Ngôi biệt thự số 20 phố Trần Hưng Đạo (quận Hoàn Kiếm) là một trong những biệt thự
vừa đưa ra khỏi danh mục các biệt thự cũ xây dựng trước năm 1954. (Ảnh: VOV)
Báo cáo thẩm tra tờ trình, dự thảo Nghị quyết về điều chỉnh danh mục biệt thự của Ban Pháp chế và Ban Đô thị HĐND Thành phố Hà Nội chỉ rõ, qua rà soát danh mục biệt thự đã có nhiều sai sót, công tác quản lý để xảy ra nhiều sai phạm, buông lỏng dẫn đến biệt thự bị phá dỡ, xây dựng mới. Thậm chí rất nhiều biệt thự được chính quyền cấp phép cho phá dỡ xây dựng mới không báo cáo Chính phủ, HĐND Thành phố theo Đề án quản lý.
Theo báo cáo thẩm tra của các đơn vị này, năm 2013, UBND Thành phố đã trình HĐND Thành phố Hà Nội thông qua Nghị quyết số 24 với việc ban hành danh mục biệt thự cũ, công trình kiến trúc khác trước năm 1954 để tập trung nguồn lực để bảo tồn. Cụ thể, đã xác định danh mục 225 biệt thự cũ trước năm 1954.
Ngoài việc những chuyển biến tích cực báo cáo thẩm tra của các cơ quan này cũng cho rằng, qua rà soát cũng cho thấy đã có nhiều sai sót. Những sai sót được chỉ rõ như: Quá trình tổng hợp ban đầu danh mục đưa vào quản lý có nhiều trường hợp nhầm địa chỉ là nhà phố, công trình có giá trị kiến trúc khác không phải biệt thự, để sót biệt thự nằm trong các khuôn viên rộng.
Cùng với đó, công tác quản lý cũng để xảy ra nhiều sai phạm buông lỏng dẫn đến biệt thự bị phá dỡ, xây dựng mới; thậm chí rất nhiều biệt thự được chính quyền cấp phép cho phá dỡ xây dựng mới không báo cáo Chính phủ, HĐND Thành phố theo đề án quản lý.
Do vậy phải điều chỉnh lại danh mục sửa các sai sót trên. Theo nội dung UBND trình HĐND Thành phố, hai ban đồng tình điều chỉnh danh mục 970 biệt thự. Trong đó đưa 20 biệt thự ra khỏi danh mục, đồng thời xác định là công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954. Đưa 2 biệt thự ra khỏi danh mục đồng thời xác định là nhà phố. Đưa 3 biệt thự ra khỏi danh mục do thống kê trùng 2 lần. Do thống kê sai đưa khỏi danh mục 5 biệt thự, đưa thêm vào danh mục 12 biệt thự để quản lý. Điều chỉnh lại địa chỉ đối với 51 biệt thự.
Đối với 123 biệt thự đã phá dỡ, trong đó một số đã xây dựng mới, một số hiện trạng đang là ô đất trống (đã được UBND Thành phố báo cáo trong Tờ trình, hai Ban thống nhất cho rằng 123 biệt thự đã phá dỡ trên, không còn là biệt thự để quản lý theo Đề án quản lý biệt thự của Nghị quyết. Do vậy, đề nghị UBND Thành phố xem xét theo hướng quản lý theo quy hoạch đối với các biệt thự không có giấy phép xây dựng và các ô đất trống sau khi biệt thự bị phá.
Hai ban cũng đồng tình với đề xuất của UBND TP về đề xuất điều chỉnh danh mục 225 biệt thự cũ. Trong đó, đưa 3 biệt thự ra khỏi danh mục và xác định là công trình kiến trúc khác xây dựng trước năm 1954. Điều chỉnh giảm 4 biệt thự khỏi danh mục (do xác định nhầm từ 1 biệt thự mang 2 biển số nhà thống kê thành 2 biệt thự). Điều chỉnh lại địa chỉ đối với 11 biệt thự. Như vậy sau điều chỉnh danh mục còn 218 biệt thự Pháp cổ.
Thảo luận về vấn đề này trước khi Nghị quyết về việc điều chỉnh danh mục biệt thự được ban hành kèm theo Nghị quyết số 18/2008/NQ-HĐND ngày 10/12/2008 và Nghị quyết số 24/2013/NQ-HĐND ngày 4/12/2013 của HĐND Thành phố Hà Nội được thông qua, một số đại biểu cho rằng, di sản biệt thự rất có ý nghĩa đối với Hà Nội nghìn năm văn hiến. Nhiều biệt thự có giá trị về mặt kiến trúc nhưng cho đến nay, không còn giữ được giá trị. Do đó, cần phải rút kinh nghiệm trong việc quản lý biệt thự từ cơ chế, chính sách, tài chính, kiến trúc... Ngoài ra, phải thành lập được Hội đồng thẩm định để đánh giá, phân loại biệt thự để khuyến khích bảo tồn, phát huy giá trị của biệt thự
Giải trình thêm về ý kiến các đại biểu, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Hùng cho biết, Thành phố giao cho Thanh tra Thành phố thanh tra toàn diện những nội dung mà HĐND bàn, kiến nghị... Thanh tra Thành phố có kết luận, Sở nội vụ xem xét trách nhiệm tổ chức, cá nhân để sai sót trong quá trình lập danh mục, tổ chức cấp phép, nếu sai sẽ xử lý. Đồng thời Thành phố sẽ rà soát, đánh giá cập nhật đầy đủ hồ sơ cho từng loại biệt thự, trong đó có mã số và số hóa toàn bộ hồ sơ, để khi bấm vào mã số biết biệt thự đó như thế nào..../.