Tổng thống Nga Vladimir Putin. (Ảnh: Mikhail Metzel/TASS)
Luật trên cũng khẳng định việc khôi phục hiệu lực của INF sẽ do người đứng đầu Nhà nước Nga quyết định. Các thông tin này đã được đăng trên trang web chính thức của chính phủ Nga, ngày 3/7. Luật có hiệu lực kể từ ngày được ban hành chính thức.
Trước đó, dự luật đình chỉ INF đã được Hạ viện (Duma quốc gia) Nga phê chuẩn vào ngày 18/6 và được Thượng viện (Hội đồng Liên bang Nga) thông qua vào ngày 26/6. Văn bản đã được tải trên cổng thông tin chính thức về các thông tin pháp lý của Nga.
Trong một tuyên bố mới đây, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh thuộc Hội đồng Liên bang Nga Viktor Bondarev nêu rõ: “Việc đưa ra quyết định đình chỉ INF là một biện pháp bắt buộc và cần thiết, đồng thời cũng là cách tiếp cận phù hợp đối với hệ thống kiểm soát vũ khí hiện nay”.
Hiệp ước INF được Nga và Mỹ ký kết ngày 8/12/1987 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/6/1988, quy định các bên liên quan không được sản xuất cũng như phóng thử hay triển khai các tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo mặt đất có tầm bắn từ 500-1.000km (tầm ngắn) và từ 1.000-5.500km (tầm trung). Đây được xem là một thành tựu ngoại giao nổi bật trong thời kỳ chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên bang Xô viết trước đây. Hiệp ước này cũng được đánh giá là một công cụ giúp xóa phỏ mối đe dọa hạt nhân trong quan hệ giữa hai cường quốc là Nga và Mỹ – vốn luôn trong trạng thái dễ dàng leo thang căng thẳng.
Tuy nhiên, INF đã đứng trước nguy cơ đổ vỡ sau khi Mỹ bắt đầu cáo buộc Nga phá vỡ Hiệp ước này từ tháng 7/2014. Cũng kể từ thời điểm trên, Mỹ đã nhiều lần lặp lại những lời lẽ chỉ trích Nga về việc vi phạm INF, bất chấp sự bác bỏ thẳng thắn từ phía Moscow.
Ngày 1/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo tuyên bố Washington chấm dứt tuân thủ các nghĩa vụ trong INF kể từ ngày 2/2. Thông báo của các nhà lãnh đạo Mỹ đề cập tới việc nước này sẽ chính thức rút khỏi INF trong vòng 6 tháng tới (tức vào tháng 8/2019) trừ khi Nga quay trở lại tuân thủ bản Hiệp ước này một cách “thực sự và có thể xác minh được”. Mỹ cũng yêu cầu Nga phá hủy các hệ thống tên lửa hành trình tầm xa 9M729 trước lo ngại rằng tầm bắn của thiết bị này vượt quá phạm vi cho phép của INF.
Tuy nhiên, ngay trong tháng 1/2019, Nga đã trình làng 9M729 và thông tin về những đặc điểm chính của hệ thống tên lửa này. Người đứng đầu lực lượng tên lửa và pháo binh của quân đội Nga – Tướng Mikhail Matveevsky khẳng định, tầm bắn tối đa của 9M729 là 480km, tức là vẫn phù hợp với tiêu chí của INF.
Sau đó, tới ngày 2/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra thông báo về việc Moscow ngừng tham gia INF, đồng thời chỉ thị cho các quan chức Nga hạn chế đàm phán với Mỹ về Hiệp ước này. Ngày 4/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh đình chỉ sự tuân thủ của Moscow đối với INF./.