Khẳng định vai trò của y tế thôn bản trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Tuy nhiên, hiện nay, việc xây dựng đội ngũ này vẫn còn nhiều bất cập, hầu hết là những người kiêm nhiều nhiệm vụ, nhiều trường hợp không đảm bảo chuyên môn, năng lực công tác, mức phụ cấp chưa tương xứng… Trước thực tế đó, ngành y tế đang khẩn trương xây dựng đề án kiện toàn mạng lưới y tế thôn bản để sớm trình cơ quan chức năng phê duyệt, áp dụng vào thực tế.

Mặc dù đảm nhiệm đến 9 nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân nơi địa bàn đứng chân, nhưng hiện các nhân viên y tế thôn bản chỉ được hưởng chế độ phụ cấp hết sức ít ỏi, không tương xứng với công việc. Đơn cử như tại Quảng Nam, toàn tỉnh có 1.767 nhân viên y tế thôn bản được phân bố hoạt động trên khắp các thôn bản, có thôn bản bố trí đến 2 nhân viên, nhưng cũng không thể “phủ sóng” hết địa bàn dân cư. Nhân viên y tế thôn bản đã và đang trở thành những nhân tố quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân và phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, mức phụ cấp cho họ hiện nay rất thấp. Trung bình mỗi tháng, cán bộ y tế thôn bản chỉ được nhận khoảng từ 60.000 đồng đến 325.000 đồng tùy theo vùng.

Việc duy trì mạng lưới cán bộ y tế thôn bản là hết sức cần thiết. Nhưng để làm được điều này thì cần phải có nhiều thay đổi căn bản để giải quyết gốc rễ của vấn đề. Trong đó tăng mức phụ cấp hàng tháng và kinh phí hỗ trợ đào tạo kỹ năng là cần thiết nhất. Theo đó,  Sở Y tế các địa phương cần phối hợp với chính quyền địa phương để từng bước thực hiện việc lồng ghép nhân viên y tế thôn bản kiêm nhiệm thêm một số công việc tại thôn bản như: cô đỡ thôn bản, cộng tác viên dân số hoặc một số công việc ở ban dân chính thôn…, vừa tạo điều kiện để nhân viên y tế thôn bản có thêm thu nhập vừa hỗ trợ cho công tác.

Thêm nữa, cần phải tổ chức lại việc quản lý đội ngũ nhân viên y tế thôn bản theo hướng chính quy và khoa học hơn. Đặc biệt là kêu gọi đội ngũ tình nguyện viên sức khỏe cộng đồng là những người có tâm huyết với công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân để tăng cường công tác y tế tại các thôn bản. Bên cạnh đó, cần phải bố trí kinh phí, hỗ trợ công tác đào tạo mới, đào tạo liên tục để đáp ứng kịp thời nhu cầu của các đơn vị, có nguồn nhân lực để thay thế, bổ sung cũng như tạo điều kiện cho nhân viên y tế thôn bản được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức mới và học hỏi kinh nghiệm nhằm góp phần phục vụ tốt hơn công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân.

Nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh bắt đầu từ y tế cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành y tế hiện nay. Tuy nhiên, mục tiêu này đang gặp rất nhiều khó khăn bởi công việc của đội ngũ nhân viên y tế thôn bản, đặc biệt là ở các huyện miền núi vùng sâu vùng xa của cả nước hiện nay vô cùng vất vả, mất nhiều thời gian, nhưng mức thù lao dành cho họ lại chưa tương xứng.

Trong những năm qua, đội ngũ y tế thôn bản đã thực hiện đúng 9 chức năng, nhiệm vụ của mình theo quy định của Bộ Y tế. Đội ngũ này chính là cánh tay nối dài để ngành y tế thực hiện công tác truyền thông, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân ngay tại cộng đồng. Sự tận tâm của y tế thôn bản đã giúp cho việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế như: Phòng chống sốt rét; phòng chống suy dinh dưỡng cho trẻ em;… được thực hiện có hiệu quả.

Thực tế cho thấy, cống hiến và thời gian nhân viên y tế thôn, bản dành cho công việc cũng không phải là ít, thế nhưng thu nhập của họ chưa tương xứng...Ở vùng miền núi khó khăn, mức lương của họ là 630.000 đồng/người/tháng, còn ở đồng bằng chỉ 315.000 đồng/người/tháng. Số tiền ấy gần như chỉ đủ để đổ xăng xe đi lại trong các đợt truyền thông.

Phụ cấp quá thấp không đủ để trang trải cuộc sống cho đội ngũ này. Và đây chính là lý do khiến những năm gần đây, nhiều nhân viên y tế thôn bản không còn mặn mà với công việc chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đây cũng là một ảnh hưởng khá nghiêm trọng tới công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng ở cơ sở hiện nay.

Thiết nghĩ, đã đến lúc phải có những điều chỉnh thích hợp nhằm động viên, khuyến khích và cổ vũ lực lượng y tế thôn bản ngày càng đáp ứng tốt các yêu cầu đòi hỏi trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng thời kỳ mới.