 |
| Ảnh minh họa (Ảnh: Tiến Hưng) |
Theo quyết định số 4290/QĐ-BYT của Bộ Y tế về kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế, giai đoạn 2021-2025, Kế hoạch được áp dụng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, các cơ sở y tế khác có hoạt động xét nghiệm vi sinh, hoạt động phát sinh chất thải lây nhiễm và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động quản lý chất thải y tế.
Theo đó, mục đích của kế hoạch nhằm phòng ngừa, hạn chế, giảm thiểu nguy cơ, sự cố môi trường do chất thải y tế, chủ động ứng phó, ngăn chặn, xử lý kịp thời sự cố môi trường do chất thải y tế. Đồng thời, xác định cụ thể các nhiệm vụ, giải pháp, tiến độ, thời hạn hoàn thành, trách nhiệm và mối quan hệ phối hợp của cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tổ chức triển khai phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế, bảo đảm tính kịp thời, an toàn và hiệu quả.
Bộ Y tế yêu cầu, việc triển khai kế hoạch cần bảo đảm thực hiện thống nhất các quy định, hướng dẫn chuyên môn trong phòng, ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế; 100% cơ sở y tế được tập huấn về nhận diện các sự cố môi trường do chất thải y tế và thực hiện được việc đánh giá, nhận diện các nguy cơ sự cố môi trường do chất thải y tế tại đơn vị; 100% cơ sở y tế thực hiện rà soát, điều tra, đánh giá nguy cơ xảy ra sự cố môi trường do chất thải y tế và sẵn sàng ứng phó kịp thời,…
Theo Bộ Y tế, sự cố môi trường do chất thải y tế là sự cố rò rỉ, rơi vãi, tràn đổ, hỏng thiết bị xử lý chất thải, nước thải y tế, khí thải (từ phòng xét nghiệm vi sinh) làm phát tán chất thải lây nhiễm ra môi trường trong quá trình quản lý chất thải y tế, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và phát sinh dịch bệnh trong cộng đồng.
Cụ thể, kế hoạch nêu rõ về một số tình huống sự cố môi trường do chất thải y tế: Sự cố loại 1 là sự cố rò rỉ dịch thải, rơi vãi chất thải trong hoạt động chuyên môn y tế, thu gom chất thải từ nơi phát sinh về khu lưu giữ hoặc tại khu lưu giữ, xử lý chất thải trong cơ sở y tế. Sự cố loại 2 là sự cố hỏng thiết bị xử lý chất thải rắn y tế gây ùn ứ chất thải lây nhiễm trong cơ sở y tế, hỏng hệ thống xử lý nước thải y tế làm phát thải nước thải y tế chưa được xử lý ra môi trường.
Sự cố loại 3 là sự cố hỏng hệ thống xử lý khí thải lò đốt chất thải rắn y tế, làm phát thải khí thải vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường hoặc hỏng hệ thống lọc khí thải từ các phòng xét nghiệm, làm phát tán vi khuẩn, vi rút ra môi trường trong quá trình hoạt động tại các cơ sở y tế. Sự cố loại 4 là sự cố làm rơi vãi, phát tán chất thải lây nhiễm trong quá trình vận chuyển chất thải lây nhiễm từ các cơ sở y tế trong cụm về bệnh viện xử lý chất thải cho cụm để xử lý khi xảy ra tai nạn trên đường vận chuyển chất thải. Sự cố loại 5 là sự cố do lũ lụt xảy ra trong khu vực gây ngập, úng, làm phát tán chất thải lây nhiễm, nước thải y tế ra môi trường nước.
Về giải pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế, Bộ Y tế xác định cần xây dựng, ban hành các hướng dẫn về phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế; xây dựng hướng dẫn về lập kế hoạch phản ứng và ứng phó sự cố môi trương do chất thải y tế. Xây dựng quy trình ứng phó sự cố môi trường cho 5 loại sự cố chất thải y tế điển hình của ngành y tế; xây dựng các kịch bản và thực hành diễn tập về quy trình ứng phó sự cố cho 5 loại sự cố môi trường do chất thải y tế của ngành y tế.
Bên cạnh đó, các đơn vị thuộc Bộ Y tế theo chức năng, nhiệm vụ tham mưu cho Lãnh đạo Bộ Y tế hoặc thực hiện theo thẩm quyền tổ chức thanh tra, kiểm tra, đôn đốc công tác phản ứng và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế tại Sở Y tế, các cơ sở trực thuộc Bộ Y tế.
Về triển khai thực hiện, Bộ Y tế đề nghị Cục Quản lý môi trường y tế rà soát, nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung văn bản, hướng dẫn liên quan đến phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế. Xây dựng tài liệu tập huấn, truyền thông và kịch bản thực hành diễn tập về phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế.
Đi cùng với đó, tổ chức các chương trình tập huấn cho các cơ quan quản lý y tế cấp tỉnh, các đơn vị y tế trực thuộc Bộ Y tế về công tác phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế. Chủ trì, phối hợp với chính quyền địa phương, các cơ quan quản lý y tế và môi trường địa phương, các cơ sở y tế trong việc tổ chức thực hành diễn tập kịch bản phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế.
Bên cạnh đó, chỉ đạo hướng dẫn các cơ sở y tế trực thuộc Bộ Y tế và các Sở Y tế các tỉnh, thành phố, y tế ngành trong việc xây dựng kế hoạch, chuẩn bị nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị cho công tác phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường của các cơ sở y tế và kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Xây dựng chỉ số đánh giá nguy cơ sự cố môi trường do chất thải y tế và cơ sở dữ liệu quản lý nguy cơ sự cố môi trường do chất thải y tế.
Bộ Y tế đề nghị Cục Quản lý khám, chữa bệnh chỉ đạo công tác ứng cứu, tiếp nhận và điều trị cho các nạn nhân bị ảnh hưởng bởi sự cố chất thải y tế. Hướng dẫn quy trình, thủ tục trong công tác khám, điều trị bệnh cho người dân bị ảnh hưởng trong và sau sự cố môi trường do chất thải y tế. Các viện chuyên ngành thuộc Bộ Y tế, nghiên cứu, xây dựng và trình Bộ Y tế ban hành các hướng dẫn kỹ thuật vệ sinh môi trường trong và sau sự cố môi trường do chất thải y tế cho một số loại sự cố môi trường điển hình của ngành y tế.
Đối với các Sở Y tế các tỉnh, thành phố và y tế ngành, cần thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kế hoạch phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế của các cơ sở y tế trên địa bàn. Huy động các nguồn lực, trang thiết bị để hỗ trợ công tác ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế của các cơ sở y tế thuộc thẩm quyền quản lý khi sự cố xảy ra vượt khả năng ứng phó của cơ sở y tế.
Chỉ đạo cơ sở y tế nơi xảy ra sự cố và phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trong công tác báo cáo sự cố, khắc phục sau sự cố. Hướng dẫn cơ sở y tế trên địa bàn trong việc xây dựng Kế hoạch phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế của đơn vị. Chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức các chương trình tập huấn, thực hành diễn tập phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường do chất thải y tế cho các cơ sở y tế trên địa bàn./.