Sự đồng tâm của Quốc hội, Chính phủ và các Bộ, ngành trong việc hội tụ nguồn vốn hoàn thiện hệ thống chính sách đã tạo nền tảng bứt phá cho công cuộc giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội cũng như xây dựng nông thôn mới.
 |
| Đảng bộ xã Tịnh Thới, TP Cao Lãnh (Đồng Tháp) thường xuyên cử cán bộ, đảng viên xuống cơ sở thăm hỏi, động viên người nghèo vay vốn, phát triển kinh tế gia đình |
Từ cách làm sáng tạo và quyết tâm riêng có
Tỉnh Quảng Trị xác định nguồn lực địa phương đối với tín dụng chính sách xã hội có vai trò quan trọng, làm đòn bẩy tài chính trong phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo tại địa phương, nguồn vốn ủy thác địa phương từ tỉnh đến huyện chuyển qua NHCSXH mỗi năm đều tăng và thực hiện cấp vốn ngay từ đầu năm. Đặc biệt, trong năm 2019, các Sở ngành đã tham mưu cho UBND tỉnh chú trọng nguồn lực từ khoản thu hồi các dự án ODA, dự án phi Chính phủ, tập trung về một đầu mối là NHCXSH để quản lý cho vay. Đây là cách làm sáng tạo, có hiệu quả nhằm huy động tổng hợp các nguồn lực tài chính trong, ngoài ngân sách tỉnh để tạo nguồn cho vay. Điển hình như Dự án nâng cao thu nhập thuộc Chương trình Hạnh phúc Quảng Trị do Cơ quan hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) tài trợ đã được UBND tỉnh giao cho NHCSXH tỉnh Quảng Trị thu hồi vốn, mở tài khoản quản lý cho vay với số tiền gần 65 tỷ đồng, đến nay đã thực hiện thu hồi cho vay số tiền gần 7 tỷ đồng.
“Nhiều dự án trước đây cho không, vừa qua là cho vay, nhưng sau khi kết thúc có thực tế Ban quản lý dự án đã về nước không thu lại được vốn hoặc thu không hết. Chính vì vậy việc thu hồi vốn các dự án này vừa giúp tỉnh đánh giá chất lượng dự án, rút kinh nghiệm trong phương thức đầu tư vừa tăng thêm nguồn cho chính địa phương để hỗ trợ người dân khởi tạo sinh kế bền vững”, Giám đốc NHCSXH tỉnh Quảng Trị Nguyễn Đức Đồng cho biết. Tỉnh cũng hướng đến xã hội hóa nguồn lực thực hiện sự nghiệp giảm nghèo và vận động được 2 doanh nghiệp tư nhân gửi 600 triệu đồng vào NHCSXH không lấy lãi để cho vay hộ nghèo.
 |
| Hộ gia đình anh Dương Đức Quân, thôn Cang Gián, Trung Giang, Gio Linh, Quảng Trị vay vốn tín dụng giúp gia đình thoát nghèo hiệu quả |
Được sự động viên của cấp ủy Đảng, chính quyền, anh Dương Đức Quân ở thôn Cang Gián, xã Trung Giang, huyện Gio Linh (Quảng Trị) vay 50 triệu đồng từ chương trình hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn và 12 triệu đồng chương trình tín dụng NS&VSMTNT của NHCSXH, vợ chồng anh Quân đã tạo dựng được trang trại với 100 con lợn, 50 con gà, 200 con vịt và đào ao thả cá, trồng chuối, na... mỗi năm cho thu nhập gần 100 triệu đồng
Định hướng tập trung chuyển vốn ngân sách địa phương ủy thác về một đầu mối là NHCSXH và giải ngân theo các dự án của tỉnh, huyện xây dựng phù hợp với thực tế địa phương đang trở thành động lực, góp phần làm “sâu rễ bền gốc” cho nền kinh tế. Như ở huyện nghèo vùng cao, biên giới theo Nghị quyết 30a/NQ-CP - Si Ma Cai (Lào Cai). Đất trồng trọt đã ít lại khô cằn vì thiếu mưa, với 7.234 hộ dân, trong đó 95% là đồng bào DTTS, 13/13 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn. Chính vì vậy, Tỉnh ủy Lào Cai xây dựng riêng một chính sách hỗ trợ người dân Si Ma Cai vay vốn ngân hàng chăn nuôi gia súc tập trung, trong đó tỉnh cấp bù lãi suất cho vay tại NHCSXH.
Đặc biệt, là huyện nghèo, nhưng người đứng đầu Đảng bộ là đồng chí Bí thư Huyện ủy Si Ma Cai Nguyễn Văn Minh luôn ý thức và trách nhiệm cao với người nghèo, đặc biệt là đồng bào DTTS. Bởi vậy, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện cũng thống nhất cao ưu tiên và bố trí chuyển nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác sang NHCSXH để mở rộng cho vay đồng bào DTTS với lũy kế nguồn chuyển qua 5 năm đạt hơn 28 tỷ đồng. Nguồn vốn này đã góp phần đưa tổng dư nợ của NHCSXH huyện đến hết năm 2019 lên trên 220 tỷ đồng, tăng gần 90 tỷ đồng so với cuối năm 2014. Đặc biệt, tổng doanh số cho vay lũy kế 5 năm là 320.041 triệu đồng, với 8.373 lượt khách hàng được vay vốn đã góp phần hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa phát triển ổn định cho thu nhập cao như chăn nuôi đại gia súc, trồng cây ăn quả ôn đới, trồng cây dược liệu, sản lượng lương thực gia tăng. Vốn tín dụng chính sách đã góp phần giảm 2.204 hộ nghèo đưa số hộ nghèo đến cuối năm 2018 về 1.661 hộ chiếm 22,96% (tỷ lệ giảm 34,05% so với đầu giai đoạn chuẩn nghèo đa chiều). 5/13 xã của huyện Si Ma Cai đạt chuẩn nông thôn mới, đặc biệt Si Ma Cai không còn xã nào thuộc vùng lõi nghèo của tỉnh Lào Cai.
 |
| Niềm vui của đồng bào DTTS ở huyện nghèo Si Ma Cai nói riêng, tỉnh Lào Cai nói chung khi được Đảng, Nhà nước quan tâm cho vay vốn, tạo sinh kế bền vững |
Nhìn rộng ra cả nước, từ sau khi Chỉ thị số 40-CT/TW đến ngày 31/12/2019 nguồn vốn các địa phương ủy thác sang NHCSXH để cho vay hộ nghèo và các bđối tượng chính sách khác tăng trên 11,6 nghìn tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 29,4%, tăng gấp gần 3,9 lần so với giai đoạn trước khi có Chỉ thị, đưa tổng nguồn vốn ủy thác của địa phương đến 31/12/2019 đạt trên 15,4 nghìn tỷ đồng. Một số tỉnh, thành ban hành chuẩn nghèo cao hơn chuẩn nghèo quốc gia vẫn bố trí đủ nguồn lực để cho vay các đối tượng này (TP Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Đồng Nai và Bình Dương...).
Trăm sông đổ về một mối
Tín dụng chính sách xã hội được cộng hưởng thêm động lực và sức bền từ sự toàn tâm của Chính phủ, sự đồng tâm của các Bộ, ngành. Trong đó phải kể đến việc Chính phủ trình Quốc hội phê duyệt các Nghị quyết về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, các Nghị quyết về kế hoạch đầu tư công hàng năm, trong đó đã quan tâm, bố trí cấp vốn cho NHCSXH để triển khai các chương trình tín dụng. Lần đầu tiên vốn tín dụng chính sách được đưa vào Kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Nhà nước đã tạo sự ổn định, chủ động thực hiện các chương trình tín dụng chính sách xã hội, giúp NHCSXH nâng cao năng lực tài chính, giảm bớt áp lực về nguồn vốn cho vay.
 |
| Đồng chí Lê Minh Hoan, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp |
Đồng chí Lê Minh Hoan, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp cho biết, việc hoàn thiện hệ thống các chính sách tín dụng, nâng cao mức vay không chỉ là tạo điều kiện cho một nhóm đối tượng bà con còn khó khăn để thoát nghèo, vươn lên, mà còn tạo ra “sinh khí” mới, năng lượng mới, niềm tin mới của những người dân, đối tượng yếu thế của xã hội phát triển kinh tế và bước sâu vào chuỗi giá trị gia tăng cao hơn
Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, tổng số nguồn vốn tăng thêm cho hoạt động tín dụng chính sách đạt 77.000 tỷ đồng; trong đó từ ngân sách Nhà nước đạt trên 10.000 tỷ đồng, đặc biệt là các Ngân hàng Thương mại quốc doanh của Nhà nước đạt trên 41.000 tỷ đồng và từ các tổ chức, doanh nghiệp khác trong xã hội đạt trên 21.000 tỷ đồng. “Với một nước còn đang phát triển và ở mức thu nhập trung bình thấp mà những con số nói trên đã thể hiện hết sức cố gắng là chăm lo cho người nghèo và các đối tượng chính sách xã hội của Đảng, Nhà nước mà không phải nước nào trên thế giới cũng thực hiện được, kể cả những nước có trình độ phát triển cũng như có mức thu nhập cao hơn nhiều so với đất nước chúng ta”, đồng chí Nguyễn Văn Bình, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết.
Cũng trong khoảng thời gian này với sự tham mưu của Ngân hàng Nhà nước, các Bộ, ngành và NHCSXH, nhiều chính sách tín dụng xã hội mới đã được Chính phủ ban hành, như: Cho vay hộ mới thoát nghèo; cho vay giải quyết việc làm; cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS miền núi giai đoạn 2017 - 2020; cho vay hỗ trợ làm nhà đối với hộ nghèo; cho vay hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở phòng, tránh bão, lụt khu vực miền Trung; cho vay bảo vệ và phát triển rừng gắn với giảm nghèo nhanh và bền vững; cho vay nhà ở xã hội, góp phần hoàn thiện hệ thống các chính sách vừa có tính liên hoàn, vừa có tính kết nối hướng vào từng nhu cầu bức thiết của người nghèo và các đối tượng chính sách, giúp họ rút ngắn chặng đường nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, thoát nghèo bền vững.
Nhiều cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động tín dụng chính sách xã hội, như: Điều chỉnh mức vay đối với chương trình tín dụng nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; Nâng mức cho vay đối với chương trình tín dụng HSSV và bổ sung đối tượng cho vay là sinh viên trường y đã tốt nghiệp, đang trong thời gian thực hành để được cấp chứng chỉ hành nghề...
“Việc hoàn thiện hệ thống các chính sách tín dụng, nâng cao mức vay không chỉ là tạo điều kiện cho một nhóm đối tượng bà con còn khó khăn để thoát nghèo, vươn lên, mà còn tạo “sinh khí” mới, năng lượng mới, niềm tin mới của những người dân, đối tượng yếu thế của xã hội phát triển kinh tế và bước sâu vào chuỗi giá trị gia tăng cao hơn”, đồng chí Lê Minh Hoan, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp nhìn nhận.