Những điểm mới về xây dựng, chỉnh đốn Đảng của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII

Tại Hội nghị cán bộ toàn quốc về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề: "Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới" (Ảnh: Phạm Cường)

Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Kết luận về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ và Quy định mới về những điều đảng viên không được làm.

Nhằm triển khai thực hiện tốt Kết luận và Quy định mới về những điều đảng viên không được làm, sáng ngày 09/12/2021, Bộ Chính trị đã tổ chức Hội nghị cán bộ toàn quốc trực tuyến nhằm phổ biến, quán triệt những nội dung cốt lõi của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII và Kế hoạch triển khai thực hiện nhằm tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong toàn Đảng. Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị với chủ đề: "Tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới".

Lược sử về vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam - nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Công tác xây dựng Đảng luôn là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng nước ta". Trở về với chỉ dẫn của V.I.Lênin: Xây dựng Đảng phải luôn luôn đi đôi với chấn chỉnh, củng cố Đảng và lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Di chúc: “Sau khi giải phóng được miền Nam, thống nhất đất nước thì việc làm đầu tiên là phải chỉnh đốn, củng cố lại Đảng..." (1). Tổng Bí thư khẳng định, hầu như trong các kỳ Đại hội và các Hội nghị Trung ương, Đảng ta đều đề cập đến công tác xây dựng Đảng. Từ khi thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp phần thiết thực quan trọng vào việc “thực hiện nhiệm vụ chính trị nói chung, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế nói riêng của Đất nước” (2).

Bên cạnh những thành tích đã đạt được, hiện nay, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng vẫn còn những hạn chế, khuyết điểm: “Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí chiến đấu, đặc biệt là sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói không đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật Đảng, vi phạm pháp luật của Nhà nước. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình; công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên còn hạn chế. Hệ thống chính trị ở nước ta chưa thực sự trong sạch, vững mạnh như mong muốn; ...” (3). Tồn tại tình trạng trên là do nhiều nguyên nhân, song Tổng Bí Thư đã thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân chủ yếu là do khâu tổ chức, thực hiện chưa tốt. Bởi vậy, để tiếp tục thực hiện thắng lợi mục tiêu và nhiệm vụ mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đặt ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều thay đổi phức tạp và khó lường, đòi hỏi “Đảng ta phải tiếp tục nâng cao hơn nữa bản lĩnh và trí tuệ, thực sự "là đạo đức là văn minh"; chúng ta phải nỗ lực hơn nữa trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng ta và hệ thống chính trị nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh, ngang tầm nhiệm vụ, đủ sức để lãnh đạo xây dựng, phát triển đất nước nhanh và bền vững hơn” (4).

Trên cơ sở kế thừa, bổ sung, phát triển nhiều nội dung quan trọng của các Nghị quyết Trung ương trước đây, đặc biệt là Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Hội nghị Trung ương 4 lần thứ XIII có nhiều điểm mới:

Thứ nhất, Kết luận đã thể hiện tinh thần chỉ đạo mạnh mẽ, quyết liệt của Đảng; nội dung và phạm vi cũng bao quát tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII: “xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện". Đối tượng chỉnh đốn Đảng không chỉ là đảng viên và các cấp uỷ, tổ chức đảng mà còn “mở rộng ra đối với cán bộ, công chức, viên chức, các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị trong toàn hệ thống chính trị, nhất là ở các cơ quan thực thi pháp luật, những đối tượng có chức, có quyền, ..." (5). Mặt khác, công tác xây dựng và chỉnh đốn không dừng ở “ngăn chặn, đẩy lùi” mà còn phải “chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực..." (6). Kết luận Hội nghị cũng làm rõ và chi tiết hơn hệ thống những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", "tiêu cực" và sát hợp với tình hình mới nhằm nâng cao khả năng phòng chống những hiện tượng tiêu cực xảy ra trong Đảng.

Thứ hai, mục tiêu được xác định cao hơn và sát hợp hơn với tình hình mới. Quán triệt sâu sắc tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, nhằm tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của mỗi cán bộ, đảng viên, Hội nghị xác định mục tiêu mới là: “Đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng; hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội” (7). Đồng thời “Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"; .... Tạo bước phát triển mới của Đảng về trí tuệ, bản lĩnh chính trị, thực sự là đạo đức, là văn minh...; đủ uy tín và năng lực lãnh đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (9).

Thứ ba, một số nhiệm vụ, biện pháp xây dựng, chỉnh đốn Đảng được đề cập đồng bộ và sắc bén hơn. Tiếp tục tập trung 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp mà Hội nghị Trung ương 4 đề ra, Kết luận đã bổ sung thêm nhóm nhiệm vụ, giải pháp về "Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả..." (10). Cán bộ là gốc của công việc, quyết định mọi thành công của cách mạng. Do đó, Kết luận đã đặc biệt nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược. Và ở bất kỳ cương vị nào, mỗi cán bộ đều cần phải ý thức đầy đủ, sâu sắc về trách nhiệm của mình và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ tư, bổ sung, hoàn thiện toàn diện hơn các thể chế, thiết chế về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Hội nghị Trung ương lần này là tiếp tục kế thừa, bổ sung, phát triển các quy định của Đảng về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị với phương châm kết hợp nhuần nhuyễn giữa xây và chống; cụ thể là xây dựng đạo đức cách mạng và chống chủ nghĩa cá nhân. Trong đó, để việc chống chủ nghĩa cá nhân một cách hiệu quả, cùng với Hội nghị Trung ương 4 khóa XII, Kết luận của Hội nghị Trung ương, Quy định mới về những điều đảng viên không được làm là những căn cứ quan trọng để xem xét, xử lý vi phạm của cán bộ, đảng viên và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Quy định tập trung vào hai nhóm vấn đề: 1. Nhóm quy định về những hành vi suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". 2. Nhóm quy định về những việc làm sai trái trong công tác cán bộ. Đây là những quy định hết sức chi tiết, cụ thể, được ví như những “biệt dược" nhằm “phòng, chống, ngăn ngừa và đặc trị các loại bệnh tật phát sinh trong cơ thể của Đảng và hệ thống chính trị, giúp cho cán bộ, đảng viên tăng cường sức đề kháng, không bị tha hóa, biến chất về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, tư cách, lối sống, góp phần ngăn ngừa và khắc phục một cách mạnh mẽ hơn và quyết liệt hơn những biểu hiện suy thoái, tiêu cực; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng" (11).

Như vậy, việc mở rộng nội dung và phạm vi xây dựng, chỉnh đốn trong toàn Đảng và hệ thống chính trị là toàn diện và đồng bộ nhằm đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực một cách kiên quyết, triệt để. Cùng với các quy định của Đảng, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, đẩy mạnh hoạt động của các thiết chế và sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan tư pháp như Tòa án, Viện Kiểm sát, Thanh tra, Kiểm toán, Tư pháp, Công an, Quân đội… sẽ góp phần ngăn chặn và đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hiệu quả hơn.

Để thực hiện tốt Nghị quyết của Hội nghị Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng lần này, trong bài phát biểu của mình, Tổng Bí thư đặc biệt quan tâm, nhấn mạnh yêu cầu về phương pháp tổ chức, cách thức thực hiện.

Trước hết, cần phải triển khai đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, giúp cho mỗi cán bộ, đảng viên, cấp ủy các cấp nhận thức thật đầy đủ và sâu sắc mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung của Kết luận và Quy định, nắm vững tư tưởng chỉ đạo và những công việc phải làm, trên cơ sở đó tạo sự thống nhất cao về ý chí, quyết tâm thực hiện xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện.

Hai là, các cấp uỷ và tổ chức đảng các cấp, các ngành, các cơ quan, đơn vị khẩn trương, nghiêm túc xây dựng kế hoạch hành động, chương trình học tập, quán triệt và triển khai thực hiện Kết luận. Quy định gắn với tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương, ngành, cơ quan, đơn vị mình.

Ba là, thực hiện các nhiệm vụ và giải pháp một cách đồng bộ, toàn diện, đồng thời có trọng tâm, trọng điểm. Trong đó, thực hiện 10 nhiệm vụ trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết, kết luận, chỉ thị, các quy định khác của Đảng và pháp luật của Nhà nước; kết hợp chặt chẽ giữa "xây và chống", "chống và xây". Một mặt, cần đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đồng thời, tăng cường công tác giáo dục, rèn luyện, quản lý đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ cả về nhận thức và hành động trong mỗi cán bộ, đảng viên.

Bốn là, mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, đặc biệt là người đứng đầu, người chủ trì phải gương mẫu, đi đầu tự giác, nghiêm túc tự phê bình, kiểm điểm, tự điều chỉnh, tự sửa mình. Đồng thời, phải nhận xét, đánh giá về người khác với thái độ chân thành, thiện chí, công tâm, khách quan, tránh chủ quan, chỉ thấy khuyết điểm, mặt yếu của người khác mà không thấy nhược điểm, hạn chế của chính mình. Để thực hiện tốt yêu cầu này, mỗi cán bộ, đảng viên phải nâng cao ý thức tự phê bình và làm tốt trách nhiệm nêu gương. Mỗi cá nhân cần chủ động thay đổi, sửa mình ngay bây giờ và tu chỉnh hằng ngày: “làm thường xuyên, liên tục; làm đi làm lại nhiều lần như đánh răng, rửa mặt hằng ngày" một cách kiên trì, bền bỉ.

Với ý chí quyết tâm cao, phát huy tinh thần nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên, sự đoàn kết và đồng tình, ủng hộ của nhân dân, chúng ta sẽ thực hiện thắng lợi Kết luận, Quy định của Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII và các Nghị quyết, Quyết định khác, góp phần xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh toàn diện, thật sự là đạo đức, là văn minh, xứng đáng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, nhân dân lao động, tiếp tục dẫn dắt toàn dân tộc vững bước đi lên./.

Trích dẫn: (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9), (10), (11) http://mattran.org.vn/tin-tuc/toan-van-bai-phat-bieu-cua-tong-bi-thu-nguyen phu-trong-tai-hoi-nghi-can-bo-toan-quoc-41973.html, bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú trọng tại Hội nghị cán bộ toàn quốc, ngày 09/12/2021