Xã Thuận Hòa (huyện Cầu Ngang, tỉnh Trà Vinh) có 07 ấp, 2.334 hộ với 9.371 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Khmer chiếm 56,6% dân số của xã.
Triển khai thực hiện Dự án 1: “Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (gọi tắt là Chương trình 1719), trong hai năm 2022 - 2023, tổng vốn để thực hiện Dự án 1 tại xã Thuận Hòa là gần 2 tỷ đồng, trong đó vốn từ ngân sách Trung ương là trên 1 tỷ đồng, ngân sách huyện 92 triệu đồng, vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện là 820 triệu đồng.
 |
| Tập huấn nâng cao năng lực giám sát cho cộng đồng và cán bộ triển khai Chương trình 1719 tại xã Thuận Hòa |
Lãnh đạo xã Thuận Hòa cho biết, để triển khai Dự án 1, xã đã chủ động trong công tác tuyên truyền, rà soát đối tượng thụ hưởng, tổng hợp nhu cầu đầu tư và hỗ trợ các hộ gia đình. UBND xã triển khai thực hiện khảo sát nhu cầu thực tế từng hộ thụ hưởng chính sách trong năm. Việc rà soát, lựa chọn đối tượng thụ hưởng được thực hiện công khai, dân chủ từ cơ sở; đúng đối tượng, đúng định mức; công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên, nên người dân yên tâm, tin tưởng.
Vì thế, trong hai năm 2022, 2023, xã Thuận Hòa đã triển khai thực hiện đạt 100% nguồn vốn trên để hỗ trợ nhà ở cho hàng chục hộ gia đình, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 10 đối tượng, hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 14 hộ gia đình. Riêng nội dung hỗ trợ đất ở, xã chưa có đối tượng hưởng lợi; góp phần làm vơi đi khó khăn, giúp người dân vươn lên trong cuộc sống.
Tính chung toàn tỉnh về thực hiện Dự án 1, tổng vốn năm 2022 là 42.466 triệu đồng, trong đó: Ngân sách Trung ương 42.466 triệu đồng; ngân sách tỉnh (năm 2022 tỉnh không phân bổ vốn); vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội: phân bổ 50.000 triệu đồng. Năm 2023, tổng vốn là 119.303 triệu đồng, trong đó: Vốn kéo dài năm 2022 chuyển sang 39.632,640 triệu đồng; ngân sách Trung ương phân bổ 73.269,360 triệu đồng; ngân sách tỉnh 6.401 triệu đồng; vốn tín dụng từ Ngân hàng Chính sách xã hội: phân bổ 25.000 triệu đồng. Kết quả giải ngân đến 31/01/2024: Tổng giải ngân 47.424,580 triệu đồng.
Từ khi triển khai thực hiện Chương trình 1719 đến nay, trên địa bàn các huyện, thành phố đã hỗ trợ 34 hộ đất ở, 1.078 hộ nhà ở. Về hỗ trợ đất sản xuất, các xã không thực hiện bởi hiện nay không còn đất sản xuất để giao cho các hộ dân, thay vì giao đất sản xuất cho bà con, UBND xã thực hiện việc chuyển đổi nghề bằng cách hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước để mua sắm nông cụ, máy móc… hoặc chuyển đổi nghề thông qua vay vốn từ Ngân hàng Chính sách Xã hội để trồng trọt, chăn nuôi hoặc thực hiện một số dịch vụ cơ bản, đến nay đã hỗ trợ 333 hộ chuyển đổi nghề. Đối với nội dung giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt ở những vùng khó khăn về nguồn nước thì mua các vật dụng chứa nước; tại những nơi có sẵn nguồn nước sinh hoạt nhưng chưa có điều kiện đấu nối thì mua các vật dụng để đấu nối dẫn nước đến cho 124 hộ dân;…
Theo lãnh đạo Ban Dân tộc tỉnh Trà Vinh, để triển khai Chương trình 1719, cũng như Dự án 1 của Chương trình, UBND tỉnh đã tuyên truyền, phổ biến, tập huấn trong đồng bào nội dung triển khai thực hiện các dự án, đặc biệt là thông tin chi tiết đến về nội dung chính sách, đối tượng hưởng lợi được hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt thuộc Dự án 1 của Chương trình.
 |
| Đồng chí Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu kết luận về giám sát thực hiện Dự án 1- Chương trình 1719 tại tỉnh Trà Vinh. (Nguồn: Báo Trà Vinh) |
Bên cạnh đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định về việc phê duyệt Kế hoạch kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh. Năm 2024, Ban Dân tộc tỉnh đã thành lập Đoàn Kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình với sự tham gia của các sở, ngành. Mới đây, Đoàn giám sát của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cũng đã làm việc với tỉnh Trà Vinh về Dự án 1 thuộc Chương trình 1719 tại Trà Vinh nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn theo Dự án 1; góp phần làm chuyển biến toàn diện vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh.
Qua kiểm tra, giám sát cho thấy, hầu hết các xã đã triển khai thực hiện Dự án 1, Dự án 4 theo Quyết định của UBND huyện phê duyệt danh sách trên cơ sở hồ sơ của cấp xã trình; công khai nội dung chính sách, công tác lưu trữ hồ sơ ở cấp xã đến các văn bản tờ trình lên huyện theo quy định tiến đến triển khai các nội dung cụ thể.
Khi thực hiện Dự án 1 tại cơ sở cũng bộc lộ bất cập như: một số hộ nghèo có trong danh sách thụ hưởng nhưng khi có quyết định phê duyệt thì hộ đã thoát nghèo nên người dân không được hưởng lợi. Có số hộ nghèo được hỗ trợ năm trước đến năm sau thoát nghèo nên không nhận được vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện.
Bên cạnh đó, việc giải ngân vốn hỗ trợ từ nguồn ngân sách Trung ương và nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội huyện chênh lệch thời gian: Nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương đã giải ngân xong nhiều tháng, nguồn vốn của địa phương mới hỗ trợ nên chưa phát huy được sự cộng hưởng nguồn lực vốn để hỗ trợ cho hộ nghèo.
Nhờ thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, nên việc đánh giá, tổng kết các nội dung chính sách đầu tư hỗ trợ sát thực tế hơn, từ đó rút ra các bài học kinh nghiệm để triển khai hiệu quả hơn trong thời gian tới./.