Nhiều năm nay, vào dịp Tết đến, Xuân về cũng là dịp diễn ra Lễ cấp sắc, vùng đất này lại trở nên nhộn nhịp khác thường bởi khách du lịch trong và ngoài nước đến đây chiêm ngưỡng và thưởng thức một phong tục đẹp, đậm đà bản sắc của dân tộc. Tục cấp sắc cho Then đã lưu truyền trong đời sống người Tày qua nhiều thế hệ và có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống, gắn kết cộng đồng, cũng như góp phần cho vườn hoa văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam thêm rực rỡ sắc màu.
Để một người hành nghề Then được chứng nhận đủ khả năng tiến hành nghi lễ cúng bái, cầu an trong đời sống tâm linh của cộng đồng thì nghi thức cấp sắc lần đầu là một trong những nghi lễ chính của đại lễ mở hào quang cho người làm Then.
Để tiến tới Lễ cấp sắc theo đúng như phong tục, tập quán, nhà làm Then hoặc cả họ hàng phải chọn ngày lành tháng tốt, thống nhất nghi lễ với thầy Tào (người có quyền uy cao hơn người làm Then), phân công các công việc cần thiết cho buổi lễ. Bản thân người thụ Lễ hành nghề Then phải giữ gìn sạch sẽ, kiêng cữ nhiều điều, bảo vệ sức khỏe tốt từ 2-3 tuần lễ.
Đến giờ lành, thầy Tào Hoàng Văn Đoàn - Chủ lễ xã Bảo Lâm, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn thực hiện các nghi thức cấp sắc.
Thầy Tào với chiếc mũ 5 dải cấp cho Then để làm phúc cho dương gian, bản làng.
Tiếp đó thầy Tào đọc bài khấn và cấp các đồ nghề then cho Then, mỗi loại đồ nghề lại đọc mấy câu khấn với ý nghĩa trao đầy đủ đồ nghề cho Then.
Quần áo, đai, hài, giầy 3 màu của Then với ý nghĩa, màu đỏ (áo tướng), áo vàng (áo khách), áo xanh (áo tổ sư làm Tào, Pháp).
Việc quan trọng đầu tiên là chủ lễ cấp chiếc mũ 5 dải và cây đàn tính 3 dây, chùm xóc nhạc 5 dây, kể từ đây con Then sẽ dùng nó để đi cầu an, cầu phúc cho người dân, cho bản làng.
3 loại ấn chính được cấp cho Then mới vào nghề là Ấn Tam Bảo để làm các nghi lễ cầu an; Ấn Ngọc Hoàng dùng trong nghi lễ giải hạn; Ấn Ngũ Lôi dùng trong các nghi lễ cầu mùa. Những vật thiêng nghề Then dùng với nhiều ý nghĩa như: Quẻ xin âm dương, kiếm là để trừ tà; Quạt cờ hiệu sai lính, nhập đồng, xin gạo; Chuông dùng trong các nghi lễ trừ tà và khai ấn....
Xong việc cấp sắc, thầy Tào đọc và giao tờ Sắc đã viết sẵn cho con Then và niệm chú.
Then lúc này thể hiện sự vui mừng đàn và múa chầu tiến vào nhà.
Nghi thức truyền thống tại chính điện.
Tại chính điện, Then thực hiện nghi lễ truyền thống đón Đức tướng xuống nhập vào người.
Đức Tướng uống rượu và phát lộc. Sau khi ngài thăng, Then lại hát các bài tiến lễ lên nhà then và múa chầu trong niềm vui hoan hỉ.
Lễ cấp sắc của đồng bào dân tộc Tày tỉnh Lạng Sơn đã đi vào đời sống tinh thần cộng đồng và thể hiện ước muốn, khát vọng trong sáng vươn lên làm chủ cuộc sống, làm chủ thiên nhiên .