Toàn cảnh Hội thảo
Tham dự Hội thảo có ông Phạm Chí Thành, Quyền Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật; PGS.TS Trương Ngọc Nam, Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền cùng đại diện một số Nhà xuất bản.
Báo cáo đề dẫn và trao đổi tại Hội thảo, ông Phạm Chí Thành, Quyền Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật nhấn mạnh: “Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đang đặt ra thách thức, yêu cầu mới đối với công tác xuất bản. Những nhà xuất bản truyền thống nếu không thích nghi, bắt kịp với tốc độ phát triển của khoa học công nghệ, không kịp thời ứng dụng những thành tựu của khoa học công nghệ cùng những lợi thế của xu hướng xuất bản số, xuất bản điện tử và quy trình xuất bản, không có điều kiện về nguồn vốn để thay thế máy móc, trang thiết bị hiện đại sẽ trở nên yếu thế trong cuộc cạnh tranh quyết liệt của thị trường. Ngoài kiến thức chuyên môn sâu đòi hỏi đội ngũ xuất bản phải có tính năng động, sáng tạo, có năng lực ngoại ngữ, tin học và thậm chí phải có kiến thức khoa học công nghệ cần thiết, tối thiểu để có thể tiếp cận và ứng dụng công nghệ mới trong hoạt động quản lý và chuyên môn, tương ứng với phương thức xuất bản mới, sử dụng kênh thông tin đa phương tiện, công nghệ quản lý quản trị nhà xuất bản, quản trị mạng lưới bán hàng…”.
Hội thảo đã nhận được 33 bài tham luận từ các nhà khoa học, chuyên gia, lãnh đạo quản lý trong ngành tập trung vào các vấn đề: Cách mạng 4.0, khái niệm đặc trưng và những nội dung cơ bản; Vị trí và đặc thù của hoạt động xuất bản; Vai trò của công tác biên tập trong đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu đặt ra đối với ngành xuất bản Việt Nam; Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 tới ngành xuất bản; Thực trạng đội ngũ cán bộ biên tập, xuất bản ở nước ta hiện nay và những vấn đề đang đặt ra trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư;...
Tại Hội thảo, nhiều ý kiến trao đổi, chia sẻ trực tiếp đã làm sáng tỏ thêm một số vấn đề. Dựa trên nền tảng và phát triển của khoa học kĩ thuật và công nghệ, công nghệ xuất bản và công nghệ kinh doanh có sự chuyển biến về mô hình và quy trình xuất bản: sự xuất hiện sách điện tử và các thiết bị đọc sách điện tử, phương thức xuất bản mới, sử dụng kênh truyền thông đa phương tiện, công nghệ quản lý, quản trị nhà xuất bản, quản trị mạng lưới bán hàng… Nhu cầu thị hiếu và sự thỏa mãn nhu cầu về sản phẩm và dịch vụ bán hàng của nhà xuất bản, các doanh nghiệp kinh doanh xuất bản phẩm trên thị trường thay đổi, đòi hỏi các quy trình tác nghiệp phải thay đổi cho phù hợp, không chỉ đòi hỏi sự thay đổi của các quy trình hoạt động trong môi trường internet mà ngay cả các quy trình tác nghiệp truyền thống cũng đòi hỏi thay đổi để kịp thời thích ứng với bối cảnh mới.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, ngành Xuất bản đang phải đứng trước những thách thức gay gắt, công tác chỉ đạo, quản lý xuất bản chưa theo kịp sự vận động của thực tiễn, đặc biệt trong điều kiện hiện nay khi mà công nghệ thông tin, cuộc CMCN 4.0 và kinh tế tri thức đang được ứng dụng và tác động mạnh mẽ trong hầu hết các lĩnh vực. CMCN 4.0 và tác động của nó trong lĩnh vực xuất bản, in, phát hành đã và đang tạo ra những thay đổi lớn với các mô hình song hành tồn tại là mô hình truyền thống (tập trung vào in ấn và tạo ra tác phẩm in), mô hình kết hợp giữa các phương tiện truyền thông (tạo và phân phối nội dung trên các kênh truyền thông) và mô hình tạo ra các dịch vụ nội dung dựa trên nền tảng và khách hàng.
Hội thảo cũng đã gợi mở nhiều vấn đề và đặt ra các yêu cầu cấp thiết cho công tác đào tạo cán bộ xuất bản, phát hành. Bối cảnh mới không chỉ đặt ra các yêu cầu xoay quanh chương trình đào tạo (thời lượng, nội dung chương trình, mục tiêu đào tạo hướng tới) mà còn đòi hỏi năng lực đào tạo, trình độ chuyên môn, năng lực tin học và ngoại ngữ của đội ngũ cán bộ giảng viên ngành đào tạo, là phương thức đào tạo kết hợp nhà trường với doanh nghiệp và hợp tác quốc tế./.