Tổng thống Hàn quốc Moon Jae-in (giữa) gặp gỡ các lãnh đạo doanh nghiệp
địa phương tại Phủ Tổng thống, ngày 10/7. (Ảnh: Yonhap)
Phát biểu trong cuộc gặp gỡ các lãnh đạo doanh nghiệp địa phương tại Phủ Tổng thống, ông Moon Jae-in nhấn mạnh, Chính phủ Hàn Quốc đang nỗ lực tối đa để tìm kiếm một giải pháp ngoại giao cho tình hình căng thẳng hiện nay với Nhật Bản.
“Tôi hy vọng rằng chính phủ Nhật Bản sẽ hồi đáp trước nỗ lực này… Tôi cũng hy vọng rằng tình hình sẽ không tiếp tục bị đẩy vào ngõ cụt” – ông Moon Jae-in nói.
Ông Moon Jae-in cho rằng, Nhật Bản đang áp dụng biện pháp cấm vận để hủy hoại nền kinh tế Hàn Quốc vì mục đích chính trị, thậm chí là có liên hệ với các lệnh trừng phạt chống Triều Tiên mà không dựa trên bất kỳ cơ sở nào. Đây là một hành động “không phù hợp” với các mối quan hệ thân thiện và hợp tác an ninh giữa hai nước, cũng như có tác động tiêu cực tới chính nền kinh tế của Nhật Bản, Hàn Quốc và thế giới.
Qua đó, ông Moon Jae-in khẳng định, Chính phủ Hàn Quốc sẽ thúc đẩy hợp tác quốc tế để ứng phó với các biện pháp hạn chế của Nhật Bản, trong khi chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho mọi tình huống, gồm cả việc bị đẩy vào một tình thế căng thẳng kéo dài về thương mại với nước láng giềng.
Trong khuôn khổ phiên họp của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) diễn ra tại Geneva (Thụy Sỹ), ngày 9/7, Đại sứ Hàn Quốc Paik Ji-ah đã bày tỏ sự tiếc nuối trước việc Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc các nhiên liệu chủ chốt sử dụng trong sản xuất các chất bán dẫn và màn hình.
Bộ Ngoại giao Hàn Quốc dẫn lời bà Paik tỏ rõ lập trường cho rằng, biện pháp giới hạn xuất khẩu mà Nhật Bản đưa ra nhằm chống lại một nước đơn lẻ và việc nước này áp dụng một biện pháp trả đũa về kinh tế nhằm phục vụ cho các mục tiêu chính trị là điều “không phù hợp”. Bên cạnh đó, đại diện ngoại giao này cũng tỏ rõ sự tiếc nuối khi các biện pháp hạn chế này được Hàn Quốc đưa ra chỉ không lâu sau khi Nhật Bản tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế công nghiệp phát triển và mới nổi (G20), với việc nhấn mạnh đến “thương mại công bằng, tự do”.
Cũng trong lời phát biểu cùng ngày, Đại sứ Paik đã kêu gọi Nhật Bản đưa ra lời giải thích rõ ràng về lý do của việc đưa ra các biện pháp giới hạn xuất khẩu sang Hàn Quốc và rút lại các biện pháp này một cách kịp thời. Bà Paik cho rằng, việc Nhật Bản đề cập tới một “sự xói mòn niềm tin giữa hai nước” không thể được xem là sự biện minh cho các hành động của Tokyo, xét theo các quy định của WTO.
Đáp lại, Đại sứ Nhật Bản Junichi Ihara khẳng định các biện pháp mà nước này đang áp dụng không phải là cấm vận thương mại, mà là một sự đánh giá hoạt động cần thiết để thực hiện kiểm soát xuất khẩu dựa trên các mối quan tâm an ninh của Nhật Bản. Ông Ihara cho biết, việc đánh giá các hoạt động kiểm soát xuất khẩu được Nhật bản thực hiện với tất cả các nước, gồm cả Hàn Quốc, và việc Seoul cho rằng việc đánh giá này đi ngược lại các nguyên tắc và tinh thần tự do thương mại của Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka là điều “vô nghĩa lý”.
Căng thẳng thương mại hiện nay giữa Tokyo và Seoul bắt nguồn từ phán quyết của Tòa án Tối cao Hàn Quốc hồi tháng 10/2018, yêu cầu các công ty của Nhật Bản phải bồi thường cho những công dân Hàn Quốc từng bị cưỡng bức lao động trong Thế chiến thứ II. Tokyo đã kêu gọi Seoul thành lập một kênh trọng tài phân xử để giải quyết vấn đề trên song vẫn chưa nhận được hồi đáp.
Tình hình đã bị đẩy nên một nấc thang căng thẳng mới khi tuần trước truyền thông Nhật Bản dẫn lời một thành viên cấp cao trong đảng Dân chủ Tự do cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe cho rằng hydrogen fluoride, loại vật liệu mà Nhật Bản xuất khẩu sang Hàn Quốc đã được chuyển tới Triều Tiên. Hóa chất này có thể được sử dụng để chế tạo vũ khí hóa học. Chính phủ Hàn Quốc đã ngay lập tức bác bỏ cao buộc này là “vô căn cứ”./.