Ngày 23/5/2018, Hội nghị Trung ương 7 đã ban hành Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH. Nghị quyết đã đặt ra các mục tiêu quan trọng, cụ thể trong lĩnh vực BHXH giai đoạn 2021 - 2030. Trong đó, có yêu cầu về xây dựng hệ thống BHXH đa tầng: trợ cấp hưu trí xã hội, BHXH cơ bản (bao gồm bắt buộc và BHXH tự nguyện); BHXH hưu trí bổ sung.
Tuy nhiên, Luật BHXH năm 2014 mới chỉ có quy định về tầng BHXH cơ bản và tầng bảo hiểm hưu trí, chưa có quy định tầng trợ cấp hưu trí xã hội; phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng còn hẹp so với yêu cầu của Nghị quyết số 28-NQ/TW.
 |
| Ảnh minh họa |
Thể chế hóa yêu cầu xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, dự thảo luật Bảo BHXH (sửa đổi) đang được Bộ LĐ-TB&XH lấy ý kiến đã đề xuất bổ sung tầng trợ cấp hưu trí xã hội và quy định liên kết giữa trợ cấp hưu trí xã hội với tầng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
Cụ thể, dự thảo luật lần này bổ sung thêm chương III về trợ cấp hưu trí xã hội (từ Điều 25 đến Điều 30), trong đó quy định: Công dân Việt Nam từ đủ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng khác thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH (bao gồm bắt buộc và tự nguyện) chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội được lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng (thấp nhất bằng với mức trợ cấp hưu trí xã hội) cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động; đồng thời trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng thì được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Để phù hợp với thực tiễn triển khai trong khuyến khích các địa phương, đảm bảo tính ổn định, không gây xáo trộn cũng như phát sinh tăng nguồn lực thực hiện dự thảo quy định việc tổ chức thực hiện: Đối với trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo do các địa phương thực hiện cùng với các chính sách khác đối với người cao tuổi; trợ cấp hàng tháng (liên kết tầng) do quỹ BHXH đảm bảo do cơ quan BHXH thực hiện.
Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định giao Chính phủ quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ, phấn đấu đến năm 2030 khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội.
Dự kiến cuối năm 2023, Chính phủ sẽ trình Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật BHXH (sửa đổi) để Chính phủ hoàn thiện dự luật. Tiếp đó, tại kỳ họp thứ bảy vào tháng 5/2024, Quốc hội dự kiến thông qua dự án Luật BHXH và có hiệu lực từ đầu năm 2025./.