Đó là chia sẻ của ông Uông Chu Lưu, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam với báo chí nhân dịp Đại hội lần thứ 22 Hội đồng Hòa bình thế giới – kỳ đại hội đầu tiên của Hội đồng được tổ chức tại Việt Nam trong các ngày 21 – 27/11/2022.
 |
| Ông Uông Chu Lưu, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam. (Ảnh: Khánh Linh) |
Phóng viên: Xin ông cho biết vai trò của Hội đồng Hòa bình thế giới đối với phong trào hòa bình của Việt Nam?
Ông Uông Chu Lưu: Có thể nói Hội đồng Hòa bình thế giới và Việt Nam có mối quan hệ lịch sử đặc biệt. Ngay từ khi mới thành lập năm 1949, Việt Nam đã cử một đoàn đại biểu 11 người tham gia Đại hội thành lập Hội đồng Hòa bình thế giới. Thấy trước vai trò quan trọng của Hội đồng cũng như sự cần thiết kết nối Việt Nam với tổ chức quốc tế này, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã chỉ đạo thành lập Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam, nay là Ủy ban Hòa bình Việt Nam.
Hơn 7 thập kỷ qua, Hội đồng Hòa bình thế giới luôn dành cho Việt Nam những tình cảm hữu nghị tốt đẹp, tình đoàn kết quốc tế cao cả và sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì độc lập, tự do của Tổ quốc và cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước ngày nay.
Tôi có thể kể ra một số dấu mốc quan trọng của Hội đồng Hòa bình thế giới đã ủng hộ, đoàn kết với Việt Nam. Năm 1950, khi đó là Đại hội lần thứ hai của Hội đồng Hòa bình thế giới diễn ra tại Ba Lan, lần đầu tiên Hội đồng Hòa bình thế giới ra lời kêu gọi ủng hộ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Việt Nam. Đây là nghị quyết đầu tiên của Hội đồng Hòa bình thế giới đối với Việt Nam. Sau lời kêu gọi đó, phong trào hòa bình thế giới và các hoạt động hòa bình ủng hộ Việt Nam diễn ra ở nhiều nước, trong đó có những hoạt động diễn ra ngay tại chính nước Pháp như những hành động quả cảm của các chiến sỹ hòa bình Pháp phản chiến, đó là bà Raymonde Dien – một chiến sĩ hòa bình Pháp đã nằm trên đường tàu để ngăn chặn tàu chở vũ khí sang Việt Nam lúc bấy giờ. Chính việc ủng hộ Việt Nam mạnh mẽ như vậy cùng những hành động quả cảm của các chiến sĩ hòa bình, Chính phủ Pháp đã thể hiện sự không hài lòng đối với Hội đồng Hòa bình thế giới và trục xuất Ban Chấp hành Hội đồng ra khỏi nước Pháp.
Những năm 60 của thế kỷ XX, khi quân đội Mỹ can thiệp vào Việt Nam, Hội đồng Hòa bình thế giới lúc đó dưới sự lãnh đạo của cố Chủ tịch Romesh Chandra – nhà hoạt động hòa bình rất nổi tiếng, đã cùng với Hội đồng Hòa bình thế giới xác định nhiệm vụ đoàn kết, ủng hộ Việt Nam là một trong những nhiệm vụ hàng đầu của Hội đồng. Trong thời gian đó, với lời kêu gọi tập hợp, phong trào hòa bình thế giới đã diễn ra ở hầu hết các nước với hàng nghìn cuộc mít tinh, tuần hành, những hoạt động chính trị, văn hóa... kêu gọi sự đoàn kết, ủng hộ Việt Nam. Nhiều tài liệu, tờ rơi, áp phích thể hiện lời hiệu triệu phản đối cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của Mỹ, tố cáo tội ác của đế quốc Mỹ tại Việt Nam.
Và một dấu mốc quan trọng nữa, trong thời kỳ Việt Nam bắt đầu tiến hành công cuộc đổi mới, Hội đồng Hòa bình thế giới cũng đoàn kết, kề vai sát cánh ủng hộ Việt Nam trong những vấn đề dân chủ, nhân quyền ở các diễn đàn của Liên hợp quốc, ủng hộ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh. Năm 2010, Hội đồng Hòa bình thế giới đã lấy ngày 10/8 hằng năm là Ngày Quốc tế đoàn kết với nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Hội đồng Hòa bình thế giới cũng đã có những hoạt động như: hội thảo, hội nghị, kêu gọi nhân dân thế giới ủng hộ những vấn đề thuộc về lợi ích quốc gia, dân tộc của Việt Nam như: vấn đề dân chủ, nhân quyền, Biển Đông, khắc phục hậu quả bom mìn.
Có thể nói, Hội đồng Hòa bình thế giới là tổ chức lãnh đạo các phong trào hòa bình trên thế giới, tập hợp các lực lượng tiến bộ, dân chủ trên thế giới để kiên trì mục tiêu đấu tranh, gìn giữ hòa bình không chỉ cho Việt Nam mà còn cho tất cả các nước trên thế giới.
Phóng viên: Về phần mình, Việt Nam đã thể hiện vị trí, vai trò của mình như thế nào trong Hội đồng Hòa bình thế giới, thưa ông?
Ông Uông Chung Lưu: Những năm qua, Việt Nam đã thể hiện vị trí, vai trò là thành viên sáng lập Hội đồng Hoà bình thế giới, đồng thời tham gia rất tích cực, chủ động vào các hoạt động của Hội đồng.
Cụ thể, Việt Nam đã tham gia đầy đủ tất cả các kỳ Đại hội của Hội đồng Hòa bình thế giới, các hội nghị của Ban Chấp hành ở khu vực cũng như là của Hội đồng Hòa bình thế giới được tổ chức ở các nước thành viên của Hội đồng. Việt Nam đã hưởng ứng lời kêu gọi Stockholm về cấm vũ khí hạt nhân, thu được gần 6 triệu chữ ký để gửi đến Đại hội nhân dân thế giới về chống bom nguyên tử. Đứng trước nguy cơ về cuộc chạy đua vũ trang lớn, trong đó có cả vũ khí hạt nhân, giữa các cường quốc, Việt Nam đã tham gia tích cực vào diễn đàn chống vũ khí hạt nhân của Hội đồng Hòa bình thế giới. Năm 2015, Việt Nam thu thập được 1,5 triệu chữ ký; năm 2020 là hơn 1 triệu chữ ký gửi đến Hội nghị chống bom A&H tại Nhật Bản.
Quan niệm về hòa bình không phải chỉ là không có chiến tranh mà còn là sự phát triển, quyền con người, vấn đề môi trường và sự phát triển bền vững. Do đó, Hội đồng Hòa bình thế giới cũng tổ chức các hội nghị, hội thảo hưởng ứng những hoạt động này.
Năm 2017, Ủy ban Hòa bình Việt Nam đã đăng cai tổ chức Hội nghị Ban Chấp hành Hội đồng Hòa bình thế giới tại Hà Nội. Trong Hội nghị này, ta đã phối hợp với Hội đồng Hòa bình thế giới để triển khai một số hoạt động, trong đó nổi bật là kỷ niệm 100 năm Cách mạng tháng Mười Nga. Qua Hội nghị này, Hội đồng hòa bình thế giới, các tổ chức thành viên Hội đồng thấy rằng năng lực tổ chức của Việt Nam rất tốt nên có tín nhiệm.
Ủy ban Hòa bình Việt Nam cũng tham gia rất tích cực cuộc đấu tranh ủng hộ nhân dân Á, Phi, Mỹ Latinh trong công cuộc giành độc lập dân tộc của các nước.
Việt Nam rất vinh dự được Hội đồng Hòa bình thế giới sáng lập Giải thưởng Hồ Chí Minh để trao tặng cho những nhà hoạt động hòa bình, các chiến sỹ hòa bình. Điển hình, năm 1980, đã trao cho nhà lãnh đạo phong trào hòa bình của Palestine Yasser Arafat, Namibia, Nam Phi. Điều này khẳng định tiếng nói, vai trò, uy tín của Việt Nam, của Ủy ban Hòa bình Việt Nam đối với Hội đồng Hòa bình thế giới.
Một điểm nhấn nữa đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh là người được vinh danh “chiến sỹ hòa bình số một”. Chính Người được suy tôn là Chủ tịch danh dự đầu tiên của Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới ở Việt Nam. Nhờ vậy, vai trò, vị thế của Ủy ban Hòa bình Việt Nam có thêm ảnh hưởng, uy tín đối với bạn bè là các tổ chức thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới.
 |
| Những chiến sĩ mũ nồi xanh Việt Nam mang theo thông điệp về một đất nước Việt Nam thân thiện, yêu chuộng hòa bình khi tham gia các Phái bộ gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. (Ảnh: Kiều Giang) |
Phóng viên: Vì sao Hội đồng Hòa bình thế giới lựa chọn tổ chức Đại hội lần thứ 22 tại Việt Nam, thưa ông? Sự lựa chọn này mang ý nghĩa như thế nào?
Ông Uông Chu Lưu: Giữa Việt Nam và Hội đồng Hòa bình thế giới có một mối quan hệ rất tốt đẹp, có tính lịch sử từ khi Việt Nam là một trong những nước sáng lập Hội đồng Hòa bình thế giới. Vai trò tham gia của Việt Nam đối với các hoạt động của Hội đồng Hòa bình thế giới cũng được bạn bè quốc tế và các thành viên của Hội đồng thừa nhận.
Việt Nam là đất nước thanh bình, ổn định, đang đổi mới, hội nhập và phát triển. Nhân dân Việt Nam có truyền thống yêu nước, hòa hiếu, yêu chuộng hòa bình và rất thân thiện, giàu lòng mến khách, thủy chung, tình nghĩa.
Qua công cuộc đổi mới suốt 35 năm qua, Việt Nam đã giành được những thành tựu rất to lớn, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực và chúng ta cũng là một trong ít quốc gia khống chế tốt đại dịch COVID-19. Hai năm vừa qua, trong bối cảnh thế giới rơi vào tình trạng khủng hoảng suy thoái, Việt Nam vẫn đạt được những thành tựu rất tích cực. Đấy là những yếu tố khiến bạn bè là những nước thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới thấy rằng Việt Nam là nơi rất đáng để chọn tổ chức đại hội lần này.
Ngoài ra, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Ủy ban Hòa bình Việt Nam là những tổ chức có năng lực, đồng thời cũng có kinh nghiệm tổ chức những sự kiện lớn của đối ngoại nhân dân đa phương. Chúng ta đã tổ chức thành công Hội nghị Ban chấp hành của Hội đồng Hòa bình thế giới. Những điều đó làm cho bạn thấy rằng chọn Việt Nam là địa điểm tổ chức đại hội lần thứ 22 là hợp lý.
Đây là trách nhiệm cũng là vinh dự rất lớn của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam và Ủy ban Hòa bình Việt Nam, là cơ hội để chúng ta có thể giới thiệu với bạn bè quốc tế về lịch sử, truyền thống đấu tranh, gìn giữ độc lập, tự do của đất nước, đấu tranh giải phóng dân tộc, cũng như về những thành tựu đổi mới đất nước của chúng ta.
Phóng viên: Qua Đại hội lần thứ 22 của Hội đồng Hòa bình thế giới, Việt Nam mong muốn gửi những thông điệp gì tới bạn bè quốc tế, thưa ông?
Ông Uông Chu Lưu: Đối với bạn bè quốc tế và các thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới, qua Đại hội lần này, chúng ta muốn gửi tới họ một thông điệp về hình ảnh đất nước con người Việt Nam trong quá khứ, nhất là trong thời kỳ đổi mới hiện nay.
Chúng ta cũng muốn tuyên truyền tới bạn bè quốc tế về đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa và Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước, các đối tác, trên cơ sở không can thiệp vào công việc nội bộ, trên cơ sở tôn trọng độc lập, tự chủ. Việt Nam cũng đồng thời thể hiện vai trò một thành viên tích cực trong cộng đồng quốc tế.
Việc tổ chức Đại hội lần thứ 22 này cũng cho thấy đóng góp của Ủy ban Hòa bình Việt Nam đối với phong trào hòa bình thế giới và Hội đồng Hòa bình thế giới.
Tôi nghĩ rằng, hiện nay, Việt Nam được bạn bè quốc tế, nhất là các tổ chức thành viên của Hội đồng Hòa bình thế giới quan tâm, muốn tìm hiểu về những thành tựu, bài học kinh nghiệm trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Việt Nam. Sự lựa chọn đó của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam rất đúng đắn. Sức sống của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội Việt Nam đã mang đến những thành tựu mà bạn bè quốc tế cũng thừa nhận và có những ấn tượng rất tốt.
Một điểm nữa chúng tôi muốn truyền tải tới bạn bè quốc tế là lòng biết ơn, tri ân của Việt Nam đối với bạn bè quốc tế, trong đó có Hội đồng Hòa bình thế giới và các tổ chức thành viên của Hội đồng trong suốt hơn 7 thập kỷ qua đã luôn luôn kề vai sát cánh, ủng hộ, đoàn kết với nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ, phát triển đất nước ngày nay.
Thêm vào đó, đây cũng là dịp để chúng ta tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ của Việt Nam, về vai trò, giá trị của hòa bình, đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam, để thấy rằng đoàn kết quốc tế, sự ủng hộ của bạn bè quốc tế cũng là một trong những nhân tố rất quan trọng làm nên những thắng lợi của Cách mạng Việt Nam, nhất là trong các cuộc kháng chiến trước đây và bây giờ là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước ngày nay. Giờ đây, nhiệm vụ gìn giữ, bảo vệ hòa bình là nhiệm vụ, công việc của tất cả mọi người, như lời của cố Chủ tịch Frédéric Joliot-Curie – nhà bác học, Chủ tịch đầu tiên của Hội đồng Hòa bình thế giới đã từng nói.
Tôi cũng muốn nhấn mạnh lại Đại hội lần thứ 22 của Hội đồng Hòa bình thế giới phải đưa ra được thông điệp đoàn kết quốc tế và chung tay hành động vì hòa bình, hợp tác và sự phát triển bền vững.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!