Tham dự Đại hội còn có đại diện lãnh đạo nhiều ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; 475 đại biểu là những văn nghệ sỹ tiêu biểu, các cán bộ chủ chốt của 63 Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, thành phố và 10 Hội Văn học Nghệ thuật chuyên ngành Trung ương, đại diện cho hơn 40.000 văn nghệ sỹ trong cả nước.
Với phương châm “Đổi mới phương thức hoạt động, chuyển mạnh sang hỗ trợ chiều sâu, đặc biệt coi trọng chất lượng và hiệu quả sáng tạo”, Đại hội đã tiến hành thảo luận dân chủ, quyết nghị, thông qua: Báo cáo Tổng kết công tác của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa VIII (nhiệm kỳ 2010-2015), phương hướng, nhiệm vụ hoạt động của Liên hiệp khóa IX (nhiệm kỳ 2016-2021); Điều lệ (sửa đổi) của Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa IX; thông qua kết quả hiệp thương Danh sách Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam (khóa IX) nhiệm kỳ 2016-2021.
Đại hội đại biểu toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học
Nghệ thuật Việt Nam khóa IX (nhiệm kỳ 2016-2021). (Ảnh: QT)
Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2010-2015 cho biết, trong 5 năm qua phát huy tinh thần dấn thân, nhập cuộc trong kháng chiến, đội ngũ văn nghệ sĩ cả nước đồng hành mạnh mẽ cùng dân tộc, phấn đấu vì lợi ích tối cao của dân tộc đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện về sáng tác, sưu tầm, nghiên cứu, lý luận, phê bình, quảng bá tác phẩm, xây dựng hội, bồi dưỡng tài năng trẻ và hội nhập sâu rộng với thế giới. Nhiều tác phẩm miêu tả chân thật và cảm động khát vọng to lớn và sâu xa của nhân dân ta rũ bỏ nghèo nàn, lạc hậu, vươn tới cuộc sống ấm no, bình an, hạnh phúc. Văn nghệ sĩ cũng dâng lên một cao trào sáng tác góp phần cùng cả nước kiên quyết bảo vệ chủ quyển biển đảo, lãnh thổ của Tổ quốc.
Đại hội xác định nhiệm vụ chủ yếu trong nhiệm kỳ 2016-2021 là: Xây dựng, phát triển đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam một cách toàn diện cả về số lượng, chất lượng, đề cao trách nhiệm công dân và tính tích cực xã hội, đồng hành mạnh mẽ cùng dân tộc, vì lợi ích tối cao của dân tộc; không ngừng đổi mới tư duy sáng tạo, nâng cao trình độ, năng lực chuyên môn, phấn đấu để có thêm nhiều tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, phong phú, đa dạng về loại hình và ngôn ngữ nghệ thuật, có tác dụng xây dựng tâm hồn, đạo đức, nhân cách, lối sống; phê phán, đẩy lùi mọi cái xấu, cái ác, góp phần xây dựng con người phát triển toàn diện, hướng tới chân-thiện-mỹ, làm tròn sứ mệnh xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Phát biểu chỉ đạo Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá cao thành tựu của nền văn học nghệ thuật Việt Nam trên chặng đường hơn 70 năm qua, kể từ khi Hội Văn hóa cứu quốc được thành lập (1943), Hội Văn nghệ Việt Nam ra đời (1948), văn nghệ đã đồng hành cùng lịch sử dân tộc, đặc biệt là những nỗ lực hoạt động có hiệu quả của đội ngũ văn nghệ sĩ đương đại trong cả nước trong tiến trình 30 năm đổi mới đất nước.
Đặc biệt, trong nhiệm kỳ 2010 - 2015, bằng những hoạt động nghệ thuật phong phú, đội ngũ văn nghệ sĩ và Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã có những đóng góp đáng kể vào những thành quả quan trọng của đất nước. Lĩnh vực văn học, nghệ thuật đã có nhiều đổi mới và tiến bộ. Trong hoàn cảnh còn nhiều khó khăn về điều kiện làm việc, anh chị em văn nghệ sĩ vẫn tận tuỵ với công việc, ngày đêm say mê sáng tạo, miệt mài nghiên cứu, sáng tác. Các tác phẩm, ấn phẩm văn hoá, văn học, nghệ thuật ngày càng phong phú, đa dạng, tăng đáng kể về số lượng và chất lượng.
Tuy nhiên, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng chỉ rõ lĩnh vực văn học, nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ nước ta còn một số hạn chế cần khắc phục. Đó là, còn ít những tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, phản ánh sinh động, sâu sắc hiện thực đất nước trong các thời kỳ lịch sử trước đây và thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế hiện nay. Công tác lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật còn thụ động, thiếu tính chiến đấu, tính định hướng. Quản lý lĩnh vực văn hoá, văn học, nghệ thuật hiệu quả chưa cao. Một số văn nghệ sĩ chưa nêu cao trách nhiệm công dân, bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp; ít bám sâu, bám chắc vào thực tế đời sống xã hội, nhất là những địa bàn, những lĩnh vực mũi nhọn, vùng biên cương, hải đảo, vùng đồng bào các dân tộc để phản ánh và khám phá hiện thực.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo Đại hội toàn quốc
Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa IX. (Ảnh: QT)
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị thời gian tới Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam cần chủ động, tích cực hơn nữa trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết 33 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về "xây dựng và phát triển văn hoá, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước", đặt nhiệm vụ xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống và nhân cách; Thực hiện tốt hơn nữa Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị khoá X về "xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới"; kịp thời triển khai quán triệt và tổ chức thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, trước hết là những quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách liên quan trực tiếp đến lĩnh vực văn học, nghệ thuật.
Tổng Bí thư nhấn mạnh: Hơn lúc nào hết, văn học, nghệ thuật nước nhà phải đóng góp nhiều hơn nữa cho công tác tư tưởng, văn hoá của Đảng. Công chúng, bạn đọc mong muốn có nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật phản ánh chân thực, sâu sắc cuộc sống, con người, đất nước Việt Nam, khẳng định những giá trị to lớn, những điều tốt đẹp, nhân văn, đấu tranh không khoan nhượng với cái ác, cái xấu trong xã hội; phấn đấu làm cho mỗi tác phẩm văn học, nghệ thuật thật sự có giá trị về nội dung và nghệ thuật, phục vụ đất nước và nhân dân.
Mỗi văn nghệ sĩ cần bám sát hiện thực cuộc sống để sáng tạo, làm sao cho mỗi tác phẩm của mình phản ánh chân thực cuộc sống, làm cho người đọc sau khi gấp sách lại đều cảm thấy mạch đời đập dưới bìa sách đóng như mạch máu đập dưới làn da.Trong thời kỳ phát triển mới của đất nước, những sáng tác văn học, nghệ thuật cần góp phần bồi đắp, nâng cao tư tưởng, tâm hồn, nhân cách, đạo đức, lối sống của người Việt Nam; khơi dậy ở mỗi con người lòng tự hào dân tộc; lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, niềm tin vào lý tưởng và đường lối của Đảng.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng các đại biểu dự Đại hội. Ảnh: TTXVN
Tổng Bí thư chỉ rõ: Hiện nay trên mặt trận tư tưởng, văn hóa, văn nghệ, các thế lực thù địch và các phần tử cơ hội chính trị đang tìm mọi cách để chống phá, thực hiện âm mưu "diễn biến hòa bình", chia rẽ, lôi kéo một bộ phận trí thức, văn nghệ sĩ, báo chí đi ngược lại con đường cách mạng của Đảng, của dân tộc. Tổng Bí thư đề nghị Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam cần nhận rõ nguy cơ này để vừa xây dựng tổ chức hội vững mạnh, vừa quan tâm giáo dục hội viên và toàn thể văn nghệ sĩ trau dồi bản lĩnh, phẩm chất, năng lực, không ngả nghiêng, dao động, không bị lôi kéo trước cái xấu, cái sai trái; cảnh giác trước mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Liên hiệp Hội cần chú trọng hơn nữa công tác giáo dục chính trị tư tưởng, tiếp tục kiên trì, kiên quyết thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về xây dựng Đảng, gắn với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đức, có tài, sáng tạo những tác phẩm văn học, nghệ thuật có nội dung tư tưởng sâu sắc, nghệ thuật phong phú, hấp dẫn. Đồng thời, các cấp ủy đảng, chính quyền cần quan tâm sâu sắc, tập trung tháo gỡ các khó khăn, các bất cập về cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Liên hiệp Hội và của văn nghệ sĩ.
Tổng Bí thư tin tưởng rằng, với truyền thống tốt đẹp và những kinh nghiệm phong phú đã tích luỹ được, đội ngũ văn nghệ sĩ cả nước sẽ hoàn thành sứ mệnh cao cả là người nghệ sĩ - chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, văn hoá của Đảng.
Đại hội đã bầu 76 người vào BCH Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa IX, nhiệm kỳ 2016-2021. Trong đó, 25 người được bầu vào Đoàn Chủ tịch; thường trực Đoàn Chủ tịch gồm 6 thành viên. Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam tiếp tục được bầu làm Chủ tịch Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa IX (nhiệm kỳ 2016-2021)./.
Quang Thái