Vùng biên giới Việt Nam - Campuchia đang là nơi cư trú của nhiều dân tộc thiểu số, tạo nên sự đa dạng văn hóa. Khu vực này, có khoảng 21 dân tộc khác nhau cùng sinh sống. Ở Việt Nam dân tộc Kinh chiếm đa số, dân tộc Khmer là nhóm dân tộc lớn nhất ở vùng Tây Nam bộ, có mối quan hệ văn hóa chặt chẽ với dân tộc Khmer ở nước bạn Campuchia. Dân tộc Hoa chủ yếu tham gia vào các hoạt động thương mại. Các dân tộc thiểu số khác còn có dân tộc Tày, Nùng, Mường, Hmông, và nhiều nhóm khác, tuy số lượng ít hơn nhưng cũng góp phần vào bức tranh đa dạng văn hóa ở vùng biên giới.
Một vùng sáng trong không gian đa văn hóa vùng biên có dân tộc Chăm, một dân tộc có lịch sử sinh sống lâu đời ở duyên hải miền Trung Việt Nam, từng kiến tạo nên một nền văn hóa rực rỡ với ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Ấn Ðộ.
 |
| Dân tộc Chăm có nền văn hóa lâu đời, giàu bản sắc, góp phần tạo nên sự đa dạng văn hóa ở vùng biên giới hai nước Việt Nam – Campuchia. |
Hiện tại, người Chăm ở Việt Nam có dân số khoảng 178.948 người, cư trú tập trung ở Ninh Thuận và Bình Thuận chủ yếu theo đạo Bà la môn (một bộ phận nhỏ người Chăm ở đây theo đạo Islam truyền thống gọi là người Chăm Bà ni). Bộ phận cư trú ở một số địa phương thuộc các tỉnh Châu Ðốc,Tây Ninh, An Giang, Ðồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh theo đạo Islam (Hồi giáo) mới. Ở nước bạn Campuchia người Chăm có khoảng 250.000 người và thường duy trì làng mạc riêng biệt mặc dù ở nhiều khu vực, họ sống cùng với người Khmer. Trong lịch sử, người Chăm thường tập trung ở phía đông nam của đất nước, tỉnh Kampong Cham.
Sự đa dạng văn hóa vùng biên giới không chỉ thể hiện qua số lượng các dân tộc sinh sống mà còn thể hiện qua các phong tục tập quán, ngôn ngữ, ẩm thực, và nghệ thuật đặc trưng của mỗi dân tộc. Những đặc trưng văn hóa riêng biệt của từng dân tộc, từ người Kinh, Khmer cho đến các dân tộc thiểu số khác, đã cùng nhau hình thành nên một cộng đồng văn hóa đa dạng và thịnh vượng.
Các nền văn hóa ở đây có mối giao lưu, hòa quyện, tạo ra những bản sắc mới nhưng vẫn giữ gìn những giá trị truyền thống của từng dân tộc ở mỗi nước. Các lễ hội truyền thống, phong tục tập quán và ngôn ngữ của người dân hai bên biên giới không chỉ được bảo tồn mà còn phát triển nhờ vào sự giao lưu liên tục. Những ngày lễ như Tết Nguyên Đán của người Việt hay lễ hội của người Khmer được tổ chức một cách trang trọng, thu hút sự tham gia đông đảo từ cả hai phía biên giới, tạo cơ hội để mọi người cùng chung vui, chia sẻ văn hóa.
Không chỉ là một không gian văn hóa, vùng biên giới còn là nơi có nhiều tiềm năng kinh tế. Sự giao lưu hàng hóa, thương mại giữa Việt Nam và Campuchia đã tạo ra những cơ hội phát triển kinh tế cho cả hai nước. Các sản phẩm truyền thống của mỗi quốc gia, từ thủ công mỹ nghệ, thực phẩm cho đến nông sản, đều được trao đổi, góp phần nâng cao đời sống của người dân. Điều này không chỉ thúc đẩy kinh tế mà còn làm tăng cường sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau giữa các cộng đồng dân tộc.
 |
| Các hoạt động văn hóa, lễ hội và sự kiện cộng đồng tạo ra một không khí hòa hợp, củng cố sự gắn kết giữa các dân tộc. Sự tôn trọng lẫn nhau về văn hóa và phong tục là yếu tố quan trọng để duy trì ổn định xã hội và phát triển bền vững trong khu vực. |
Sự đa dạng văn hóa ở vùng biên giới Việt Nam - Campuchia không chỉ tạo nên một cộng đồng dân tộc phong phú mà còn góp phần vào việc xây dựng tình đoàn kết và hòa bình. Vùng biên giới Việt Nam - Campuchia thực sự trở thành một không gian đa văn hóa độc đáo, nơi các dân tộc cùng sống, cùng phát triển và cùng chia sẻ. Việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống không chỉ giúp củng cố bản sắc dân tộc mà còn đóng góp to lớn vào việc xây dựng một cộng đồng đa dạng và thịnh vượng. Qua đó, vùng biên giới không chỉ là cầu nối giữa hai quốc gia mà còn là biểu tượng cho tình hữu nghị và sự hợp tác bền vững trong khu vực Đông Nam Á.