Hai tập tản văn là những kỉ niệm về Tết của một thời còn thiếu thốn, nhưng đó cũng là những kí ức thân thương, những khoảnh khắc thiêng liêng không bao giờ trở lại. Khoảnh khắc thấy ánh mắt con rạng ngời, miệng cười hớn hở khi mặc tấm áo Tết mới, trái tim của bà mẹ trẻ Hương Thị cũng phập phồng sống lại những kỉ niệm thời thơ bé. Tuổi thơ của một đứa trẻ những năm hậu bao cấp tuy còn nhiều thiếu thốn, nhưng ắp đầy sắc màu và nồng ấm yêu thương.
Tết mang theo bao nỗi lo toan của người lớn nhưng lại là niềm phấp phỏng chờ mong của những đứa trẻ. Suốt cả năm, bà và mẹ đã phải chuẩn bị chăm cho nải chuối to, chăm cho đàn gà lớn, lo lắng chạy vạy để mâm cỗ đủ đầy, có cành đào chưng Tết, có tiền mua cho con tấm áo mới…
Bìa hai cuốn sách. Ảnh: NXB Kim Đồng
Với những đứa trẻ thì Tết là dịp duy nhất trong năm được ăn no nê thỏa thích, với những món ngon, được mặc quần áo đẹp, được xúng xính đôi giày mới, được “phát vốn” để có chút của riêng… Tết là thời khắc đặc biệt, thiêng liêng với những đứa trẻ. Cuốn sách của Hương Thị giống như lời thủ thỉ của một bà mẹ, kể lại cho con nghe những kí ức về Tết của một thời chưa xa, nhưng có lẽ đã khá lạ lẫm với những đứa trẻ hôm nay. Ngôn ngữ kể khi thì rủ rỉ rù rì, đầy xúc cảm, lúc thì lại lí lắc, dí dỏm, khi thì dồn dập gay cấn, cuốn độc giả qua nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.
“Nhớ ơi là Tết” của Thái Hương Liên lại dẫn độc giả tới xứ Đoài mây trắng với vẻ đẹp êm đềm, cổ kính; làm quen với những người nông dân mộc mạc, chất phác; thưởng thức những cái Tết cổ truyền từ thuở còn thiếu thốn.
Mỗi bài viết là một nét chấm phá tạo nên bức tranh về làng Thạch xứ Đoài đang rộn ràng không khí Tết. Từ cánh đồng xa xa, các cô, các bà vừa lom khom cấy, vừa rôm rả câu chuyện sắm Tết; đến khu chợ làng với những gian lều lúp xúp: góc này là hàng trầu cau, góc kia là khu hàng xén với gương, lược, kim, chỉ, bút, vở… Ở góc kia là gian lều treo đầy áo quần rực rỡ; bên này là hàng quà bánh, bên kia bày bán chuối, bưởi vàng ươm. Và đặc biệt là một góc không kém phần quan trọng làm nên không khí Tết là góc bán tranh Đông Hồ đầy sắc màu, hình ảnh sống động…
Đọc “Tết xưa thơ bé”, “Nhớ ơi là Tết”, người lớn sẽ bồi hồi nhung nhớ một thời đã xa, trẻ em thì lại thấy như đang được nghe những câu chuyện cổ tích mà bà và mẹ rủ rỉ hằng đêm./.