Lễ cầu mưa của dân tộc X’tiêng

Lễ hội gắn với huyền tích về vị thần Bra Ân - Bra Trôk đã giúp dân làng vượt qua hạn hán, cho mưa xuống để trỉa lúa, trồng bầu, cho con cá vẫy lội, cho cái chum, cái ché đầy nước, cho thóc gạo đầy bồ. Từ tích xưa, đồng bào dân tộc X’tiêng duy trì lễ hội và hình thành một nghi lễ khá phổ biến trong cộng đồng người X’tiêng ở tỉnh Bình Phước cũng như cư dân nông nghiệp ở một số khu vực phía Nam Trường Sơn - Tây Nguyên.

Lễ cầu mưa được bảo tồn qua nhiều thế hệ, có ý nghĩa kết nối cộng đồng. Dịp tổ chức Lễ hội cũng là ngày hội chung của buôn làng, đưa mọi người đến gần nhau hơn, hiểu nhau hơn, để cùng chung sức xây dựng, phát triển bản làng tốt, đẹp hơn.

Hàng năm, vào khoảng tháng 2, 3 âm lịch, khi cái nắng làm khô cây cỏ ngoài đồng, trên nương cây lúa khô đòng, ngoài sông con cá bớt lội, con cua phơi càng nằm đợi; mùa gieo hạt sắp đến, người X’tiêng sẽ tiến hành lễ hội cầu mưa.

Để tiến hành lễ hội, đồng bào X’tiêng chuẩn bị các vật phẩm, vật dụng cần thiết theo phân công của chủ lễ từ trước, đảm bảo cho lễ hội được thuận lợi, suôn sẻ.

Lễ hội cầu mưa được tổ chức với ý nghĩa tri ân các vị thần như: Bra Ân - Bra Trốk (Thần trời), Bra ter (Thần đất), Bra va (Thần lúa)… và các vị thần khác đã cho mưa, cho nguồn nước để gieo trồng đúng mùa vụ, có nguồn nước để sinh hoạt.

Khi lễ vật bày biện xong, những làn điệu cồng chiêng truyền thống được các thanh niên X’ tiêng tấu lên rôn ràng, mời gọi các vị thần về dự buổi lễ thiêng liêng của dân làng.

Trong tiếng cồng chiêng ngân vang, già làng trong vai trò chủ Lễ tiến về phía cây nêu thực hiện các nghi thức lễ và khấn bài khấn cổ truyền của người X’tiêng.

Tiếp sau phần khấn của già làng, một phụ nữ múc nước ở 3 chum nước bày trong sân lễ, vừa đi vừa té nước vào cây nêu, té lên trời và té vào mọi người với ý nghĩa may mắn.

Sau phần Lễ là phần Hội, trong phần hội các chàng trai cô gái dân tộc X’tiêng mang tới không gian lễ hội những điệu vũ, những bài ca truyền thống của dân tộc mình.

.

Các cô gái X'tiêng trong điệu múa mừng vụ mùa mới.

Trong tiếng cồng chiêng ngân vang, dân làng theo nhau đi vòng tròn quanh sân lễ, múa theo nhịp cồng chiêng. Theo nghi thức cổ truyền, già làng lấy tiết gà phết lên cây nêu và cầm ống hút rượu cần, dân làng quây quần tiếp nối, cùng ăn cơm lam, uống rượu cần, diễn xướng giao duyên, cuộc vui cứ thế tiếp diễn.

Cộng đồng các dân tộc anh em đang sinh hoạt hàng ngày tại "Ngôi nhà chung" cùng chung vui lễ hội và hòa nhịp vòng xòe đoàn kết.