Sau một thời gian diễn ra căng thẳng và bế tắc, cuộc đàm phán về vấn đề hạt nhân của Iran lại có những tín hiệu mới. Một số bên liên quan cuộc đàm phán đã đưa ra những đề xuất giải pháp mới. Tuy nhiên, chính quyền một số nước phương Tây tiếp tục đi vận động cho đề nghị siết chặt lệnh trừng phạt đối với Teheran.
|
|
|
|
|
Hàng trăm nghìn người Iran tập hợp tại trung tâm thủ đô Teheran
kỷ niệm 31 năm ngày Cách mạng hồi giáo. |
Mới đây, Chính phủ Iran ra tuyên bố sẽ sẵn sàng trao đổi 1.200 kg u-ra-ni làm giàu cấp độ thấp để đổi lấy 120 kg u-ra-ni đã làm giàu cấp độ 20%, nhưng việc trao đổi phải diễn ra trong lãnh thổ của Iran. Ðề xuất trao đổi u-ra-ni có điều kiện nêu trên của Teheran dù chưa đáp ứng đề nghị trước đó của LHQ, nhưng có thể mở ra khả năng để các bên xem xét và thảo luận. Theo các nhà ngoại giao phương Tây tại Hội đồng Bảo an LHQ, hồi đầu tháng 3, các nhà ngoại giao Nga và Trung Quốc đã có cuộc tiếp xúc bí mật với lãnh đạo Iran tại Teheran, yêu cầu Iran thay đổi lập trường của nước này chung quanh vấn đề hạt nhân và chấp nhận yêu cầu của LHQ về phương thức trao đổi nhiên liệu hạt nhân. Phía Nga và Trung Quốc đã nói rằng lập trường của họ phụ thuộc vào phản ứng của Iran về đề xuất nêu trên.
Brazil không phải là một bên tham gia đàm phán, nhưng cũng quan tâm vấn đề này. Bộ trưởng Ngoại giao Brazil Amorim, trong cuộc gặp Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Yukiya Amano đang thăm Brazil ngày 23-3, đã đề nghị một nước trung gian đóng vai trò lưu cất và làm giàu u-ra-ni giúp Iran. Ông Amorim cho rằng, đây là một giải pháp thích hợp khi mà giữa Iran và các nước phương Tây còn nhiều nghi kỵ. Ông thúc giục cộng đồng quốc tế thương lượng với Iran thay vì tìm kiếm các biện pháp trừng phạt. Tổng Giám đốc IAEA hứa sẽ đến thăm Iran tìm hiểu tình hình thực tế. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Burak Oozojirgin ngày 24-3 nói rằng, vẫn còn thời gian và cơ hội giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran thông qua đàm phán. Ông nêu rõ, Thổ Nhĩ Kỳ không đồng tình với việc vận động ủng hộ giải pháp trừng phạt mới đối với Iran.
Tổng thống Mỹ B. Obama, trong một thông điệp vi-đê-ô đặc biệt nhân dịp Tết Ba Tư (Nowruz), lễ đón Năm mới của người Iran, đã nói rằng, chính quyền của ông vẫn tìm cách đối thoại về chương trình hạt nhân với Iran. Thông điệp nêu rõ: "Chúng tôi đang phối hợp với cộng đồng quốc tế để buộc Chính phủ Iran phải chịu trách nhiệm bởi họ từ chối tuân thủ những ràng buộc quốc tế của họ. Tuy nhiên, đề xuất của chúng tôi vẫn là tiếp xúc ngoại giao toàn diện và đối thoại".
Ðề xuất nêu trên của người đứng đầu Chính phủ Mỹ tương tự điều mà ông này đưa ra nhân dịp Năm mới của Iran hồi năm ngoái. Trong khi đó, hai dự luật về trừng phạt các công ty nước ngoài cung cấp cho Iran xăng dầu và các dịch vụ giúp nước này tự sản xuất xăng dầu đã được trình lên hai viện của Quốc hội Mỹ thông qua, coi đây là biện pháp buộc Teheran ngừng chương trình hạt nhân của mình. Nhóm vận động hành lang thân Isarel (AIPAC) đang ráo riết hối thúc cơ quan lập pháp Mỹ thông qua các dự luật này. Một số nghị sĩ Mỹ yêu cầu Tổng thống Obama đưa ra danh sách những nhân vật của Iran bị cấm vào Mỹ và bị phong tỏa tài sản tại các ngân hàng Mỹ, vì "vi phạm nhân quyền".
Chính quyền Iran lên án các nước phương Tây toan tính bám lấy cái gọi là vấn đề hạt nhân của Iran để chống phá Nhà nước Hồi giáo Iran, ngăn cản quyền của Iran được tiếp cận công nghệ hạt nhân. Ông A.Borujerdi, Chủ tịch Ủy ban Ðối ngoại và An ninh quốc gia của Quốc hội Iran vạch rõ, trong năm qua, Chính phủ Mỹ đưa ra một số thông điệp kêu gọi đàm phán với Iran, nhưng Quốc hội Mỹ cũng trong thời gian trên đã thông qua hơn 60 dự luật và biện pháp chống Iran. Trong thông điệp nhân dịp Tết Ba Tư đọc trên Ðài Truyền hình Nhà nước Iran, Ðại Giáo chủ Ali Khamenei, nhà lãnh đạo tinh thần tối cao của Iran nêu rõ, trong 30 năm qua, những kẻ thù của nước CH Hồi giáo Iran đã cố tìm cách phá hoại cuộc cách mạng. Ông tố cáo các thế lực nước ngoài, nhất là Mỹ và Anh, đã "tiếp tay" cho hoạt động gây bất ổn ở Iran sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 6-2009. Ðại Giáo chủ khẳng định, năm mới của người dân Iran sẽ là năm của những nỗ lực nhằm bảo đảm sự tiến bộ và công bằng hơn nữa. Nhân dân Iran, với quyết tâm cao cùng với sự nâng cao cảnh giác, đã và sẽ đánh bại các mưu đồ thù địch đó. Tổng thống Iran M.Ahmadinejad nhân dịp này đã khẳng định, dân tộc
Iran quyết tâm bảo vệ an ninh quốc gia và ngăn chặn mọi âm mưu phá hoại nước này.