Năm 2017 quyết tâm đạt và vượt chỉ tiêu giảm nghèo

“Về giảm nghèo chỉ tiêu phải tích cực hơn, cao hơn thì dân mới có tích lũy để tạo động lực cho xây dựng nông thôn mới. Ít nhất giảm nghèo phải đạt mục tiêu ở cận cao (giảm 1,5%/năm). Ban Chỉ đạo cũng đặt mục tiêu cao hơn, dứt khoát không thấp hơn mức Quốc hội đã giao”, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ - Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 nhấn mạnh quyết tâm của Ban Chỉ đạo.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu kết luận tại phiên họp (Ảnh: PV)

Chăm lo sinh kế của người dân

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhìn nhận: “Dấu ấn rất đậm của năm 2016 trong lĩnh vực giảm nghèo là sự chỉ đạo rất quyết liệt của Chính phủ để khắc phục những tồn tại hạn chế được chỉ ra trong báo cáo giám sát của Quốc hội. Ngay sau khi Chính phủ mới được kiện toàn, một khối lượng công việc khổng lồ đã được thực hiện. Chưa bao giờ xã hội có sự quan tâm đến nông nghiệp, đến người nghèo cao như hiện nay khi hàng loạt doanh nghiệp, tập đoàn lớn đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn”.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng gọi đây là sự “bùng nổ”, với sự chung lòng, chung sức từ Chính phủ đến các địa phương và cả hệ thống chính trị. Nhận định của Bộ trưởng được nhiều thành viên Ban Chỉ đạo đồng tình.

Trong năm 2016, cả nước có thêm 15 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tăng gấp 2 lần so với cuối năm 2015; thêm 828 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tăng 9,2% so với cuối năm 2015. Đến hết năm 2016, 100% các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã có xã đạt chuẩn nông thôn mới, cả nước có 2.358 xã (26,43%) đạt chuẩn nông thôn mới (vượt 1,43% so với mục tiêu năm 2016 của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 - 2020 đặt ra).

Hiện chỉ có 257 xã đạt dưới 5 tiêu chí, giảm 69 xã. Số tiêu chí đạt chuẩn bình quân của cả nước là 13,47 tiêu chí/xã (tăng 1,23 tiêu chí).

Đối với chương trình giảm nghèo, Bộ trưởng Bộ LĐTB-XH Đào Ngọc Dung cho biết năm 2016 là năm đầu chuyển tiếp của giai đoạn, nên một số văn bản quy định đối tượng hỗ trợ trên địa bàn các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo hết hiệu lực. Trong khi chưa có văn bản mới thay thế, Thủ tướng đã kịp thời chỉ đạo UBND các tỉnh tiếp tục áp dụng quy định tại Quyết định 539/QĐ-TTg làm căn cứ lập danh sách mua thẻ bảo hiểm y tế cho người dân trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.

Ước đến cuối năm 2016, tỷ lệ nghèo cả nước còn 8,58% - 8,38%, giảm khoảng 1,3% - 1,5% so với cuối năm 2015; tỷ lệ hộ nghèo các huyện nghèo còn 46,43%, giảm 4%, đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Theo Bộ trưởng Bộ LĐTB-XH Đào Ngọc Dung, giảm nghèo tập trung nhiều nhất ở khu vực Tây Bắc, giảm 2,7%/31,8%. Chú ý vào là chăm lo sinh kế của người dân, chuyển sang hỗ trợ có điều kiện, giảm tối đa cho không, không tạo sự ỷ lại của người dân. Đồng thời, phát triển hạ tầng ở thôn bản, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các dịch vụ xã hội, tăng cường phân cấp cho xã, phát huy vai trò cộng đồng dân cư trong thực hiện. Ngoài nguồn lực của Trung ương, địa phương, Bộ trưởng Bộ LĐTB-XH cho rằng NHCSXH vừa qua đã góp phần rất quan trọng vào lĩnh vực này.

Liên quan đến nguồn lực thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng cho biết, riêng năm 2016, vốn địa phương chuyển sang cho vay chương trình giảm nghèo là 1.888 tỷ đồng. Đây là năm lớn nhất, bằng 6 năm trước cộng lại, trong đó nhiều nhất là Thành phố Hồ Chí Minh. Tổng số lũy kế dư nợ của Hà Nội là lớn nhất, 1.434 tỷ đồng. Do Bộ Tài chính đã cấp đủ vốn cấp bù nên Ngân hàng hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch giao, đạt doanh số cho vay 55.150 tỷ đồng với gần 2,3 triệu lượt hộ được vay vốn. Năm đầu của chu kỳ giảm nghèo đa chiều, nguồn lực thông qua tín dụng chính sách là rất tốt, tỷ lệ nợ quá hạn chỉ chiếm 0,34%.

Tổng Giám đốc NHCSXH đề nghị Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính cân đối vốn điều lệ của NHCSXH đang thiếu để có nguồn lực thực thi nhiệm vụ trong giai đoạn tới; tăng mức cho vay vốn đầu tư công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn,...

Tập trung cho phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao những kết quả đạt được cũng như sự cố gắng nỗ lực của các thành viên Ban Chỉ đạo, hoạt động đều tay của các Bộ, ngành, đặc biệt là hai cơ quan thường trực là Bộ NN&PTNT và Bộ LĐTB-XH.

Cơ bản đồng tình với mục tiêu đề ra trong năm 2017, Phó Thủ tướng đề nghị hai cơ quan thường trực rà soát lại theo tinh thần tích cực hơn. Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Phó Thủ tướng yêu cầu tính toán làm sao đạt mục tiêu đến năm 2020 có ít nhất 50% số xã đạt tiêu chí nông thôn mới, xóa không còn xã nào dưới 5 tiêu chí. Cần phải đặt mục tiêu tích cực hơn, số huyện đạt tiêu chí nông thôn mới cũng phải rà soát lại, nếu chỉ tăng 5 - 8 huyện là khiêm tốn.

Đối với Chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững, Phó Thủ tướng cho rằng tỷ lệ giảm nghèo theo đa chiều cần tính toán thêm. Ban Chỉ đạo phải đặt mục tiêu cao hơn, dứt khoát không thấp hơn mức Quốc hội đã giao. Chỉ tiêu giảm nghèo phải cao hơn mới có tích lũy trở lại để giải quyết chương trình liên quan đến xét duyệt về nông thôn mới.

Nói về giải pháp, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành hoàn thiện khung khổ pháp lý, tiếp tục rà soát những văn bản còn nợ để hoàn thành trong quý I/2017, đặc biệt là các thông tư liên quan đến vấn đề vốn, để làm khung khổ cho phân bổ nguồn lực.

Theo đó, các Bộ phải ban hành văn bản hướng dẫn 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới nhưng đến nay chưa thực hiện, Phó Thủ tướng nhắc nhở và giao Bộ NN&PTNT đôn đốc, chậm nhất trong quý I/2017 phải xong để tổng hợp chung. Trên cơ sở Quyết định 1980/QĐ-TTg và hướng dẫn của các Bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh ban hành quyết định cụ thể cho địa phương.

Phó Thủ tướng nhắc Bộ NN&PTNT xuất bản cuốn cẩm nang về nông thôn mới, bao gồm khung khổ chương trình và 19 tiêu chí để thuận tiện cho công tác truyền thông, phổ biến pháp luật, giáo dục.

Về nguồn lực, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ sớm cân đối phân bổ nguồn lực; tập trung giải quyết các thể chế chính sách để huy động doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp và giảm nghèo bởi hiện chỉ có 5,9% doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này là quá thấp. Đối với đề xuất của NHCSXH về cho cơ chế trực tiếp huy động tiết kiệm của dân cư, Phó Thủ tướng cho rằng thiếu nguồn lực thì phải giao cho Ngân hàng đi huy động, ngân sách chỉ cấp bù chênh lệch về lãi suất.

Một vướng mắc được Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT giải quyết sớm, đó là quy định các tiêu chí xử lý cơ chế 80% tiền đấu giá quyền sử dụng đất để lại cho cấp xã bổ sung nguồn lực trên tinh thần phù hợp với Luật ngân sách và có vai điều hành, điều phối của ngân sách cấp tỉnh và cấp huyện. Phó Thủ tướng cũng yêu cầu hai cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với MTTQ Việt Nam phát động mạnh mẽ, sâu rộng phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” và “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” trong nước và trong kiều bào ở nước ngoài.