Chậm nộp báo cáo tài chính: Trông người, ngẫm ta

Ảnh minh họa ( Nguồn: ĐTCK)

Trông người

Từ ngày 6/7/2011, CTCP Cavico, công ty Việt Nam duy nhất niêm yết trên sàn Nasdaq (Mỹ) chính thức rời cuộc chơi do chậm nộp báo cáo tài chính (BCTC) năm 2010. Điều này khá bất ngờ, bởi trước đó, nhà đầu tư (NĐT) tin rằng, Cavico dừng niêm yết do giá cổ phiếu dưới 1 USD/CP.

Thực tế, cơ quan quản lý của Nasdaq đã cho Cavico cơ hội. Họ đã 2 lần gửi thư nhắc nhở. Tuy nhiên, theo ông Trần Mạnh Hùng, Phó tổng giám đốc Cavico, Công ty đang trong quá trình cải tổ lại hệ thống phần mềm kế toán, đào tạo lại nhân viên kế toán nên không thể thực hiện BCTC đúng thời hạn. Cavico có thể dùng tới biện pháp "kháng án", nhưng Công ty thấy trước giá cổ phiếu khó thoát mức 1 USD/CP nên "án treo" hủy niêm yết trên Nasdaq có thể ập xuống bất cứ lúc nào. Vì thế, ông Hùng cho biết, nhân việc Nasdaq yêu cầu Cavico rời sàn, Công ty quyết định rút về để tái cơ cấu hoạt động.

Ông Hùng cho biết thêm, Cavico vẫn sẽ thực hiện BCTC kiểm toán theo chuẩn quốc tế, duy trì trao đổi với NĐT và tiếp tục liên hệ với các quỹ đầu tư, tìm cơ hội quay lại sàn Nasdaq. Nhưng với giới đầu tư, những tuyên bố này có lẽ không còn quan trọng. Bởi vì, Cavico đã không đủ sức tuân theo luật chơi và rời sàn là tất yếu.

Thị trường chứng khoán (TTCK) Mỹ cũng như các nước đã đề ra những luật chơi rất chặt chẽ. Trong đó, nhà tổ chức ban hành các quy định, chế tài đủ để khiến các thành viên tham gia phải kiêng dè.

Một khi doanh nghiệp (DN) không tuân thủ luật chơi trên sàn chứng khoán, bản thân DN sẽ bị phạt nặng, bị cảnh cáo hoặc bị hủy niêm yết đã đành, mà người có trách nhiệm cũng chịu liên đới. Ông Louis Nguyễn, Tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ Saigon Asset Management (SAM) nói: "Dân tài chính ở Mỹ thường kháo nhau, họ không sợ gì, chỉ sợ SEC (Ủy ban Chứng khoán Mỹ)".

Ngẫm ta

Ở TTCK Việt Nam, nhà quản lý đã nỗ lực hoàn thiện và đưa ra nhiều luật lệ với mục đích kiểm soát người chơi, nhằm tạo một sân chơi bình đẳng. Chẳng hạn, theo Mục IV Thông tư 09/2010/TT-BTC, tổ chức niêm yết có trách nhiệm thực hiện công bố thông tin định kỳ (BCTC quý, năm), công bố thông tin bất thường, công bố thông tin theo yêu cầu… Tuy nhiên, những vi phạm trong công bố thông tin vẫn thường diễn ra. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, chưa bao giờ tất cả các DN đều đúng hạn nộp BCTC.

Các DN đưa ra khá nhiều lý do để lý giải cho sự chậm trễ như phải tập hợp số liệu báo cáo của các công ty trực thuộc, chờ đơn vị kiểm toán thực hiện, công ty đang nâng cấp hệ thống kế toán. Thậm chí, có DN viện dẫn nguyên nhân chậm nộp BCTC do kế toán trưởng nghỉ sinh, do chủ tịch đi công tác xa, 90 ngày là không đủ để thực hiện BCTC. Trong khi đó, đây không phải là những lý do bất khả kháng.

Giới phân tích đã chỉ ra 2 yếu tố khiến DN "đủng đỉnh": bộ phận kế toán của DN chưa chuyên nghiệp và mức phạt hành chính không nghiêm.

Để tăng tính răn đe, bà Trần Anh Đào, Giám đốc Phòng quản lý và thẩm định niêm yết Sở GDCK TP. HCM cho biết: "Tùy vào mức độ vi phạm mà Sở định ra những khung xử phạt khác nhau, từ nhắc nhở, cảnh cáo trên thị trường, đưa chứng khoán vào diện cảnh báo, diện kiểm soát hay nặng hơn là tạm ngừng giao dịch, báo cáo vụ việc lên UBCK". Tuy nhiên, trải qua gần 11 năm TTCK hoạt động, chưa có DN nào chịu khung hình phạt cao nhất vì lý do chậm nộp BCTC.

Trong khi đó, tác hại từ chậm nộp BCTC ngày càng nghiêm trọng. Ông Louis Nguyễn chia sẻ: "NĐT góp vốn vào các quỹ của SAM thường thắc mắc tại sao chúng tôi hay nộp báo cáo trễ. Dù chúng tôi đã giải thích là phải đợi con số từ DN, nhưng họ vẫn nghi ngờ. Một số NĐT không còn tin tưởng và quyết định rút vốn".

Với NĐT cá nhân, thiệt hại nằm ở chỗ do mù mờ thông tin nên không thể quyết định mua, bán hay giữ lại cổ phiếu. Việc chậm công bố thông tin của DN cũng tạo cơ hội cho giao dịch nội gián xuất hiện, khuyến khích xu hướng đầu tư "ăn xổi", lướt sóng, thay vì đầu tư giá trị.