Lễ Pang A của dân tộc La Ha

Dân tộc La Ha là một trong số 16 dân tộc của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam cần bảo tồn văn hóa truyền thống khẩn cấp. Lễ Pang A được đồng bào La Ha tổ chức vào tháng 4 hàng năm, gồm hai phần Lễ và Hội đan xen, lễ hội dân gian này đã hình thành từ lâu đời, được duy trì trong cộng đồng người La Ha cho đến nay.

Để tiến hành Lễ Pang A, đồng bào La Ha bản Nà Tạy, xã Pi Toong (Mường La - Sơn La) dựng cây Xặng Bók làm từ cây móc và cây chuối rừng. Cây móc hình tượng cho trâu đen, cây chuối rừng hình tượng cho trâu trắng.

Trên cây móc gồm nhiều vật dụng liên quan đến đời sống sinh hoạt hàng ngày của đồng bào La Ha như: Quả còn, chim cu gáy, hoa ban, hoa mạ, hoa trạng nguyên, sợi sùng, sợi mon, cống mạy, con ve, lá chắn, ống tre, cày và bừa.

Các vật phẩm trong lễ được chuẩn bị tùy thuộc vào điều kiện kinh tế.

Thầy cúng hồn chủ nhà với ý nghĩa cầu mong cho các vị thần linh phù hộ, giữ hồn cho thầy cúng trong quá trình hành lễ được may mắn, không bị lạc hồn, lạc vía.

Thầy lễ đọc lời khấn mời các vị thần linh về dự lễ.

Tiếp đó là mời tổ tiên, các thầy… rồi lần lượt cúng cho con vật nuôi được khỏe mạnh, không bị ốm đau, người trong gia đình làm ra nhiều thóc ngô, nuôi được nhiều con vật.

Thày Lễ thực hiện nghi thức vẩy nước cầu cho mưa thuận gió hòa, cây cối tốt tươi.

Sau phần lễ là phần hội với các điệu múa dân gian: Múa Sừng Lừng (mang tính phồn thực), múa Tăng bu "hữu sinh vô dưỡng", vạn vật sinh sôi nảy nở...

Lễ hội Pang A mang tính cộng đồng, các màn diễn xướng trong Lễ phản ánh tín ngưỡng dân gian, các thao tác nông nghiệp...