Ra đời từ tháng 8/2008, nhân kỷ niệm 85 năm ngày sinh của danh họa Bùi Xuân Phái, Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì Tình yêu Hà Nội là sáng kiến của báo Thể thao & Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) và gia đình cố họa sỹ; nhằm tìm tòi, phát hiện và tôn vinh những tác giả, tác phẩm, việc làm, ý tưởng có hàm lượng nghệ thuật và khoa học cao, gắn bó với các mặt của đời sống Hà Nội và thấm đượm một tình yêu Hà Nội.
Trải qua 8 mùa giải, Giải thưởng được trao hàng năm đã trở thành “ngày hội” của những tình yêu Hà Nội. Đã có 7 Giải thưởng Lớn - Vì Tình yêu Hà Nội được trao cho: Nhà Hà Nội học Nguyễn Vinh Phúc (2009), nhà văn Tô Hoài (2010), giáo sư Phan Huy Lê (2011), nghệ sỹ guitar Văn Vượng (2012) và nhiếp ảnh gia Quang Phùng (2013); nhà nghiên cứu Vũ Tuân Sán (2014); nhà nghiên cứu Giang Quân (2015) cùng hàng chục giải thuộc các mạng mục giải Tác phẩm, Ý tưởng, Việc làm.
Chủ tịch UBND Tp.Hà Nội Nguyễn Đức Chung trao Giải thưởng Lớn -Vì tình yêu Hà Nội
cho Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Lê Vượng (Ảnh: thethaovanhoa.vn)
Trên cơ sở theo dõi chặt chẽ các hoạt động "vì tình yêu Hà Nội" trong thời gian gần trọn 1 năm, từ 8/2015 đến 8/2016, Ban sơ khảo đã chọn ra gần 30 tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm thỏa mãn các tiêu chí chung của Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội, tiến hành thu thập tư liệu, lập hồ sơ bước đầu để trình lên Hội đồng giám khảo chấm qua 2 vòng. Sau 2 vòng chấm, Hội đồng giám khảo đã xem xét nghiêm túc các danh sách dự kiến do Ban sơ khảo trình lên, tiếp tục bổ sung những tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm phù hợp với tiêu chí, tiến hành thảo luận, bầu chọn để rút lại danh sách đề cử chính thức gồm 10 đề cử trên 4 hạng mục giải thưởng.
Sau nhiều vòng xét chon, BTC quyết định trao Giải thưởng Lớn – Vì tình yêu Hà Nội cho nghệ sĩ Nhiếp ảnh Lê Vượng: Người "gom" vẻ đẹp bình dị của Hà Nội vào những bức ảnh nghệ thuật vô giá.
Giải ý tưởng – Vì tình yêu Hà Nội được trao cho: Chủ trương phát triển không gian xanh của TP Hà Nội với chương trình 1 triệu cây xanh và kế hoạch trong 5 năm tới xây 25 công viên với 5 công viên đạt tiêu chuẩn quốc tế...
Giải việc làm – Vì tình yêu Hà Nội được trao cho ông James Joseph Kendall và nhóm Keep Hanoi Clean (Giữ sạch Hà Nội) với những đóng góp tích cực cho việc bảo vệ môi trường Hà Nội, được dư luận hưởng ứng và hoan nghênh.
Giải tác phẩm – Vì tình yêu Hà Nội được trao cho: Bài hát "Hà Nội" (tác giả: ca sĩ, nhạc sĩ người Pháp La Grande Sophie); Cuốn sách Tranh dân gian Hàng Trống - Hà Nội của Họa sĩ Phan Ngọc Khuê (Chủ biên)./.