Những chuyến đi nghiên cứu thực tế giúp các em cảm nhận sâu sắc hơn về các giá trị truyền thống, hiểu rõ hơn về cuộc sống, phong tục tập quán và những di sản tinh thần của người dân bản địa. Đó không chỉ là những bài học về quá khứ oai hùng mà còn là nền tảng vững chắc để khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giúp thế hệ trẻ ý thức được trách nhiệm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa, cũng như xây dựng một tương lai gắn kết với cội nguồn.
Tỉnh Điện Biên nằm ở vùng Tây Bắc Việt Nam, giáp với hai quốc gia là Lào và Trung Quốc. Tỉnh có tổng diện tích khoảng 9.562 km², dân số trên 640 nghìn người, địa hình chủ yếu là đồi núi, có độ cao trung bình từ 500 đến 1.500 mét so với mực nước biển. Vùng đất này là nơi sinh sống của 19 dân tộc anh em như Thái, Mông, Kinh, Khơ Mú, Dao... Với vị trí địa lý đặc biệt và sự đa dạng về địa hình, Điện Biên không chỉ là vùng đất giàu tiềm năng về phát triển kinh tế, đặc biệt là du lịch sinh thái, mà còn in đậm dấu ấn lịch sử trong các cuộc kháng chiến, chống thực dân, đế quốc xâm lược.
 |
| Di tích lịch sử đồi A1. |
Tỉnh Điện Biên có cảng hàng không hiện đại, kết nối trực tiếp với hai trung tâm kinh tế lớn là Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội. Tỉnh hiện có 2 di sản văn hóa đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và 18 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đặc biệt, có quần thể các di tích lịch sử, gắn liền với cuộc kháng chiến hào hùng của dân tộc Việt Nam chống thực dân Pháp, kết thúc bằng chiến dịch Điện Biên Phủ lẫy lừng năm 1954.
Trong quần thể di tích bao gồm nhiều địa điểm lịch sử quan trọng như, Di tích đồi A1 là một trong những cứ điểm chiến lược quan trọng của Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Tại đây diễn ra trận đánh khốc liệt nhất của chiến dịch, chiến thắng tại đồi A1 đã mở đường cho quân ta tiến tới thắng lợi toàn diện. Ngày nay, du khách có thể thăm quan các hầm ngầm, giao thông hào và vết tích bom đạn còn lại. Một di tích khác là hầm chỉ huy của tướng De Castries, nơi tướng Christian de Castries, chỉ huy lực lượng Pháp tại Điện Biên Phủ đã chỉ huy cuộc chiến trước khi thất bại. Hầm chỉ huy nay được tái hiện nguyên trạng, bao gồm các lối đi, các phòng chỉ huy và phòng làm việc của tướng De Castries, mang đến một cái nhìn trực tiếp về một trong những điểm chiến lược của quân đội Pháp.
Một điểm đến lịch sử khác là Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng, nơi đặt Sở chỉ huy chiến dịch của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Bộ Chỉ huy quân đội nhân dân Việt Nam trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Nằm trong khu rừng sâu thuộc xã Mường Phăng, Sở chỉ huy được bảo tồn gần như nguyên vẹn, bao gồm các hầm trú ẩn, nhà làm việc và các trạm thông tin liên lạc. Một di tích lịch sử khác là cầu Mường Thanh bắc qua sông Nậm Rốm, giữ vai trò quan trọng trong việc vận chuyển lực lượng và trang thiết bị của quân đội Pháp. Cây cầu này đã chứng kiến nhiều trận đánh giằng co ác liệt trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ngày nay cầu vẫn tồn tại như một chứng nhân của lịch sử.
Cùng đó là tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ được xây dựng để tưởng nhớ sự hy sinh anh dũng của quân và dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến. Tượng đài là biểu tượng của chiến thắng lẫy lừng, cao 16,6 m và được đặt trên đồi D1, bao quát cả thành phố Điện Biên Phủ, tạo nên một không gian lịch sử hào hùng.
Một điểm du lịch văn hóa mới nổi bật khác là Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ - nơi trưng bày những hiện vật, hình ảnh và tư liệu về chiến dịch Điện Biên Phủ, bao gồm những mô hình tái hiện lại trận chiến và các sự kiện quan trọng của chiến dịch. Bảo tàng mang đến cho du khách cái nhìn toàn diện về cuộc chiến, từ chiến lược, quân sự cho đến cuộc sống của quân dân Việt Nam trong những ngày tháng khốc liệt. Quần thể di tích lịch sử ở Điện Biên Phủ không chỉ là nơi lưu giữ những dấu ấn hào hùng của lịch sử Việt Nam mà còn là điểm đến ý nghĩa để thế hệ trẻ tìm hiểu, tri ân và tự hào về những chiến công của cha ông.
 |
| Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng một địa chỉ đỏ cách mạng, nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho nhiều thế hệ, tại tỉnh Điện Biên. |
Du lịch văn hóa lịch sử ở Điện Biên là một hành trình đầy ý nghĩa, giúp các em học sinh, sinh viên hiểu hơn về những trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Với tiềm năng lớn về du lịch văn hóa, lịch sử với các di tích gắn liền với chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy. Những di sản này mang ý nghĩa to lớn về lịch sử, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt đối với du khách trong và ngoài nước. Hiện nay Quần thể di tích Điện Biên Phủ là điểm đến lịch sử quan trọng, thu hút nhiều đoàn khách thăm quan, các đoàn học sinh, sinh viên tham gia các chuyến học tập, nghiên cứu thực tế.
Những năm gần đây, tỉnh Điện Biên chú trọng phát triển du lịch, đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật và nâng cao chất lượng dịch vụ. Sân bay Điện Biên đã được nâng cấp và mở rộng, tạo thuận lợi cho du khách di chuyển. Các hoạt động văn hóa, lễ hội được đẩy mạnh, nhiều lễ hội truyền thống được tổ chức thường niên như Lễ hội Hoa Ban, các phiên chợ vùng cao... giúp quảng bá hình ảnh địa phương. Điều đó đã giúp tăng lượng du khách, tỉnh đã và đang đón nhiều lượt du khách, đặc biệt vào các dịp kỷ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ.
Mới đây, trong dịp Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), theo số liệu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên, địa phương này đã đón trên 1 triệu lượt khách du lịch. Trong đó có khoảng 4.800 lượt khách quốc tế. Tổng thu từ ngành du lịch đạt hơn 1.900 tỉ đồng. Tại các điểm điểm du lịch, di tích lịch sử, như: Đồi A1, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ; Hầm Đờ-cát; Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ... đón hàng nghìn lượt du khách mỗi ngày.
 |
| Du khách thăm quan hầm Đờ-cát, trong dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. |
Các sản phẩm du lịch tỉnh Điện Biên khá đa dạng và phong phú, gồm các loại hình du lịch văn hóa, lịch sử, sinh thái và cộng đồng. Trong số các sản phẩm du lịch, loại hình du lịch văn hóa, trải nghiệm thực tế giúp các bạn, sinh viên, học sinh có những hoạt động ý nghĩa và hấp dẫn. Trên vùng đất giàu truyền thống cách mạng, các em không chỉ được tìm hiểu về chiến dịch Điện Biên Phủ, được trực tiếp thực hành như những chiến sĩ thực thụ, tự tay xây dựng chiến hào, hóa thân thành chiến sĩ liên lạc hay cùng nhau đẩy xe đạp thồ, vận chuyển lương thực phục vụ chiến dịch. Mỗi nội dung trải nghiệm đều giúp các em cảm nhận được sự gian khổ và kiên cường của quân dân ta trong những ngày tháng kháng chiến. Đó không chỉ là bài học về lịch sử, mà còn là bài học về lòng yêu nước, sự hy sinh và đoàn kết. Trải nghiệm ấy không chỉ khắc sâu kiến thức, mà còn thắp lên trong lòng các em niềm tự hào và biết ơn đối với những người đã ngã xuống vì nền độc lập tự do của Tổ quốc.
Theo ông Nguyễn Minh Phú, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên, chương trình giáo dục thực tế, những hoạt động trải nghiệm nhằm tăng cường công tác giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ và đẩy mạnh giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số tỉnh Điện Biên. Đây là địa chỉ đỏ thu hút du lịch trải nghiệm, giáo dục lịch sử, hun đúc tinh thần yêu nước cho thế hệ trẻ, đồng thời góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Từ đó bồi đắp cho học sinh, sinh viên ý thức về trách nhiệm của bản thân trong việc bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước.
Du lịch văn hóa lịch sử ở Điện Biên là sự kết hợp hài hòa giữa việc tìm hiểu về quá khứ hào hùng và khám phá vẻ đẹp của hiện tại. Từng bước chân trên mảnh đất này không chỉ giúp du khách cảm nhận được sự vĩ đại của chiến thắng Điện Biên Phủ, mà còn tạo cơ hội để tìm hiểu và trân trọng những giá trị văn hóa, con người nơi đây. Điện Biên, với bề dày lịch sử và sự đa dạng văn hóa, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích sự hòa quyện giữa lịch sử và thiên nhiên.
Trong khuôn khổ Năm du lịch quốc gia 2024, vào những tháng cuối năm, Điện Biên sẽ diễn ra một số chương trình du lịch, sự kiện nổi bật như: Những ngày Hà Nội tại tỉnh Điện Biên (ngày 13 - 15/9), hội chợ Du lịch Tây Bắc - Điện Biên năm 2024, Lễ chào cờ đặc biệt “Tự hào Việt Nam - Điện Biên Phủ” và Lễ hội Khinh khí cầu đặc biệt năm 2024 “Bay lên Việt Nam! Tự hào 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ”, liên hoan ẩm thực toàn quốc - Điện Biên 2024, hội thi Hướng dẫn viên du lịch giỏi, tổng kết và bế mạc năm du lịch quốc gia - Điện Biên 2024... Các hoạt động cùng giới thiệu sinh động hình ảnh về con người và vùng đất lịch sử Điện Biên anh hùng.