Đây cũng là sự khẳng định nội dung bao quát cả một chặng đường từ khi dành độc lập dân tộc đến nay của nước ta. Dù điều kiện kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn nhưng lĩnh vực giảm nghèo và an sinh xã hội luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo, ưu tiên bố trí nguồn lực để thực hiện, tạo điều kiện cho người nghèo, hộ nghèo tiếp cận tốt hơn nguồn lực đầu tư và các chính sách hỗ trợ.
Nhờ vốn tín dụng, nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số đã thoát nghèo (Ảnh: T.Việt)Đặc biệt từ năm 1986, khởi đầu công cuộc đổi mới, một mặt Đảng khuyến khích mọi người trong các thành phần kinh tế làm giàu hợp pháp, mặt khác tích cực chỉ đạo thực hiện xóa đói giảm nghèo (XĐGN) trong cả nước. Nghị quyết Hội nghị lần thứ V BCH Trung ương khoá VII (tháng 6/1993) đã chỉ rõ: Trợ giúp người nghèo chủ yếu bằng cách cho vay vốn, hướng dẫn cách làm ăn. Hình thành Quỹ XĐGN ở từng địa phương trên cơ sở dân giúp dân, Nhà nước giúp dân và tranh thủ các nguồn tài trợ nhân đạo trong nước và quốc tế. Phấn đấu tăng số hộ giàu đi đôi với XĐGN.
Chủ trương XĐGN của Đảng đã trở thành cuộc vận động lớn, khởi đầu ở thành phố Hồ Chí Minh (năm 1992), tiếp đến là các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, các tỉnh Khu IV, Khu V cũ, các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ… Đến tháng 12/1995 cả 53 tỉnh, thành phố trong cả nước đều có chương trình XĐGN, trong đó 49 tỉnh, thành phố đã thành lập Ban chỉ đạo XĐGN ở cấp tỉnh, huyện và xã.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ đã chú trọng xây dựng các nguồn lực cho XĐGN: nguồn lực về lao động và đất đai; nguồn lực về vốn; thực hiện chuyển giao công nghệ giúp đỡ hộ đói, nghèo tổ chức cuộc sống; thực hiện các chính sách xã hội khác đối với người nghèo như hỗ trợ về y tế, giáo dục, khai trương Ngân hàng Phục vụ người nghèo (NHNg) hỗ trợ về vốn vay…
Với sự đóng góp tích cực của NHNg trong quá trình thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước đối với hộ nghèo đã góp phần làm giảm tỷ lệ hộ đói nghèo từ 22,8% năm 1995 xuống còn 11% năm 2003, giúp cho trên 644 nghìn hộ thoát nghèo và trên 3 triệu hộ được vay vốn phát triển sản xuất.
Để tiếp tục thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ về XĐGN, yêu cầu đặt ra là phải tập trung nguồn lực do Nhà nước huy động vào một tổ chức tín dụng duy nhất, nhằm tạo nên sức mạnh có tính đột phá, giúp giảm nghèo nhanh và bền vững, Ngân hàng chính sách xã hội (NHCSXH) đã được thành lập trên cơ sở tổ chức lại NHNg.
Sau 15 năm đồng hành cùng hộ nghèo và các đối tượng chính sách, đến nay, tổng dư nợ của hơn 20 chương trình tín dụng ưu đãi do NHCSXH triển khai thực hiện đạt 157.372 tỷ đồng, trên 6.784 nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách đang vay vốn; góp phần làm giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước theo chuẩn nghèo mới từ 14,2% năm 2010 xuống còn 4,25% năm 2015, bình quân giảm 2%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 58,33% cuối năm 2010 xuống còn 28% năm 2015, bình quân giảm trên 6%/năm.
Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đã kích thích, khơi dậy ý chí, năng lực vươn lên thoát nghèo của nhân dân. Các nhóm chính sách tín dụng được ban hành đã có tác dụng tích cực, thu hút được nhiều hộ nghèo, đồng bào DTTS tham gia vào việc vay vốn, tạo cơ hội cho họ tự tạo việc làm, tìm việc làm, góp phần xóa đói, giảm nghèo và tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Do đó, vốn tín dụng chính sách cũng góp phần xóa bỏ tâm lý ỷ lại của người nghèo, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người nghèo đối với hiệu quả sử dụng đồng vốn, nhờ đó giúp người nghèo có thói quen tiết kiệm, tính toán và quản lý tài chính gia đình. Ở hầu hết các địa phương đều xuất hiện nhiều mô hình sản xuất kinh doanh có hiệu quả từ nguồn vốn vay ưu đãi.
“Trong những năm qua, tín dụng chính sách xã hội do NHCSXH thực hiện là một giải pháp sáng tạo, có tính nhân văn sâu sắc và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đã đề ra về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế, xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa”, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương - Trưởng Ban Chỉ đạo Tây Bắc Nguyễn Văn Bình một lần nữa nhấn mạnh lại đánh giá của Ban Bí thư tại Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội tại Hội nghị tổng kết tín dụng chính sách tại Tây Bắc cuối 2016 vừa qua./.