 |
| Cán bộ Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La thực hiện đăng ký khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế . (Ảnh: BHXH Sơn La) |
Luật BHXH được Quốc hội khoá XIII, Kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 20/11/2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016. Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 đã khắc phục cơ bản những hạn chế, bất cập về chính sách, chế độ BHXH với nhiều quy định mới hướng tới việc mở rộng đối tượng tham gia, tăng tính bền vững của chính sách BHXH, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội đất nước trong giai đoạn mới.
Ngay sau khi Luật BHXH được ban hành Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành. Từ đó đã cụ thể hoá và tạo điều kiện tốt hơn trong việc thực thi Luật BHXH. Các chế độ, quyền lợi và trách nhiệm của người người dân, doanh nghiệp được bảo vệ và thực hiện tốt hơn, góp phần xây dựng mối quan hệ lao động hài hoà, ổn định, bảo đảm an sinh xã hội và hội nhập quốc tế.
Trong thời gian qua, BHXH tỉnh Sơn La đã luôn chủ động, tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, thực hiện chính sách pháp luật về BHXH kịp thời, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn. Đặc biệt, trong thời gian dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nặng nề đến đời sống của người lao động, Chính phủ đã ban hành các chính sách hỗ trợ cho người lao động gặp khó khăn, BHXH Việt Nam kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh tổ chức thực hiện, chi trả kịp thời các chế độ cho người lao động, tạo được niềm tin của người lao động vào các chính sách BHXH, BHYT.
BHXH tỉnh đã tham mưu xây dựng, đưa chỉ tiêu BHYT vào Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV nhiệm kỳ 2020-2025; đưa chỉ tiêu BHXH vào Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ các huyện, thành phố; kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) từ cấp tỉnh đến cấp xã (trong đó Chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban Chỉ đạo cấp tỉnh) ; hằng năm UBND tỉnh ban hành quyết định giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn.
Công tác tuyên truyền, phối hợp thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH được triển khai đồng bộ
BHXH tỉnh luôn bám sát các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, chỉ đạo của BHXH Việt Nam, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh để triển khai các hoạt động truyền thông chính sách BHXH với nội dung, phương pháp phong phú, linh hoạt, thiết thực, hiệu quả, bám sát phong tục tập quán, truyền thống văn hóa, tâm lý từng nhóm dân cư; phát huy ưu thế của các hình thức truyền thông hiện đại, đa phương tiện trên các ứng dụng internet (Fanpage, Zalo…) để người dân có thể tiếp cận kịp thời, dễ dàng mọi thông tin về chính sách BHXH.
Từ năm 2018 trở lại đây, đặc biệt trong giai đoạn 2020-2022 trước ảnh hưởng của dịch Covid-19, BHXH tỉnh Sơn La đã chủ động kết hợp các hình thức truyền thông từ trực tuyến đến trực tiếp. Kết quả là đã hối hợp với cơ quan truyền thông địa phương và Trung ương trên địa bàn tỉnh đăng tải 546 tin bài, 191 phóng sự; 2.338 tin bài trên Cổng Thông tin điện tử của BHXH tỉnh. Biên soạn nội dung tuyên truyền và dịch ra 03 thứ tiếng (Kinh, Thái, H’Mông) về chính sách BHXH phát trên hệ thống loa truyền thanh huyện, xã, phường, thị trấn, tổ, bản, tiểu khu 352.394 lượt. Phối hợp với UBND xã, phường, thị trấn, các tổ chức dịch vụ thu tổ chức 3.124 hội nghị tuyên truyền, tư vấn, đối thoại trực tiếp tại các tổ, bản, tiểu khu, tổ dân phố, trường học với 124.622 người tham dự. Ngoài ra, BHXH tỉnh đã ký quy chế, chương trình phối hợp với 43 cơ quan, đơn vị trên địa bàn để tuyên truyền, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH.
Công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm; tiếp công dân, giải quyết đơn thư kiến nghị, phản ánh; giải quyết khiếu nại, tố cáo diễn ra khẩn trương, nghiêm túc
Hằng năm, BHXH tỉnh thực hiện thanh tra, kiểm tra lĩnh vực BHXH, BHYT theo kế hoạch. Qua hoạt động thanh tra, kiểm tra góp phần tăng số thu, giảm số tiền nợ đọng, chậm đóng, tăng tỷ lệ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHTN, BHYT; ngăn ngừa các hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT; nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2019 đến nay đã tiến hành 936 cuộc thanh tra, kiểm tra (Thanh tra chuyên ngành tại 444 đơn vị, thanh tra liên ngành tại 109 đơn vị, kiểm tra 117đơn vị sử dụng lao động…); thu hồi số tiền hơn 23,0 tỷ đồng; Trong đó: Truy thu do chưa đóng hoặc đóng thiếu thời gian hoặc đóng thiếu mức quy định 9,8 tỷ đồng; thu hồi do đóng sai phương thức, do chi sai quy định…hơn 13 tỷ đồng.
Công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư kiến nghị, phản ánh, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh được BHXH tỉnh đã quan tâm chỉ đạo, thực hiện theo đúng quy định hiện hành. Từ năm 2019 đến năm 2023, tiếp nhận 129 đơn (trong đó có 06 đơn khiếu nại, 06 đơn tố cáo, 117 đơn hỏi, kiến nghị, phản ánh). Các đơn sau khi tiếp nhận, đã giải quyết dứt điểm, không để đơn tồn đọng, vượt cấp.
 |
| Thời gian qua, BHXH Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp thu hút đông đảo người dân tham gia bảo hiểm. (Ảnh: Thy Lê) |
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, BHXH Sơn La còn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc trong triển khai thi hành Luật BHXH. Cụ thể là công tác tuyên truyền phổ biến Luật BHXH cũng như việc quán triệt các văn bản hướng dẫn của cấp trên chưa được thường xuyên, sâu rộng. Do vậy, nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm trong việc tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH của một số cán bộ, người dân còn hạn chế.
Một số đơn vị sử dụng lao động chi trả tiền lương cho người lao động với mức cao, nhưng khi tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho người lao động chỉ bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng, còn lại là các khoản hỗ trợ tiền điện thoại, tiền xăng xe, nhà ở, tiền ăn giữa ca… nhằm trốn đóng BHXH, BHTN, BHYT.
Hiện nay, có một số đơn vị sử dụng lao động không chấp hành quyết định thanh tra do cơ quan BHXH ban hành, mặc dù đã lập biên bản, có xác nhận của các cấp chính quyền địa phương, có văn bản gửi cơ quan có thẩm quyền nhưng chưa được xử lý nghiêm minh.
Việc cưỡng chế đối với các đơn vị không chấp hành quyết định thanh tra, quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT chưa được các cơ quan có thẩm quyền xem xét xử lý.
Với những lợi ích thiết thực của bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình, thời gian qua, BHXH Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp thu hút đông đảo người dân tham gia. Tuy nhiên, với đặc thù là tỉnh miền núi với điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn; lực lượng lao động tự do, tự tạo việc làm chưa tham gia BHXH còn lớn (chiếm trên 85%), đa số là người dân tộc thiểu số, trình độ văn hóa không đồng đều, thu nhập của người dân thấp, không ổn định, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, mức hỗ trợ từ nguồn ngân sách nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp nên mức độ bao phủ bảo hiểm còn chưa cao. Trong thời gian tới, BHXH Sơn La cần tiếp tục thực hiện đồng bộ các chính sách, giải pháp khuyến khích người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Từ đó, củng cố và nhân rộng niềm tin của người dân trên địa bàn tỉnh vào các chính sách ưu việt của BHXH, BHYT./.