như ở giai đoạn 2011 - 2015, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh giảm từ 23,73% xuống còn 11,36% (riêng tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm từ 35,7% xuống còn 31,75%) thì ở giai đoạn 2016 - 2018, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 19,71% xuống còn 10,04% (riêng tỷ lệ hộ nghèo DTTS giảm từ 40,1% xuống còn 21,06%).
Sau hơn 15 năm, trong giai đoạn 2002 - 2019, vốn tín dụng chính sách đã góp phần giúp cho hơn 312 nghìn lượt hộ DTTS phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thoát nghèo. Trong đó, có hơn 116 nghìn hộ thoát nghèo; thu hút và tạo việc làm cho hơn 22 nghìn lao động (649 lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài); giúp cho 5.056 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng 10.509 căn nhà cho hộ nghèo; xây dựng 31.446 công trình cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Đáng ghi nhận hơn hết, các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH tỉnh đã góp phần ngăn chặn tệ nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn, nhất là vùng DTTS, vùng sâu - vùng xa.
Giám đốc NHCSXH tỉnh Gia Lai Lê Văn Chí cho biết: Để đạt những kết quả trên, đối với một tỉnh nằm trong khu vực Tây Nguyên còn rất nhiều khó khăn, xuất phát điểm thấp như Gia Lai là nhờ vào sự vào cuộc quyết liệt của các ngành, các cấp, cả hệ thống chính trị ở cơ sở. Đặc biệt, từ khi có Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương các cấp đã quan tâm chuyển nguồn vốn ngân sách địa phương, số tiền 148 tỷ đồng, ủy thác qua NHCSXH để mở rộng cho vay hộ nghèo, hộ đồng bào DTTS trên địa bàn. MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội đã chung tay cùng hệ thống NHCSXH triển khai có hiệu quả nguồn vốn tín dụng chính sách trên địa bàn. Cũng từ mô hình hoạt động đặc thù của NHCSXH đã góp phần là cầu nối hữu hiệu giữa cấp ủy, chính quyền địa phương với nhân dân - trong đó có bà con dân tộc thiểu số thực hiện mục tiêu giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, gắn với giữ vững ổn định an ninh - chính trị - quốc phòng trên địa bàn.