Lễ cúng rừng của người H’Mông

Nằm trong khuôn khổ hoạt động Chương trình “Làng và những sắc hoa”, chào năm mới Tân Sửu 2021, đồng bào dân tộc H’Mông huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang tổ chức tái hiện “Lễ cúng thần rừng đầu nguồn” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.

Nghi lễ đã tồn tại lâu đời, được lưu truyền qua nhiều thế hệ người H’Mông, được cộng đồng người H’Mông thừa nhận, có ý nghĩa trong việc bảo vệ giữ gìn rừng, không săn bắn động vật, không chặt phá rừng. Thông qua hoạt động này đồng bào dân tộc H’Mông mong muốn nhận được sự phù trợ từ thần rừng, trải qua thời gian dài, sinh hoạt dân gian này trở lên gần gũi, gắn bó với đời sống của đồng bào.

Trong đời sống tâm linh, đồng bào H’Mông, tỉnh Hà Giang có các vị thần như: Thần núi, thần rừng… việc tổ chức các lễ cúng, lễ hội của đồng bào nhằm cảm tạ các vị thần đã che chở cho cuộc sống, phù trợ cho dân làng khỏe mạnh, làm ăn tốt, mùa màng thuận hòa, tốt tươi, thú dữ không quấy rối. Nét độc đáo trong nghi lễ này đó là việc bảo tồn thiên nhiên, giữ rừng, giữ đất, tôn trọng thiên nhiên, giúp ổn định cuộc sống lưu giữ trong nghi lễ còn được duy trì tại nhiều thôn, bản của người H’Mông, tỉnh Hà Giang.

Lễ cúng thần rừng được tổ chức vào ngày đầu năm mới vì đồng bào cho rằng đó là ngày sạch nhất trong năm, trời đất linh thiêng, vạn vật sinh sôi nảy nở.

Theo phong tục người H’Mông, tỉnh Hà Giang, lễ cúng rừng có sự góp sức của cộng đồng vì vậy khi diễn ra buổi lễ, mỗi gia đình cùng đóng góp lễ vật đem tới ven rừng làm lễ.

“Lễ cúng thần rừng đầu nguồn” được chọn tại ven rừng, nơi có khí hậu trong lành, mát mẻ, đảm bảo sự thanh tịnh cho quá trình lễ.

Thầy cúng trong nghi lễ là người có uy tín trong dòng họ, cộng đồng, được người dân bản làng nể trọng, có vai trò dẫn dắt điều hành buổi lễ.

Chủ lễ và dân làng chuẩn bị vật phẩm để chuẩn bị thực hiện nghi lễ.

Lễ vật được dâng lên các vị thần cây, thần rừng được dân bản trang trọng thực hiện với tấm lòng thành kính.

Lời khấn có nội dung cầu may mắn, sức khỏe, mùa màng bội thu, chăn nuôi sinh sôi phát triển, xua đi tà ma, quỹ dữ....

Sau nghi lễ cúng sống, các lễ vật gà, dê được đồng bào làm sạch nấu chín để tiếp tục nghi lễ cúng chín.

Buổi lễ đã đem đến cho du khách những hiểu biết thêm về văn hóa của dân tộc H’Mông, tỉnh Hà Giang về ý nghĩa của nghi lễ.

Kết thúc buổi lễ, đồng bào và du khách cùng xuống hòa mình vào "Phiên chợ vùng cao chào Xuân 2021" với nhiều hoạt động hấp dẫn, thú vị cùng nhiều gian hàng giới thiệu ẩm thực, sản vật đặc trưng của cộng đồng các dân tộc đem đến tại không gian chợ vùng cao, Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.