Lợi dụng tình thế chiến tranh, Chính phủ Đalađiê (Daladier) mạnh tay thi hành hàng loạt biện pháp đàn áp lực lượng dân chủ ở trong nước và phong trào cách mạng ở thuộc địa. Mặt trận Nhân dân Pháp bị tan vỡ. Đảng Cộng sản Pháp bị đặt ngoài vòng pháp luật.
Chiến tranh thế giới làm đảo lộn mọi mặt hoạt động của đời sống xã hội nước ta. Đế quốc Pháp điên cuồng tiến công vào Đảng Cộng sản và các đoàn thể quần chúng. Báo chí tiến bộ bị đóng cửa. Các tổ chức dân chủ và những quyền lợi mà quần chúng đã giành được đều bị thủ tiêu. Hàng loạt những cuộc khám xét bắt bớ của đế quốc diễn ra từ Bắc chí Nam. Ngày 29-9, đế quốc Pháp bắt giam đồng chí Lê Hồng Phong tại Sài Gòn. Nhiều trại tập trung mới được lập để giam giữ những người cộng sản và những người yêu nước ở khắp các miền trong nước: Bá Vân, Bắc Mê, Nghĩa Lộ (miền Bắc); Đắc Lay, Đắc Tô, Lao Bảo, Trà Kê (miền Trung); Tà Lài, Bà Rá (miền Nam). Đế quốc Pháp thực hành chính sách cai trị thời chiến trên mọi mặt của đời sống xã hội Đông Dương.
Trước tình hình đó, ngày 29-9-1939, Trung ương Đảng gửi Thông cáo cho các cấp bộ Đảng vạch ra một số phương hướng và biện pháp cần kíp trước mắt nhằm chuyển hướng các mặt hoạt động của Đảng. Thông cáo gồm bốn phần lớn: Con đường chính trị quốc tế hiện thời; Chiến thuật của Đảng Cộng sản Đông Dương hiện tại; Chỉnh đốn; Công tác tiến hành.
Sau khi nêu rõ ý nghĩa của Hiệp ước Nga - Đức, sự kiện Nga đưa quân chiếm đóng Ba Lan, Nga đình chiến với Nhật, chiến thuật của Đảng Cộng sản Pháp và Đảng Cộng sản Đức, bản Thông cáo chỉ rõ những năm gần đây Đảng còn ở thời kỳ tranh đấu thế thủ, ủng hộ các quyền tự do dân chủ đơn sơ của quần chúng. Nhưng hiện nay tình hình thay đổi nhiều, Thông cáo nhận định "Hoàn cảnh Đông Dương sẽ tiến bước đến vấn đề dân tộc giải phóng”.
Bản Thông cáo nêu lên các công tác thực hiện trong chuyển hướng chính trị, tổ chức và đấu tranh. Các cấp uỷ và toàn thể đảng viên phải tiếp tục rút vào bí mật thật nhanh chóng. Các tổ chức quần chúng cũng chuyển vào bí mật. Các địa phương phải chọn những đồng chí trung thành, hăng hái để tổ chức ban dự bị thay thế cho các ban cũ bị khủng bố. Thông cáo cũng chỉ rõ việc tổ chức thanh niên, phụ nữ, quần chúng đấu tranh trong tình hình mới. Thông cáo kêu gọi toàn thể đảng viên cần hiểu rõ hoàn cảnh khó khăn hiểm nghèo trước mắt của cách mạng, đề cao lòng hy sinh phấn đấu cho cách mạng, dẹp bỏ đặc quyền, đặc lợi cá nhân, mỗi đồng chí nhịn ăn, bớt mặc, lạc quyên cho Đảng, góp phần giải quyết khó khăn tài chính.
Do có chủ trương sáng suốt của Đảng, nhiều cán bộ đảng đã kịp thời chuyển hướng vào hoạt động bí mật.
---------------
Xem thêm tài liệu tham khảo TẠI ĐÂY
Nguồn: Lịch sử biên niên Đảng Cộng sản Việt Nam, tập 2, tr.661-663, NXB Chính trị Quốc gia, 2008.