Nghị quyết đã nêu lên 3 nhiệm vụ cấp bách của công tác xây dựng Đảng, gồm: Đổi mới và tăng cường công tác tư tưởng của Đảng; Tăng cường công tác tổ chức, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới; Nâng cao chất lượng đảng viên và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng. Theo đó, “Đổi mới và tăng cường công tác tư tưởng” được xác định là nhiệm vụ số một trong Nghị quyết.
Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc đoạn trích Nghị quyết.
"...
II- Một số nhiệm vụ cấp bách của công tác xây dựng Đảng
A- Đổi mới và tăng cường công tác tư tưởng của Đảng
1. Tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, nghiên cứu thực tiễn, đúc kết kinh nghiệm nhằm phục vụ thiết thực việc đổi mới tư duy và cụ thể hoá kịp thời, đúng đắn các nghị quyết của Đảng trên mọi lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế - xã hội, mà cấp bách nhất là chống lạm phát. Chuẩn bị Cương lĩnh và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội để trình Đại hội VII của Đảng.
Tổ chức lại các cơ quan tham mưu và các lực lượng nghiên cứu, tăng cường công tác thông tin, hướng vào một số vấn đề cấp bách về kinh tế - xã hội đang cần giải quyết. Trong công tác nghiên cứu, nắm vững bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, kế thừa di sản quý báu về tư tưởng và lý luận của đồng chí Hồ Chí Minh vĩ đại và của Đảng ta; xuất phát từ thực tiễn cách mạng nước ta, nghiên cứu và tiếp thu có chọn lọc những thành tựu lý luận và kinh nghiệm của các đảng anh em.
Đối với những vấn đề mới đặt ra, những vấn đề phức tạp còn có những ý kiến khác nhau phải cùng nhau nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn, lắng nghe ý kiến của quần chúng, của các chuyên gia và cán bộ khoa học, phát huy tự do tư tưởng, tranh luận thẳng thắn, dân chủ và đi đến kết luận. Khi đã có kết luận của tập thể, đã thành nghị quyết, tất cả mọi cán bộ, đảng viên, không trừ một ai, đều phải nói và làm theo nghị quyết của Đảng.
Đảng yêu cầu mọi đảng viên và cán bộ, trước hết là những cán bộ chủ chốt, phải ra sức học tập, nghiên cứu thực tiễn, nâng cao trình độ nhận thức về các mặt, nhất là về kinh tế và quản lý kinh tế, những kiến thức thuộc lĩnh vực mình phụ trách. Các trường đảng cần đổi mới nội dung chương trình và phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nâng cao trình độ đào tạo cơ bản, đồng thời bám sát và phục vụ thiết thực công cuộc đổi mới, gắn lý luận với thực tiễn, khắc phục lối giáo dục lý luận trừu tượng có tính chất kinh viện.
2. Đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cả về nội dung và hình thức, tổ chức và phương pháp, con người và phương tiện, nhằm nâng cao giác ngộ lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, năng lực tổ chức thực tiễn của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
a) Mục tiêu và nội dung:
- Nâng cao trình độ nhận thức về công cuộc đổi mới để cán bộ và đảng viên nắm vững và thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội VI của Đảng và nghị quyết của Trung ương Đảng. Tiếp tục làm cho từng đảng viên, từng người lao động quán triệt những quan điểm của Đại hội VI, thật sự chuyển biến theo tinh thần đổi mới cả trong nhận thức và trong việc làm, bồi dưỡng những nhận thức mới về chính sách kinh tế, chính sách xã hội, về cơ chế quản lý, về pháp luật...
Mỗi ngành, mỗi cấp kịp thời phát hiện và bồi dưỡng những nhân tố mới, sơ kết, tổng kết kinh nghiệm, nhân các điển hình tiên tiến và dùng những điển hình đó để giáo dục, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên và quần chúng.
Kiên quyết phê phán và khắc phục tư tưởng bảo thủ không muốn đổi mới, vì nhận thức lạc hậu hoặc vì động cơ duy trì địa vị và quyền lợi cá nhân, đồng thời khắc phục tư tưởng nóng vội, thoát ly thực tế. Rất coi trọng đấu tranh chống những phần tử cơ hội, thiếu trung thực, lợi dụng đổi mới để luồn lách, hành động sai trái hòng thoả mãn những tham vọng cá nhân.
- Đẩy mạnh việc giáo dục lý tưởng cách mạng, nâng cao phẩm chất, đạo đức cho cán bộ, đảng viên. Trước những khó khăn thử thách hiện nay, Đảng đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên càng phải kiên định lập trường cách mạng, vững vàng trong cuộc đấu tranh thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, giữa đổi mới và bảo thủ, giữa cái tích cực và cái tiêu cực; nêu cao ý thức trách nhiệm và tinh thần cách mạng tiến công, hy sinh phấn đấu cho lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Đảng, khắc phục tâm trạng bi quan, động dao, giảm lòng tin và ý chí chiến đấu. Nâng cao cảnh giác, đề phòng địch dùng tiền, vàng, hàng hoá, sắc đẹp mua chuộc cán bộ, đảng viên. Nêu cao lối sống cần kiệm liêm chính, chí công vô tư; lên án và đấu tranh mạnh với chủ nghĩa cá nhân và đầu óc địa vị; tệ tham ô, ăn cắp của công, ăn hối lộ, thói quan liêu cửa quyền, lối sống xa hoa, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, ích kỷ cá nhân, cùng các tệ gia trưởng, độc đoán, ức hiếp quần chúng, kèn cựa địa vị, cục bộ địa phương, v.v.. Những cán bộ, đảng viên không chăm lo lợi ích của Đảng, của nhân dân, chỉ thu vén cho lợi ích cá nhân của mình thì không còn tư cách đứng trong hàng ngũ của Đảng. Hãy thực hiện tốt khẩu hiệu: "Sống, chiến đấu, lao động và học tập theo gương Bác Hồ vĩ đại".
Giáo dục tinh thần dân chủ, ý thức tổ chức kỷ luật, nhất là ý thức chấp hành các nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, kỷ luật phát ngôn; xây dựng phong cách lãnh đạo và lề lối làm việc mới.
Trong điều kiện phát triển mạnh sản xuất hàng hoá, khai thác tiềm năng của năm thành phần kinh tế, mở rộng quan hệ với nước ngoài, càng phải nêu cao ý thức và có biện pháp tích cực bảo vệ cách mạng, bảo vệ Đảng.
b) Hình thức và biện pháp phải đổi mới và thích hợp với trình độ và tâm lý của quần chúng trong tình hình hiện nay, khắc phục cách làm cũ kỹ, giản đơn, một chiều, thiếu sức thuyết phục. Mở rộng tính dân chủ, tính công khai, tính chân thật và tính chiến đấu, đồng thời bảo vệ bí mật của Đảng và bí mật quốc gia. Công tác tư tưởng phải bám sát cuộc sống, bám sát tâm tư, nguyện vọng quần chúng, phục vụ thiết thực cho cơ sở. Thực hiện thông tin hai chiều.
Cải tiến, nâng cao chất lượng sinh hoạt của các tổ chức đảng và cấp uỷ đảng (trước hết là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư) coi đây là điều kiện đầu tiên để triển khai có hiệu quả công tác tư tưởng. Tổ chức tốt việc thảo luận dân chủ, thẳng thắn, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình, nâng cao tính giáo dục, tính chiến đấu.
Phát triển rộng rãi các hình thức tiếp xúc và đối thoại với quần chúng, với ý thức thật sự trọng dân, gần dân, nghe dân và tin dân, tránh quan liêu, hình thức, mệnh lệnh, gia trưởng, gây phiền hà cho quần chúng và cơ sở.
Tiếp tục tăng cường lãnh đạo và quản lý các cơ quan báo chí, xuất bản, văn hoá, văn nghệ theo hướng phục vụ tích cực công cuộc đổi mới, góp phần thực hiện các nghị quyết của Đảng. Phát huy tác dụng tốt đi đôi với khắc phục kịp thời những lệch lạc trong báo chí, xuất bản, văn hoá, văn nghệ.
Đấu tranh kiên quyết và có hiệu quả chống chiến tranh tâm lý, chống những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc của địch, chống những mưu đồ lợi dụng dân chủ và công khai để nói xấu, vu cáo, kích động chia rẽ hòng gây rối, phá hoại Đảng ta, chế độ ta.
Các cấp uỷ đảng, các cán bộ lãnh đạo và quản lý từ trung ương đến cơ sở đích thân chỉ đạo và trực tiếp làm công tác tư tưởng. Cấp uỷ và chi bộ phân công và kiểm tra đảng viên làm công tác tư tưởng. Tăng cường các cơ quan làm công tác tư tưởng. Không vin vào tình hình kinh tế, đời sống khó khăn để buông lơi công tác tư tưởng.
B- Tăng cường công tác tổ chức, xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới
1. Về công tác tổ chức:
- Làm rõ hơn chức năng, nhiệm vụ, mối quan hệ và lề lối làm việc giữa các cơ quan đảng, cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế và các đoàn thể quần chúng. Bảo đảm nội dung lãnh đạo của Đảng là vạch đường lối, chủ trương, chính sách lớn; chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bố trí cán bộ trong các cơ quan đảng và nhà nước, kiến nghị và giới thiệu cán bộ với các cơ quan dân cử để các tổ chức đó bầu cử một cách dân chủ; thường xuyên tiến hành công tác kiểm tra; phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của đảng viên và làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, thuyết phục và vận động quần chúng thực hiện các nghị quyết của Đảng. Các cấp uỷ đảng không làm thay cơ quan nhà nước trong việc quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội; phát huy vai trò của các cơ quan dân cử.
- Thực hiện cuộc cải cách về tổ chức bộ máy của các cơ quan đảng, chính quyền và đoàn thể quần chúng từ trung ương đến cơ sở.
+ Trong thời gian tới, kiện toàn Hội đồng Bộ trưởng, sắp xếp lại các bộ, kiện toàn uỷ ban nhân dân các cấp theo hướng gọn nhẹ, bỏ bớt các đầu mối không cần thiết, giảm mạnh biên chế hành chính, phân biệt rõ chức năng quản lý nhà nước về kinh tế với chức năng quản lý sản xuất kinh doanh; giảm bớt các sở, phòng, ban ở tỉnh, huyện. Sắp xếp lại các viện nghiên cứu; đưa phần lớn các viện nghiên cứu ứng dụng và triển khai kỹ thuật chuyên ngành về các liên hiệp sản xuất tương ứng, bỏ bớt một số viện nghiên cứu chưa cần thiết. Xây dựng, bố trí và sử dụng tốt cán bộ khoa học, kỹ thuật và nhân viên kỹ thuật, đưa một số lớn cán bộ khoa học, kỹ thuật về trực tiếp công tác ở cơ sở. Đồng thời tiếp tục nghiên cứu, sắp xếp lại bộ máy ở cấp xã, phường và các cơ sở khác.
+ Kiện toàn các ban tham mưu của Đảng, bổ sung những cán bộ thật sự có năng lực và phẩm chất, để làm tham mưu cho cấp uỷ và giúp cấp uỷ kiểm tra, tổng kết thực tiễn. Sắp xếp lại một số ban đảng và cơ quan chức năng của chính quyền, tránh chồng chéo, trùng lắp. Các ban của Đảng chỉ cần ít cán bộ nhưng giỏi và chuyên sâu. Sử dụng tốt vai trò làm tham mưu của các viện nghiên cứu, các trường đại học, các chuyên gia giỏi, chuyên gia đầu ngành... thông qua hình thức hội đồng tư vấn theo từng chuyên đề. Tổ chức mạng lưới cộng tác viên và tạo điều kiện để sử dụng được tài năng của những chuyên gia giỏi.
+ Các đoàn thể quần chúng định rõ chức năng, nhiệm vụ, đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của mình, sắp xếp lại bộ máy, giảm biên chế cán bộ chuyên trách, tăng cường hoạt động kiêm nhiệm, hướng về cơ sở, khắc phục bệnh hành chính hoá, quan liêu hoá.
+ Trên cơ sở thực hiện quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững mạnh, nâng cao chất lượng mọi mặt của quân đội thường trực và công an, mở rộng và nâng cao chất lượng dự bị động viên, giảm mạnh quân số.
Có kế hoạch đưa những người trong biên chế dôi ra do sắp xếp lại tổ chức sang bộ phận trực tiếp sản xuất, về cơ sở, đi các vùng kinh tế mới hoặc tạo điều kiện cho họ làm dịch vụ, làm kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, bảo đảm việc làm và đời sống của họ; hết sức tránh đưa cán bộ, nhân viên từ bộ phận hành chính này sang bộ phận hành chính khác.
- Các cấp uỷ đảng, mọi tổ chức đảng, mọi cán bộ và đảng viên từ trung ương đến cơ sở phải thực hiện đầy đủ nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, mở rộng tự phê bình và phê bình, giữ gìn kỷ luật của Đảng. Củng cố sự đoàn kết thống nhất trong Đảng trên cơ sở đường lối, chính sách và các nguyên tắc tổ chức của Đảng.
Xây dựng cơ chế bảo đảm dân chủ trong sinh hoạt đảng, đấu tranh khắc phục tệ gia trưởng, độc đoán.
Chú trọng xây dựng ý thức chấp hành các nghị quyết của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; trong khi vận dụng chủ trương, chính sách không được cường điệu đặc điểm của địa phương, đơn vị mình để làm trái nghị quyết của Đảng, hoặc chỉ thực hiện những điểm phù hợp với lợi ích cục bộ, tuỳ tiện truyền đạt ý kiến riêng của cá nhân. Thực hiện đúng nguyên tắc thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, toàn Đảng phục tùng Trung ương.
- Xây dựng phong cách lãnh đạo và lề lối làm việc mới, tuân thủ các quy chế công tác, quy trình làm việc; khắc phục bệnh quan liêu, giấy tờ, phô trương hình thức, lời nói không đi đôi với việc làm, giải quyết việc không dứt khoát, thiếu trách nhiệm, nể nang, né tránh nhau. Thực hiện chế độ cán bộ lãnh đạo các cấp dành thời gian đi cơ sở, tiếp dân, giải quyết kịp thời tại chỗ những công việc cụ thể; giảm bớt những cuộc họp không cần thiết, họp thiếu chuẩn bị, họp quá dài, hiệu quả ít.
- Tăng cường công tác kiểm tra của Đảng, trước hết là công tác kiểm tra của các cấp uỷ đảng. Kiểm tra phải có chương trình, kế hoạch, được xây dựng thành chế độ và đem lại hiệu quả thiết thực.
Các ban của Đảng giúp cấp uỷ kiểm tra việc thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng về lĩnh vực mình phụ trách. Kết hợp chặt chẽ công tác kiểm tra của Đảng với công tác thanh tra của Nhà nước và sự kiểm tra của quần chúng; sử dụng kịp thời kết quả kiểm tra, thanh tra vào việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng và tăng cường công tác cán bộ, công tác xây dựng đảng, kiện toàn tổ chức bộ máy.
Coi trọng hơn nữa việc kiểm tra đảng viên chấp hành Điều lệ, kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước và kiểm tra tư cách đảng viên. Có kết luận rõ ràng, xử lý công minh, chính xác, kịp thời những tổ chức và cá nhân vi phạm kỷ luật, nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng và chế độ trách nhiệm, dù người đó đang giữ cương vị gì. Chống nể nang, bè cánh, "ô dù".
Kiện toàn cơ quan kiểm tra của Đảng ở các cấp.
- Trong tình hình hiện nay cần đặc biệt coi trọng công tác bảo vệ đảng.
2. Xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất và năng lực thực hiện sự nghiệp đổi mới
Đại hội VI của Đảng đã khẳng định: "Đổi mới cán bộ lãnh đạo các cấp là mắt xích quan trọng nhất mà Đảng ta phải nắm chắc để thúc đẩy những cuộc cải cách có ý nghĩa cách mạng". Trước mắt, từ nay đến năm 1990, cần tập trung xây dựng những hạt nhân lãnh đạo, những cán bộ chủ chốt ở các cấp, các ngành, nhất là ở trung ương và cơ sở; chú trọng những cán bộ lãnh đạo và cán bộ tham mưu giỏi về kinh tế, an ninh, quốc phòng, đồng thời phải chuẩn bị cán bộ cho lâu dài.
a) Nâng cao trình độ, phẩm chất và năng lực của cán bộ, phù hợp với yêu cầu đổi mới, bảo đảm có đủ sức thực hiện các nghị quyết của Đảng và các chủ trương, chính sách của Nhà nước. Cố gắng trong một thời gian ngắn bồi dưỡng, đào tạo được những cán bộ lãnh đạo vừa có phẩm chất, vừa có năng lực, nhất là phẩm chất chính trị vững vàng, năng lực trí tuệ và năng lực tổ chức thực tiễn.
Sử dụng thật tốt số cán bộ hiện có, đồng thời chuẩn bị lớp cán bộ kế cận.
Các cấp, các ngành thường xuyên chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, tăng cường kiểm tra, quản lý cán bộ. Xây dựng cho cán bộ ý chí chiến đấu, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân, ý thức tổ chức kỷ luật. Đấu tranh chống các biểu hiện giảm sút ý chí chiến đấu và tinh thần trách nhiệm, bảo thủ, trì trệ, quan liêu, hống hách, xa rời quần chúng, lợi dụng chức quyền để tham ô, ăn cắp hoặc hưởng đặc quyền, đặc lợi.
Bên cạnh những lớp cơ bản đào tạo đội ngũ cán bộ dự bị theo quy hoạch, các trường đảng phát triển mạnh các lớp bồi dưỡng ngắn ngày nâng cao trình độ theo yêu cầu tiêu chuẩn của từng loại cán bộ, từng chức danh. Nâng cao chất lượng đào tạo của các trường đảng, kiện toàn đội ngũ giảng viên trường đảng.
b) Từng bước trẻ hoá đội ngũ cán bộ, bảo đảm tính liên tục, tính kế thừa trong cơ quan lãnh đạo mỗi cấp.
- Đề bạt kịp thời những cán bộ trẻ đã được đào tạo, đã qua thử thách, có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực vào các cương vị lãnh đạo để tăng cường sức chiến đấu, tính năng động của đội ngũ cán bộ và để bảo đảm sự kế thừa liên tục ở các cơ quan lãnh đạo. Chú ý kết hợp cán bộ lớn tuổi với cán bộ trẻ, tránh lối đổi mới và trẻ hoá một cách hình thức, chỉ căn cứ vào độ tuổi và học vị. Khắc phục tư tưởng đẳng cấp, tôn ty theo kiểu phong kiến, cục bộ địa phương đang còn khá nặng nề và là trở ngại cho việc đổi mới cán bộ.
Bảo đảm ở mỗi cấp uỷ thường xuyên có ba độ tuổi, trong đó chú trọng tăng tỷ lệ cán bộ trẻ. Từ nay, mỗi lần bầu cấp uỷ (kể cả Ban Chấp hành Trung ương) cần đổi mới khoảng 1/3; tăng thêm số lượng ủy viên ban chấp hành các cấp; chú ý cấu tạo trong số cấp uỷ một số đồng chí ưu tú đang trực tiếp sản xuất, công tác ở cơ sở. Những đồng chí giữ chức bí thư các cấp uỷ nói chung không quá 10 năm.
Đề bạt vượt cấp những cán bộ ở cấp dưới thực sự có năng lực và phẩm chất giữ những trọng trách lãnh đạo ở cấp trên.
- Thực hiện đúng chế độ hưu trí đối với cán bộ. Có chính sách sử dụng hợp lý một số đồng chí tuy lớn tuổi, nhưng có năng lực, còn sức khoẻ và có yêu cầu.
c) Xúc tiến xây dựng quy hoạch cán bộ, tích cực chuẩn bị nhân sự cho Đại hội VII của Đảng và đại hội đảng bộ các cấp; đồng thời chuẩn bị cho lâu dài
- Xác định và nắm vững tiêu chuẩn mỗi loại cán bộ để có căn cứ đánh giá, lựa chọn và bố trí cán bộ. Chấm dứt tình trạng đánh giá cán bộ theo cảm tính chủ quan, chỉ nhấn mạnh một chiều đến quá trình công tác, lý lịch gia đình, nặng về tuổi tác, cấp bậc hoặc bằng cấp, không chú trọng hiệu quả.
Tiêu chuẩn hàng đầu của cán bộ lãnh đạo là phẩm chất chính trị, trước hết thể hiện ở lòng trung thành với đường lối của Đảng, ở thái độ tích cực đối với công cuộc đổi mới, ở sự trung thực đối với Đảng; có quyết tâm cao trong việc thực hiện các nghị quyết của Đảng, có lối sống trong sạch, lành mạnh; có kiến thức và năng lực tiếp thu và cụ thể hoá các nghị quyết của Đảng vào lĩnh vực mình phụ trách, biết tổ chức và điều hành công việc, có khả năng đoàn kết cán bộ; có phong cách dân chủ tập thể, biết lắng nghe ý kiến quần chúng, sâu sát quần chúng và cơ sở; có ý thức tổ chức kỷ luật, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, nói đi đôi với làm.
d) Bắt tay ngay vào việc lựa chọn cán bộ dự bị. Mỗi cán bộ phụ trách ở mỗi cấp, mỗi ngành, mỗi cơ quan, đơn vị sản xuất và công tác phải tích cực chuẩn bị người thay thế mình. Mỗi chức danh lãnh đạo phấn đấu có từ 2 đến 3 người dự bị và phải do tập thể lựa chọn bồi dưỡng trong một số năm. Khi cán bộ lãnh đạo cũ sắp kết thúc nhiệm vụ của mình, giao ngày càng nhiều công việc lãnh đạo cho người cán bộ dự bị có khả năng nhất đảm nhiệm, không để xảy ra tình trạng người mới thay bị bỡ ngỡ trong công việc. Đồng chí bí thư cấp uỷ, thủ trưởng đơn vị đích thân cùng tập thể có thẩm quyền chỉ đạo việc này không khoán trắng cho cơ quan, tổ chức hoặc cho một vài đồng chí trong thường vụ chuẩn bị. Chú ý cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ xuất thân từ công nhân, nông dân, người dân tộc thiểu số, những cán bộ khoa học kỹ thuật, nghiệp vụ, cán bộ trong quân đội và công an đã được rèn luyện trong thực tế và có triển vọng trở thành cán bộ lãnh đạo.
Từ nay đến năm 1989, xác định được cán bộ dự bị cho các chức vụ chủ chốt ở trung ương (Tổng Bí thư, Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chủ tịch và các Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, các bộ trưởng, trưởng ban...). ở cấp tỉnh, thành xác định được cán bộ dự bị cho các chức vụ lãnh đạo chủ chốt (bí thư, chủ tịch, phó bí thư). Xác định được cán bộ dự bị giám đốc một số đơn vị kinh tế quan trọng và cán bộ chủ chốt ngành an ninh, quốc phòng.
Khẩn trương đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dự bị, kết hợp việc học tập ở trường, lớp với việc rèn luyện trong công tác thực tế theo một quy trình chặt chẽ. Căn cứ vào chỗ mạnh, chỗ yếu và triển vọng phát triển của mỗi người mà mạnh dạn bố trí vào những cương vị công tác nhất định, đảm nhiệm những công việc phù hợp, qua đó thường xuyên theo dõi, kiểm tra, bồi dưỡng, tạo điều kiện cho họ trưởng thành. Sau một thời gian lại xem xét, đánh giá, sàng lọc, chọn lấy người xứng đáng nhất. Thực hiện chủ trương luân chuyển cán bộ một cách có kế hoạch; đưa những cán bộ ở địa phương này sang địa phương khác; đưa các cán bộ ở cơ quan cấp trên được đào tạo tương đối cơ bản và có hệ thống xuống công tác ở địa phương và cơ sở một thời gian để bồi dưỡng, đồng thời đưa những cán bộ có năng lực, phẩm chất đã công tác ở địa phương và cơ sở lên công tác ở các cơ quan cấp trên.
d) Điều chỉnh bố trí lại cán bộ một cách hợp lý, từ nay đến cuối năm 1988:
- Ở trung ương: kiện toàn một bước Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Thường vụ Hội đồng Bộ trưởng; bố trí lại cán bộ chủ chốt ở một số bộ, một số ban và đoàn thể cùng với việc sắp xếp lại tổ chức bộ máy.
- Ở cấp tỉnh, thành: một số nơi có nhu cầu có thể mở hội nghị đại biểu đảng, kiện toàn cấp uỷ. Bố trí lại một số giám đốc sở, giám đốc xí nghiệp, công ty theo yêu cầu kiện toàn tổ chức bộ máy.
- Ở cấp huyện và cơ sở: tiến hành tốt đại hội đảng bộ thường kỳ, kiện toàn ban chấp hành; sắp xếp lại đội ngũ cán bộ.
Đưa ra khỏi chức vụ lãnh đạo những cán bộ bảo thủ, trì trệ, không thông suốt và không chuyển biến theo quan điểm đổi mới hoặc không đủ kiến thức và năng lực để thực hiện đổi mới trong phạm vi công việc của mình; những cán bộ bản lĩnh không vững vàng, cơ hội; những cán bộ gia trưởng, độc đoán, trù dập cấp dưới và quần chúng, kém ý thức tổ chức kỷ luật, cá nhân chủ nghĩa, bè cánh cục bộ; những cán bộ có lối sống không lành mạnh, lợi dụng chức quyền xâm phạm tài sản của Nhà nước và của tập thể, bị quần chúng oán ghét. Chống tư tưởng nể nang, hữu khuynh, không kiên quyết, dứt khoát trong việc xử lý cán bộ có sai phạm.
Chấm dứt tình trạng bố trí cán bộ theo kiểu không làm được việc do kém năng lực hoặc bị kỷ luật ở nơi này lại chuyển sang nhận nhiệm vụ ở nơi khác mà vẫn giữ nguyên chức, nguyên lương, thậm chí còn được lên chức, lên lương. Dứt khoát không cất nhắc những cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý hoặc chuyên môn lên chức vụ hoặc ngạch bậc cao hơn khi tập thể đã thấy không đủ sức vươn lên để đảm nhiệm công việc dự kiến được giao. Những cán bộ đã đưa lên mà không đủ phẩm chất và năng lực thì kiên quyết đưa xuống.
đ) Cải tiến một số chế độ chính sách đối với cán bộ theo hướng thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động, trọng dụng tài năng, khuyến khích những người làm việc có hiệu quả.
- Bổ sung chính sách khen thưởng những người có sáng kiến, phát minh, có thành tích; xem xét điều chỉnh lại một số quy định về đãi ngộ không hợp lý ở các cấp, các ngành, bỏ những quy định mang tính chất đặc quyền đặc lợi hoặc bình quân chủ nghĩa. Thực hiện đúng quy định làm việc gì thì hưởng tiêu chuẩn chế độ tương ứng với công việc đó. Khắc phục những chỗ quá bất hợp lý trong chính sách lương.
- Nghiên cứu và thực hiện chính sách đãi ngộ đúng mức đối với cán bộ khoa học kỹ thuật, nhất là đối với những chuyên gia giỏi, chuyên gia đầu ngành.
- Có chính sách đãi ngộ, từng bước giải quyết khó khăn đối với cán bộ cơ sở, chú trọng những cơ sở xa xôi hẻo lánh, miền núi, hải đảo, khuyến khích những cán bộ khoa học kỹ thuật và công tác ở cơ sở, khuyến khích những cán bộ miền xuôi lên công tác ở miền núi.
Có chính sách chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của các cán bộ lão thành cách mạng, cán bộ có nhiều công lao đã hưu trí, với tất cả tấm lòng kính trọng và biết ơn của nhân dân, của Đảng, của thế hệ hôm nay đối với các đồng chí đó. Cần quan tâm bồi dưỡng những vấn đề thời sự, chính sách và sử dụng các đồng chí hưu trí vào những công việc thích hợp với khả năng, sức khoẻ và hoàn cảnh của mỗi người.
e) Đổi mới công tác quản lý cán bộ: xây dựng và quản lý đội ngũ cán bộ là trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, các cơ quan nhà nước và các đảng đoàn của các đoàn thể quần chúng. Mỗi đồng chí lãnh đạo chịu trách nhiệm quản lý những cán bộ dưới quyền mình. Quản lý cán bộ gắn với quản lý thực hiện nhiệm vụ chính trị; quản lý công việc gắn với quản lý con người; không khoán trắng mọi việc cho cơ quan tổ chức. Các ban đảng phối hợp với ban tổ chức để giúp cấp uỷ làm công tác quy hoạch, quản lý và chính sách cán bộ.
Thực hiện đúng nguyên tắc tập thể, dân chủ và trách nhiệm của thủ trưởng trong công tác quản lý cán bộ. Việc nhận xét, đánh giá, bố trí, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật cán bộ và cho cán bộ hưu trí nhất thiết do tập thể cấp có thẩm quyền bàn bạc, quyết định. Khi lựa chọn, đề bạt cán bộ vào các chức vụ lãnh đạo và quản lý nhất thiết lấy ý kiến của cán bộ, đảng viên, quần chúng có liên quan; thực hiện chế độ bỏ phiếu tín nhiệm. Khi chuẩn bị nhân sự cho các chức vụ Chủ tịch Hội đồng Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Bộ Chính trị lấy ý kiến của Ban Chấp hành Trung ương. Khắc phục quan niệm coi công tác tổ chức cán bộ là công việc riêng của một số người trong phạm vi hẹp, và chỉ lấy ý kiến của một ít người, thậm chí của một vài người làm quyết định của tập thể.
Đồng chí lãnh đạo chủ chốt (Tổng Bí thư, bí thư cấp uỷ, trưởng ban, bộ trưởng, giám đốc…) đích thân chăm lo công tác cán bộ. Đồng thời sử dụng và phát huy mạnh mẽ vai trò của các cơ quan tham mưu.
g) Kiện toàn cơ quan tổ chức các cấp, các ngành và cơ sở, đổi mới đội ngũ những người làm công tác cán bộ
- Chức năng của cơ quan tổ chức các cấp, các ngành là làm tham mưu tổng hợp, giúp cấp uỷ và thủ trưởng về công tác tổ chức xây dựng đảng; có nhiệm vụ nghiên cứu hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, tổng hợp tình hình để báo cáo với cấp uỷ; giúp cấp uỷ xây dựng quy hoạch cán bộ, sắp xếp bộ máy tổ chức, chuẩn bị các quyết định về chính sách, chế độ đối với cán bộ, quản lý cán bộ.
- Khẩn trương kiện toàn cơ quan tổ chức các cấp, các ngành và cơ sở, thay đổi những người làm công tác tổ chức cán bộ mà phẩm chất không đủ tin cậy, quan điểm bảo thủ, thành kiến với cán bộ, thiếu trung thực, kém năng lực, cửa quyền, sinh hoạt không lành mạnh. Bổ sung những đồng chí thật sự có tinh thần đổi mới, trung thực, khách quan, công tâm, sâu sát, có kiến thức và kinh nghiệm về công tác xây dựng đảng, có hiểu biết nhất định về quản lý kinh tế, quản lý xã hội và chuyên môn nghiệp vụ. Việc kiện toàn đội ngũ những người làm công tác tổ chức cán bộ cần tham khảo rộng rãi ý kiến của những cơ quan, những người có liên quan. Nâng cao trình độ nghiệp vụ cho những người làm công tác tổ chức cán bộ.
C- Nâng cao chất lượng đảng viên và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng
1. Nâng cao chất lượng đảng viên
- Đảng viên trước hết có giác ngộ lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, thể hiện rõ vai trò tiên phong gương mẫu, có tinh thần hy sinh quên mình, có trình độ và năng lực lãnh đạo chính trị, đi đầu và biết vận động quần chúng thực hiện đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Nếu trước đây, trong cách mạng dân tộc dân chủ, đảng viên phải nêu gương trong cuộc đấu tranh giữa cái sống và cái chết, phấn đấu hy sinh để giải phóng đất nước, giành chính quyền, thì ngày nay nêu gương chấp hành các chính sách và pháp luật của Nhà nước, giải quyết tốt mối quan hệ giữa lợi ích cá nhân và lợi ích chung, đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân; cống hiến hết sức mình cho sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Đảng viên phải có thái độ tích cực đối với công cuộc đổi mới và có kiến thức, có năng lực thực hiện đổi mới.
Đã là đảng viên thì phải lao động, không bóc lột. Đó là vấn đề có tính nguyên tắc.
Trong điều kiện hiện nay, Đảng đòi hỏi mọi đảng viên nỗ lực phấn đấu, làm hết sức mình, bằng lao động sáng tạo và có chất lượng cao của mình (kể cả lao động chân tay và lao động trí óc, lao động kỹ thuật và lao động quản lý), góp phần xoá bỏ nghèo nàn lạc hậu, làm giàu cho đất nước, ổn định và nâng cao đời sống nhân dân và bản thân có thêm thu nhập.
+ Đảng khuyến khích đảng viên ngoài việc phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác được giao, tích cực phát triển kinh tế gia đình theo chính sách và quy định của Nhà nước để có thêm thu nhập, khắc phục một phần khó khăn về đời sống.
+ Đảng cho phép những đảng viên có vốn góp cổ phần vào các đơn vị kinh tế tập thể hoặc kinh tế quốc doanh.
Ban Bí thư sẽ có quy định và hướng dẫn cụ thể về vấn đề này.
- Làm tốt công tác phát triển đảng, từng bước trẻ hoá đội ngũ của Đảng, hướng vào công nhân, những người lao động ưu tú trong nông dân, lực lượng vũ trang, trí thức xã hội chủ nghĩa, nữ, người dân tộc thiểu số; những vùng, những ngành trọng yếu và còn ít đảng viên. Nâng cao tỷ lệ đảng viên là công nhân trong Đảng, nhất là công nhân trực tiếp sản xuất công nghiệp; phát triển đảng trong cán bộ khoa học - kỹ thuật, cán bộ quản lý ở những ngành kinh tế kỹ thuật mũi nhọn. Những người lao động ưu tú trong nông dân cá thể, thợ thủ công cá thể… nếu đủ điều kiện và tiêu chuẩn cũng có thể được kết nạp vào Đảng. Rất chặt chẽ về nguyên tắc và thủ tục kết nạp, đồng thời xoá bỏ những sự phiền hà, máy móc trong việc điều tra lý lịch và công tác xét duyệt. Chống khuynh hướng chạy theo số lượng, ngăn ngừa những phần tử xấu và cơ hội chui vào Đảng, coi trọng hơn nữa chất lượng ngay từ khâu lựa chọn đối tượng để kết nạp vào Đảng. ở những cơ sở kém nát phải kiện toàn đội ngũ cán bộ cốt cán rồi mới kết nạp đảng viên mới.
Quan tâm lãnh đạo Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện đoàn viên và thanh niên, xây dựng đoàn thanh niên vững mạnh, tạo điều kiện và giúp đỡ các đoàn viên tích cực phấn đấu trở thành đảng viên và hăng hái tham gia xây dựng đảng, xứng đáng là đội hậu bị của Đảng.
- Làm tốt công tác giáo dục, phân công, kiểm tra, quản lý đảng viên. Mỗi cấp uỷ đảng có kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, phẩm chất và năng lực của đảng viên. Chú trọng xây dựng lập trường giai cấp công nhân, giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng; giáo dục và kiểm tra đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng. Cần có chương trình huấn luyện phù hợp với trình độ và điều kiện công tác của từng loại đảng viên ở từng loại cơ sở. Thực hiện có nền nếp việc phân công đảng viên, phân bố lại lực lượng đảng viên theo hướng gắn trực tiếp với sản xuất, với công tác, làm tốt công tác vận động quần chúng cả ở nơi cư trú. Khắc phục tình trạng đảng viên thoát ly sản xuất, xa rời quần chúng.
Chi bộ phải kiểm tra, quản lý chặt chẽ đảng viên, kể cả đảng viên là cán bộ lãnh đạo; nắm được cụ thể và chính xác phẩm chất và tình hình công tác, các hoạt động của từng cán bộ, đảng viên thuộc trách nhiệm và phạm vi mình quản lý. Hết sức coi trọng giáo dục, đồng thời phát hiện kịp thời và kiên quyết xử lý những đảng viên vi phạm kỷ luật của Đảng.
Đưa ra khỏi Đảng những người không đủ tư cách đảng viên. Thi hành kỷ luật nghiêm khắc những người cố tình bao che cho kẻ phạm pháp và vi phạm kỷ luật dù người đó ở cương vị nào.
Đối với những đảng viên nhất thời có phạm khuyết điểm chưa đến mức nghiêm trọng thì cần tích cực giáo dục, bồi dưỡng, tạo điều kiện để các đồng chí đó nâng cao ý chí chiến đấu, tinh thần trách nhiệm sửa chữa khuyết điểm để vươn lên. Nếu sau một thời gian vẫn không chuyển biến, vai trò tiền phong gương mẫu không còn, thì đưa ra khỏi Đảng.
2. Củng cố, nâng cao sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng:
- Trong điều kiện chuyển sang thực hiện cơ chế quản lý mới, phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của các đơn vị kinh tế cơ sở, mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, các tổ chức cơ sở đảng đóng vai trò hết sức quan trọng. Cần khẩn trương nghiên cứu cụ thể hoá và bổ sung chức năng, nhiệm vụ, hình thức tổ chức, cơ chế hoạt động của các loại tổ chức cơ sở đảng cho phù hợp với yêu cầu mới. Các tổ chức cơ sở đảng phải thật sự là hạt nhân lãnh đạo chính trị trong các tập thể lao động và là người kiểm tra mọi hoạt động của cơ quan quản lý và người thủ trưởng. Chú trọng công tác giáo dục, vận động quần chúng; bằng nhiều hình thức, tổ chức để quần chúng giám sát, kiểm tra, phê bình, tham gia xây dựng đảng.
- Trên cơ sở tiêu chuẩn hoá từng chức danh, có quy hoạch, biện pháp gấp rút kiện toàn đội ngũ cốt cán ở cơ sở, chú trọng nâng cao vai trò và trách nhiệm của bí thư và thủ trưởng.
ở xí nghiệp kiện toàn bí thư đảng uỷ, giám đốc xí nghiệp, thư ký công đoàn và bí thư đoàn thanh niên. ở nông thôn kiện toàn bí thư đảng uỷ xã, chủ tịch xã, chủ nhiệm hợp tác xã, tập đoàn sản xuất và các chức vụ chủ chốt khác.
- Củng cố chi bộ, cải tiến và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Mỗi loại chi bộ có nội dung và hình thức sinh hoạt cụ thể, phù hợp với yêu cầu, tính chất và điều kiện công tác, không máy móc rập khuôn. Sinh hoạt chi bộ đi vào nền nếp thường xuyên, nâng cao vai trò lãnh đạo bảo đảm tính giáo dục, tính chiến đấu, phát huy được trí tuệ của tập thể trong việc thảo luận quán triệt, vận dụng đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, bàn biện pháp thực hiện nhiệm vụ chính trị; nghiêm túc tự phê bình và phê bình, rèn luyện và quản lý tốt đảng viên.
- Các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương tập trung sức củng cố các cơ sở, nhất là những cơ sở yếu kém, những cơ sở trực tiếp quan hệ đến kinh tế, an ninh, quốc phòng, những cơ sở ở biên giới, hải đảo, miền núi, ở những vùng có nhiều khó khăn và những vùng có nhiều tiềm năng kinh tế lớn. Chọn lựa một số cán bộ tốt, có trình độ và năng lực tăng cường cho cơ sở, trước hết là những cơ sở trọng điểm. Những nơi cần thiết có thể lập các đoàn cán bộ xuống củng cố cơ sở trong một thời gian nhất định, giúp đỡ hướng dẫn các mặt công tác cho cơ sở và bồi dưỡng cán bộ.
Tăng cường cán bộ lãnh đạo và cán bộ tham mưu có chất lượng cho các huyện uỷ, quận uỷ, thị uỷ, bảo đảm có đủ sức hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra hoạt động của các tổ chức cơ sở đảng, nhất là những tổ chức đảng ở đơn vị kinh tế quốc doanh đóng trên đất địa phương.
Nghiên cứu, tổng kết hoạt động của một số đảng uỷ cấp trên của cơ sở (như đảng uỷ khối các cơ quan trung ương hoặc địa phương, hội đồng bí thư hoặc hội nghị bí thư ở các liên hiệp xí nghiệp...) để có kết luận về các hình thức tổ chức đó.
- Ở những nơi có đông đảng viên không trực tiếp sản xuất, công tác, tuỳ điều kiện, có thể thành lập những chi bộ theo địa bàn dân cư hoặc đơn vị hành chính. Nhiệm vụ chủ yếu của chi bộ này là làm công tác giáo dục, vận động quần chúng chấp hành chính sách, quản lý đảng viên, xây dựng nội bộ, tham gia ý kiến vào những vấn đề chung của đảng bộ.
...".
Trích Văn kiện Đảng toàn tập, tập 49, trang 269-272.