Sáng 20/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến (lần 2) về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội một số ý kiến về việc hoàn thiện, tiếp thu, giải trình các ý kiến đối với dự án Luật này.
 |
| Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh |
Về bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội, Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh cho biết, so với Luật hiện hành, phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật đã bổ sung “trợ cấp hưu trí xã hội” trên cơ sở kế thừa và phát triển quy định hiện hành về chính sách bảo trợ xã hội người cao tuổi được quy định tại Luật Người cao tuổi .
Tại Báo cáo số 1888 của Ủy ban Xã hội đã đề cập 02 loại ý kiến khác nhau về nội dung này.
Loại ý kiến thứ nhất, tán thành với dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) lần này về việc bổ sung quy định “trợ cấp hưu trí xã hội” trong dự thảo Luật như Tờ trình của Chính phủ.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng, không cần thiết bổ sung quy định về “trợ cấp hưu trí xã hội” vào dự án Luật mà có thể sửa đổi các quy định tương ứng của Luật Người cao tuổi, các quy định này sẽ là bộ phận của pháp luật về bảo hiểm xã hội tương tự như quy định chế độ bảo hiểm thất nghiệp trong Luật Việc làm, chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp trong Luật An toàn, vệ sinh lao động.
Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Xã hội nhất trí với loại ý kiến thứ nhất nhằm bảo đảm hướng tới từng bước hoàn thiện hệ thống hưu trí đa tầng, liên kết, linh hoạt và theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội của Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp trung ương khóa XII.
Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ cần đánh giá kỹ lưỡng tác động của việc quy định trợ cấp hưu trí xã hội đối với ngân sách Nhà nước, xung đột chính sách khi đưa các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh và áp dụng của Luật Người cao tuổi sang dự án Luật này, nhất là các tác động liên quan đến chính sách khuyến khích người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cần bổ sung quy định rõ phương thức chuyển kinh phí và việc thanh toán, quyết toán, có bao gồm phần chi trả bảo hiểm y tế hay không? Hiện nay dự thảo Luật mới chỉ giao “Chính phủ quy định chi tiết trình tự, thủ tục thực hiện trợ cấp hưu trí xã hội” là chưa đầy đủ.
Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cần nghiên cứu để bổ sung quy định việc huy động các nguồn lực xã hội đóng thêm, phương thức đóng theo hướng linh hoạt hơn để đối tượng này có mức hưởng cao hơn quy định tại dự thảo Luật.
Bên cạnh đó, có ý kiến thành viên Ủy ban Xã hội cho rằng, hiện nay trợ cấp xã hội đối với người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi còn rất thấp và có khoảng cách khá xa so với mức chuẩn nghèo về thu nhập (kể cả ở nông thôn và thành thị). Chính vì vậy, khi chuyển nhóm đối tượng rất đặc thù này với mức hưởng rất thấp sang phạm vi của dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) thì liệu có hợp lý? Hơn nữa, đây là một loại trợ cấp xã hội cho người cao tuổi không có thu nhập, không xuất phát từ nguyên tắc đóng - hưởng như đối tượng hưu trí. Đồng thời, Ban soạn thảo cũng chưa nêu cơ sở lý luận và thực tiễn đầy đủ để quy định cụ thể ngay trong dự thảo Luật tuổi hưởng trợ cấp là 75 tuổi.
 |
| Toàn cảnh phiên họp |
Về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, Thường trực Ủy ban Xã hội thấy rằng, về cơ bản, dự thảo Luật tiếp tục kế thừa Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành và không thay đổi cách tính lương hưu, mức đóng - hưởng. Tuy nhiên, quy định về trợ cấp một lần khi nghỉ hưu đối với những người có số năm đóng đạt được và vượt tỷ lệ hưởng lương hưu 75% (Điều 68) thì nhiều ý kiến cho rằng, sửa luật lần này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc những người tham gia không liên tục, song lại chưa khắc phục được hạn chế mà được cho là thiệt thòi đối với những người tham gia bảo hiểm xã hội sớm và ở lại hệ thống lâu dài. Do đó, có ý kiến cho rằng, nên xem xét, nghiên cứu để có thể bổ sung chính sách khuyến khích đối với những người tham gia sớm và ở lại lâu dài với hệ thống theo hướng có thể nghiên cứu quy định tương tự như việc khuyến khích tham gia bảo hiểm y tế liên tục từ 05 năm trở lên…
Chủ nhiệm Nguyễn Thúy Anh đánh giá, Luật Bảo hiểm xã hội là một luật rất quan trọng, có đối tượng chịu sự tác động rất lớn và lâu dài, có tính chất xương sống, cốt lõi và bảo đảm để bảo hiểm xã hội là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nhiều quy định được sửa đổi trong dự thảo Luật chưa có căn cứ thuyết phục, cần phải tiếp tục đánh giá tác động về kinh tế - xã hội, lấy ý kiến rộng rãi các chủ thể áp dụng, đối tượng chịu sự tác động để bảo đảm sự đồng thuận, tính khả thi./.