Ngân hàng Nhà nước: Quyết liệt triển khai các giải pháp đồng bộ ngay từ những tháng đầu năm

Ảnh minh họa (Ảnh: M.P)

(ĐCSVN) - Với việc triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp ngay từ những tháng đầu năm, diễn biến tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng trong 2 tháng đầu năm 2013 đã có những khởi sắc và phù hợp với mục tiêu, định hướng điều hành của cả năm.

Trong hơn 2 tháng đầu năm, NHNN cho biết, đã ban hành Chỉ thị chỉ đạo toàn hệ thống tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả theo sát các chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 7/01/2013 về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2013 và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 7/01/2013 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu.

Cụ thể, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) thực hiện các giải pháp tín dụng, lãi suất đã triển khai trong năm 2012 để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, chuyển dịch cơ cấu tín dụng vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Đồng thời, phối hợp với Bộ Xây dựng xây dựng dự thảo Thông tư quy định chi tiết cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết số 02/NQ-CP của Chính phủ. Ngoài ra, triển khai Đề án cơ cấu lại các TCTD giai đoạn 2011-2015, khẩn trương hoàn thiện Đề án xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng và Đề án thành lập Công ty quản lý tài sản Việt Nam; quản lý chặt chẽ việc thành lập mới các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và mở rộng mạng lưới của các TCTD theo hướng thận trọng hơn đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hệ thống TCTD.

Cùng với đó, NHNN đã đưa ra định hướng tăng trưởng tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 14-16%, tín dụng tăng khoảng 12%, tùy theo diễn biến và tình hình thực tế điều chỉnh phù hợp. Để kiểm soát tăng trưởng tín dụng theo định hướng 12% trong năm 2013, NHNN tiếp tục thông báo tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD để đảm bảo việc mở rộng tín dụng đi đôi với việc đảm bảo chất lượng và an toàn tín dụng cũng như hoạt động của TCTD.

NHNN cũng đã điều hành linh hoạt các kênh cung ứng tiền để kiểm soát tiền tệ hợp lý. Trong điều kiện cung cầu ngoại tệ cải thiện, xu hướng găm giữ ngoại tệ giảm, NHNN đã mua một lượng lớn ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước, đồng thời ổn định tỷ giá (qua đó không làm VND mạnh lên, gây khó khăn cho xuất khẩu); song song với mua ngoại tệ giữ ổn định tỷ giá, NHNN tiếp tục thực hiện trung hòa lượng tiền đưa ra mua ngoại tệ thông qua nghiệp vụ phát hành tín phiếu NHNN, giảm áp lực cung tiền tới lạm phát. Bên cạnh đó, NHNN cũng thực hiện thu nợ đối với các khoản cho vay tái cấp vốn đến hạn.

NHNN điều hành chủ yếu thông qua nghiệp vụ thị trường mở để hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD một cách nhanh nhạy và kịp thời, nhất là vào dịp giáp Tết Quý Tỵ khi nhu cầu rút tiền của Kho bạc Nhà nước, Bảo hiểm xã hội thường tăng cao. Trong 2 tháng đầu năm, NHNN chào mua giấy tờ có giá với khối lượng hợp lý, phù hợp với tình hình vốn khả dụng của các TCTD; kỳ hạn 7 ngày và mở rộng lên cả kỳ hạn 14 ngày vào giáp Tết để tránh đáo hạn ngay sau Tết. Nhờ vậy, thị trường được đánh giá ổn định, thanh khoản hệ thống đảm bảo, không còn là tác nhân gây ra xáo trộn về lãi suất thị trường.

Đáng chú ý, về điều hành lãi suất, sau khi điều chỉnh giảm 1%/năm vào cuối năm 2012, NHNN giữ nguyên lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng ở mức 10%/năm, lãi suất tái cấp vốn ở mức 9%/năm và lãi suất tái chiết khấu ở mức 7%/năm.Ngoài ra, NHNN theo dõi sát và tăng cường giám sát tình hình chấp hành quy định lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND của tổ chức, cá nhân tại các TCTD.

Theo NHNN, với việc triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp ngay từ những tháng đầu năm, diễn biến tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng trong 2 tháng đầu năm 2013 đã có những khởi sắc và phù hợp với mục tiêu, định hướng điều hành của cả năm.

Cụ thể, huy động vốn tăng trở lại kể từ cuối tháng 1/2013. Tính đến ngày 28/2/2013, huy động vốn tăng 2% so với cuối năm 2012, gấp hơn hai lần mức tăng 2 tháng đầu năm 2012. Tốc độ tăng huy động vốn bằng VND cao hơn huy động vốn bằng ngoại tệ là phù hợp với chủ trương chuyển từ quan hệ huy động – cho vay sang quan hệ mua – bán ngoại tệ và cho thấy niềm tin của người dân vào hệ thống TCTD tăng lên.

Tín dụng so với cuối năm 2012 giảm theo quy luật hàng năm nhưng tăng trở lại trong tháng 2/2013, tín dụng VND tăng khả quan. Tính đến ngày 28/2/2013, tín dụng giảm 0,28%, thấp hơn mức giảm 1,88% trong 2 tháng đầu năm 2012. Tính theo tháng, tín dụng đã đảo chiều tăng 0,26% trong tháng 2 từ mức giảm 1,23% trong tháng 1, cải thiện so với mức giảm trong cả tháng 1 và 2/2012.

Hơn nữa, điểm tích cực là tín dụng bằng VND so với cuối năm 2012 đã đảo chiều tăng 0,71% từ mức giảm 0,12% trong tháng 1/2013. Mức giảm của tín dụng đối với nền kinh tế hoàn toàn là do tín dụng bằng ngoại tệ giảm, điều này cũng phù hợp với chủ trương hạn chế tình trạng đô la hóa của Chính phủ. Như vậy, các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, khơi thông dòng vốn, tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ đã bước đầu phát huy hiệu quả trong tháng 2/2013.

Đáng chú ý, thanh khoản của hệ thống các TCTD cải thiện, ngay cả thời điểm giáp Tết Quý Tỵ, không TCTD nào cần vay tái cấp vốn từ NHNN. Trong 2 tháng đầu năm, vốn khả dụng bằng VND của các TCTD khá ổn định, dư thừa so với yêu cầu dự trữ bắt buộc và nhu cầu thanh toán, nhu cầu vay vốn của các NHTM qua nghiệp vụ thị trường mở không lớn. Thanh khoản khả quan giúp lãi suất diễn biến tích cực. Lãi suất thị trường liên ngân hàng duy trì ở mức thấp và giảm nhẹ so với đầu năm, lãi suất kỳ hạn qua đêm hiện nay phổ biến ở mức 2,7%-3%/năm; một tuần 3-3,5%/năm, 2 tuần 3,5%-4%/năm, 1 tháng từ 4,5- 5%/năm. Đầu tháng 2/2013, do nhu cầu thanh toán tăng phục vụ Tết, vốn khả dụng của các TCTD giảm và thiếu hụt trong một thời gian ngắn, đẩy lãi suất thị trường liên ngân hàng tăng 2-3%/năm, nhưng tình hình thanh khoản cải thiện trở lại nhanh chóng sau khi NHNN chủ động sử dụng kênh thị trường mở để đáp ứng nhu cầu vốn mang tính mùa vụ của các các TCTD.

Mặt bằng lãi suất thị trường tiếp tục ổn định, ngay cả trong giai đoạn giáp Tết. Hiện nay, lãi suất huy động của các TCTD phổ biến ở mức 1-2%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và kỳ hạn dưới 1 tháng, kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 12 tháng khoảng 7,8-8%/năm, kỳ hạn trên 12 tháng khoảng 10-11%/năm. Lãi suất cho vay cũng ổn định so với cuối năm 2012, lãi suất cho vay bằng VND đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở mức 9-12%/năm (một số ngân hàng áp dụng lãi suất dưới 9%/năm đối với các khách hàng vay vốn xuất khẩu kèm theo cam kết bán ngoại tệ cho ngân hàng); lãi suất cho vay lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác phổ biến ở mức 11-15%/năm đối với các kỳ hạn ngắn.

Thị trường ngoại hối và tỷ giá về cơ bản diễn biến tích cực, mặc dù có một giai đoạn ngắn sau Tết Quý Tỵ xáo trộn chủ yếu do yếu tố tâm lý nhưng nhanh chóng ổn định trở lại nhờ các giải pháp của NHNN.

Như vậy, diễn biến kinh tế vĩ mô và tiền tệ đang theo đúng định hướng điều hành của Chính phủ và không có gì bất thường. Vấn đề nổi lên trong quản lý kinh tế vĩ mô cũng như điều hành chính sách tiền tệ hiện nay là vừa tiếp tục thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh như xử lý nợ xấu, hỗ trợ thị trường bất động sản vừa phải kiểm soát lạm phát ở mức thấp hơn năm 2012 trong khi lạm phát 2 tháng đầu năm đã lên tới 2,59%. Từ đó, đòi hỏi phải có sự đồng thuận và sự phối hợp đồng bộ trong việc triển khai các giải pháp điều hành kinh tế vĩ mô cũng như việc quản lý giá cả, quản lý thị trường để tránh áp lực tăng lạm phát như thời gian vừa qua.

Trong những tháng tiếp theo của năm , NHNN cho biết sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, các nhiệm vụ trọng tâm tại Chỉ thị 01/CT-NHNN, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng, linh hoạt, gắn kết chặt chẽ với chính sách tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát thấp hơn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao hơn năm 2012, tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô; sử dụng chủ động, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ, bảo đảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, tổng phương tiện thanh toán hợp lý, đáp ứng yêu cầu thanh toán của nền kinh tế; điều hành lãi suất và tỷ giá phù hợp với diễn biến tiền tệ và các cân đối vĩ mô, đặc biệt là diễn biến lạm phát. Triển khai quyết liệt các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu theo chỉ đạo của Chính phủ...