 |
| Ảnh minh họa: CM |
Trong những năm qua, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã quan tâm lãnh đạo, định hướng việc đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân, thông qua việc cụ thể hóa các cơ chế và các quy định về hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hồ Chí Minh và tạo điều kiện thuận lợi để Nhân dân cùng tham gia giám sát tổ chức đảng, đảng viên và hoạt động của chính quyền các cấp, nhất là khi TP Hồ Chí Minh thực hiện Nghị quyết số 131/2020/QH14 của Quốc hội khóa XIV về tổ chức chính quyền đô thị.
Nhiều mô hình, cách làm có hiệu quả trong hoạt động giám sát được nhân rộng, điển hình
Thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị gắn với thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 20/8/ 2021 của Ban Thường vụ Thành ủy TP Hồ Chí Minh về lãnh đạo thực hiện Đề án “Nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân giám sát tổ chức đảng, đảng viên và hoạt động của chính quyền các cấp TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2030”, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã có nhiều cố gắng đổi mới phương pháp cách tiến hành giám sát, xác định nội dung trọng tâm, trọng điểm sát với những nội dung Nhân dân quan tâm, bức xúc; sự phối hợp giám sát giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các tổ chức chính trị - xã hội, giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp thành phố gắn kết hơn, khắc phục sự trùng lắp…; thông qua hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, chức năng đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân ngày càng được thể hiện rõ nét, góp phần quan trọng vào đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, thúc đẩy thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội, niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước, được các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và Nhân dân đánh giá cao.
Năm 2022, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tập trung giám sát các tổ chức đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên trong việc triển khai và tổ chức thực hiện các chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đảng bộ các cấp, kế hoạch hằng năm của tập thể và cá nhân; nội dung giám sát được xây dựng cụ thể đã tạo sự chuyển biến tích cực trong nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong xây dựng kế hoạch, chương trình hành động và thực hiện lời hứa trước Đảng, trước nhân dân, trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ với tinh thần thật sự cầu thị, lắng nghe ý kiến, chịu sự giám sát của Nhân dân.
Nhiều mô hình, cách làm có hiệu quả trong hoạt động giám sát được nhân rộng, điển hình: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 1, Quận 5, Quận 11, quận Phú Nhuận sau khi công bố thành lập Đoàn giám sát, Trưởng Đoàn giám sát đã phân công từng thành viên trong Đoàn giám sát nghiên cứu trước nội dung báo cáo của các cá nhân và đơn vị được giám sát, thu thập các thông tin, tài liệu cần thiết phục vụ cho công tác giám sát, chuẩn bị các câu hỏi để làm rõ hơn các nội dung trong báo cáo của các cá nhân và đơn vị được giám sát (việc làm này tránh được nội dung các câu hỏi trùng lắp, cũng như các câu hỏi mang tính chung chung, hoặc mang tính hỏi đố). Tại Quận 1, qua giám sát, các thành viên trong Đoàn giám sát được phát phiếu lấy ý kiến để đánh giá sự hợp tác của các cá nhân, đơn vị được giám sát, sự tham gia của từng thành viên trong Đoàn giám sát, góp ý nội dung báo cáo kết quả giám sát và các kiến nghị đối với các cá nhân, đơn vị được giám sát. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 8 xây dựng mô hình hộp thư “Ý Đảng - Lòng dân” đặt tại trụ sở Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quận, các phường và khu phố; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Hóc Môn xây dựng mô hình “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân giám sát cán bộ, đảng viên, công chức trên địa bàn dân cư”. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Quận 11 với mô hình “Tổ giám sát cộng đồng”…
Qua các hoạt động giám sát và các kênh tiếp xúc, đối thoại của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp thành phố đã truyền tải được tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; kiến nghị, đề xuất với Đảng, Nhà nước nhiều vấn đề quan trọng, tác động trực tiếp đến đời sống Nhân dân… trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại, góp phần quan trọng trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, ổn định tình hình Nhân dân, thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương và thành phố và giúp các cơ quan có thẩm quyền hoạch định, thực thi có hiệu quả hơn các chính sách, pháp luật.
Thực tiễn cho thấy qua hoạt động giám sát đã giúp cho Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp của thành phố tích lũy thêm những kinh nghiệm, góp phần vào việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động giám sát của Mặt trận. Việc tham gia Đoàn giám sát của các vị thành viên Hội đồng tư vấn (Ban tư vấn) đã giúp cho thành viên Đoàn giám sát nắm rõ hơn những nội dung cần giám sát cũng như việc đặt các câu hỏi liên quan đến nội dung báo cáo của các đơn vị, cá nhân được giám sát.
Tuy nhiên, chất lượng, hiệu quả công tác giám sát chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa phát huy mạnh mẽ vai trò, sự tham gia của các thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nhân dân; việc xây dựng, triển khai các kế hoạch giám sát có lúc, có nơi chưa chủ động, kịp thời, thiếu trọng tâm, trọng điểm, còn hình thức; các ý kiến, kiến nghị sau giám sát chưa sâu, tính thuyết phục chưa cao; việc theo dõi, đôn đốc giải quyết kiến nghị thiếu quyết liệt, chưa đi đến cùng; một số tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm chưa thực hiện nghiêm túc việc trả lời, giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát; đội ngũ cán bộ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội các cấp còn hạn chế về chuyên môn, nghiệp vụ; chưa thể hiện rõ bản lĩnh, trách nhiệm đối với những ý kiến, kiến nghị của mình
Giải pháp nâng cao hoạt động giám sát của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hồ Chí Minh
Để đảm bảo cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ” và thực hiện có hiệu quả phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, đồng thời thực hiện định hướng của Ban Thường vụ Thành ủy về đổi mới nội dung, phương pháp giám sát, xác định rõ đối tượng, hình thức giám sát của Mặt trân Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp thành phố và tạo điều kiện thuận lợi để Nhân dân cùng tham gia giám sát, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP Hồ Chí Minh đề ra các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát theo Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, gắn với thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU ngày 20 tháng 8 năm 2021 của Ban Thường vụ Thành ủy, cụ thể như sau:
Công tác giám sát cần có sự đổi mới theo hướng hiệu quả, thực chất và chủ động; nội dung giám sát bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, lựa chọn những vấn đề lớn, quan trọng, liên quan mật thiết đến đời sống Nhân dân; hình thức phù hợp, đáp ứng tình hình thực tế, tập trung nguồn lực thực hiện một cách đồng bộ, dứt điểm và có kết quả cụ thể. Các hoạt động giám sát phải bảo đảm khách quan, công khai, hiệu quả thiết thực và mang tính xây dựng, phù hợp với chủ trương, đường lối và các nguyên tắc, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Đoàn giám sát cần phân công cụ thể từng thành viên trong Đoàn nghiên cứu kỹ nội dung báo cáo của các tổ chức và cá nhân được giám sát nhằm đặt ra những câu hỏi cụ thể, sát thực tế, để các tập thể và cá nhân được giám sát tiếp thu, giải trình và đưa ra phương hướng khắc phục.
Kiến nghị sau giám sát phải rõ ràng, cụ thể, có tính thuyết phục cao; bảo đảm cơ sở lý luận và thực tiễn, khách quan, công khai, hiệu quả, thực chất và mang tính xây dựng.
Nâng cao hiệu quả tuyên truyền trên các Trang thông tin điện tử của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, mở chuyên mục riêng để đăng tải thông tin hoạt động giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng Đảng, chính quyền của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, tạo điều kiện để các Trang thông tin đến gần hơn với người dân thành phố.
Chủ động trong cơ chế chủ trì, phối hợp giữa các chủ thể trong tổ chức thực hiện giám sát. Phát huy tốt hơn nữa vai trò của Ban Thanh tra Nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng, Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư trong giám sát, nhất là hoạt động của chính quyền ở cơ sở, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên; tăng cường việc thông tin công khai kết quả giám sát, phản biện để Nhân dân cùng theo dõi, giám sát.
Nghiên cứu đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các tổ chức tư vấn thuộc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên; đề xuất chế độ, chính sách, cơ chế động viên, khuyến khích đoàn viên, hội viên các tổ chức thành viên của Mặt trận, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý, các nhân sĩ, trí thức, doanh nhân, người có kinh nghiệm thực tiễn, người có uy tín trong các dân tộc, tôn giáo và nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội. Kịp thời tôn vinh, khen thưởng, nhân rộng mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong công tác này.
Định kỳ 6 tháng, hàng năm, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp báo cáo cấp ủy, chính quyền về kết quả thực hiện công tác giám sát, phản biện xã hội; theo dõi việc tiếp thu, giải quyết các kiến nghị sau giám sát, phản biện xã hội của các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan có liên quan, để kịp thời đề xuất việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết những vấn đề mới phát sinh, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Thành phố thường xuyên thông tin kết quả giám sát, phản biện xã hội cho Hội đồng nhân dân Thành phố thảo luận, có ý kiến để các tổ chức, cá nhân liên quan trả lời, giải quyết các ý kiến, kiến nghị./.