Thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 1/11, vấn đề giáo dục đã được rất nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm phát biểu.
Không giải quyết được việc tăng nguồn thu sẽ xảy ra tình trạng “thắt chỗ này, phình chỗ kia”
Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) dành sự quan tâm đến việc những ngày qua, dư luận xôn xao về việc lạm thu trong các trường học.
 |
| Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình) |
Đại biểu chia sẻ, là tỉnh còn khó khăn nhưng qua nghiên cứu, khảo sát, để chia sẻ khó khăn của người dân, HĐND tỉnh Quảng Bình đã thông qua nghị quyết miễn giảm học phí cho năm học 2023-2024 cho học sinh, được dư luận đồng tình. Trước đó, năm 2021, HĐND tỉnh cũng ban hành danh mục các khoản thu dành cho nhà trường với mức thu rõ ràng, phù hợp nên Quảng Bình hạn chế tình trạng “lạm thu”.
Tuy nhiên, theo đại biểu không phải địa phương nào cũng rõ cơ chế này. Đồng thời cho rằng, dù hợp lý nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời. Bởi theo đại biểu: “Không giải quyết được việc tăng nguồn thu cho giáo dục sẽ xảy ra tình trạng “thắt chỗ này, phình chỗ kia”, chính sách ưu việt của việc miễn giảm, kéo dài thời gian tăng học phí sẽ không bù đắp nổi với những khoản phí “phát sinh” mà phụ huynh phải gánh vác”.
Vì vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu, có lộ trình phù hợp để cân đối giữa mức tăng học phí và các quy định huy động để đảm bảo hài hòa quyền lợi cho các cơ sở giáo dục và phụ huynh nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục, đặc biệt là giáo dục công lập trong giai đoạn hiện nay.
"Chính phủ chỉ quy định mức trần và giao thẩm quyền địa phương tự quyết mức học phí cho phù hợp với mức sống, điều kiện cụ thể của từng địa phương để đảm bảo không bị lạm thu" - đại biểu đề nghị.
Đầu tư công cho giáo dục đại học còn thấp
 |
| Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH Tp Hà Nội) |
Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn ĐBQH Tp Hà Nội) cho biết, cử tri chủ yếu là các cán bộ các nhà khoa học, giảng viên trong khối các trường đại học đề nghị Chính phủ, Quốc hội và các bộ ngành quan tâm đầu tư nhiều hơn cho giáo dục đại học. Theo đại biểu, vấn đề giáo dục, giáo dục đại học và nguồn nhân lực cũng đã được rất nhiều ĐBQH quan tâm phát biểu. Điều này nhắc nhở chúng ta cần phải dành sự quan tâm thích đáng, thiết thực và hiệu quả tới giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng.
“Đặc biệt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và công cuộc chuyển đổi số, hợp tác quốc tế ngày càng sâu rộng như hiện nay thì nguồn nhân lực chất lượng cao và vai trò của trường Đại học càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết” – đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu cho rằng, so với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, tỉ lệ đầu tư công cho giáo dục đại học ở nước ta rất thấp. Thống kê cho thấy chi tiêu giáo dục đại học tính trên GDP ở nhiều quốc gia trên thế giới đều chiếm ít nhất 1% GDP, trong khi đó của Việt Nam chỉ đạt 0,25%, tỉ lệ của của Thái Lan và Indonesia gần gấp đôi, gấp ba Việt Nam.
Cũng theo đại biểu, kinh phí nghiên cứu, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dành cho sinh viên và giảng viên ở các trường Đại học còn quá ít, trong khi đó nghiên cứu khoa học chính là sức sống của trường Đại học. Hiện nay tỷ lệ sinh viên, giảng viên được tham gia nghiên cứu khoa học trung bình ở Việt Nam còn rất khiêm tốn.
Theo đại biểu, cử tri cũng đề nghị Chính phủ, các bộ ngành rà soát đánh giá lại và hoàn thiện thêm khung khổ pháp lý, các quy định, các văn bản liên quan hỗ trợ cho các trường đại học tự chủ. Vừa qua Chính phủ, Quốc hội, các bộ ngành đã rất nỗ lực cố gắng để tháo gỡ vướng mắc về thể chế chính sách với kỳ vọng lớn là để các trường Đại học phát triển và đóng góp về nguồn nhân lực chất lượng cao và sản phẩm khoa học công nghệ phục vụ đất nước. Tuy nhiên, vẫn còn những tồn tại cần tiếp tục được quan tâm tháo gỡ sớm như: vấn đề về thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ; vấn đề thí điểm cho các viên chức được tham gia quản lý doanh nghiệp, công ty khoa học công nghệ, khởi nghiệp; vấn đề xác định giá trị bản quyền công nghệ, vấn đề cho các trường đại học được quyền tự quyết tham gia góp vốn bằng bản quyền công nghệ sản phẩm KHCN vào các doanh nghiệp để tăng thêm nguồn thu và nâng cao chất lượng cho các trường tự chủ.
Bàn về công tác giáo dục, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương) phản ánh, cử tri là các công nhân lao động, đại biểu phản ánh, việc đổi mới chương trình học gắn với triển khai dạy tích hợp là xu thế chung của giáo dục phổ thông trên thế giới, nhưng với chúng ta chỉ là đang bắt đầu, chưa có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về cơ sở vật chất, kỹ thuật, trình độ chuyên môn của giáo viên.
Về phân ban chương trình giáo dục bậc phổ thông trung học, đại biểu cho biết, chưa có sự đồng bộ trong xây dựng giữa các bộ môn khi cho học sinh chọn phân ban, chọn tổ hợp. Việc phân ban, tổ hợp giữa các trường, các địa phương cũng không đồng đều ở các trường, các địa phương. Đối với học sinh là con công nhân, thường xuyên phải chuyển nơi ở, chuyển trường do điều kiện kinh tế, việc làm của cha mẹ không ổn định, việc theo học và theo kịp chương trình học của con em lao động là tương đối khó khăn. Do đó, đại biểu đề nghị cần có biện pháp phù hợp để giải quyết vấn đề này./.